Wat gebeurt er als ik er niets tegen doe? Wanneer u te lang wacht met het behandelen van een gaatje, kunnen de bacteriën en zuren het tandglazuur oplossen. Hierdoor bestaat de kans het gaatje de tandzenuw bereikt. Hierdoor kan er flinke pijn ontstaan wat vervolgens enkel op te lossen is met een wortelkanaalbehandeling.
Wij raden u aan niet te lang te wachten met het maken van een afspraak, want anders kan uw gaatje groter worden. Dit betekent dat u meer pijnklachten ervaart. Maakt u vandaag nog een afspraak, dan bent u zo snel mogelijk van dat ongemakkelijke gevoel in uw mond verlost.
Als gaatjes niet of te laat behandeld worden kunnen aangetaste tanden dermate slecht worden dat ze (telkens) afbreken en zelfs op den duur verwijderd moeten worden. Ook is het mogelijk dat de gevoelige zenuwen in de tand afsterven of dat de wortelpunten gaan ontsteken.
Als gaatjes niet op tijd behandeld worden, kan het tandbederf steeds verder gaan, waardoor de bacteriën de zenuw in de tand of kies bereiken en er een ontsteking aan de wortel kan ontstaan. Wanneer deze zenuw is aangetast moet deze verwijderd worden door middel van een wortelkanaalbehandeling.
Beginnende gaatjes kenmerken zich door verkleuring van tanden of kiezen. Vaak ontstaat er een witte vlek. Op dit punt kun je beginnende gaatjes zelf herstellen. Dit doe je door goed te poetsen met fluoride houdende tandpasta.
In een ver stadium zal kiespijn een alarmerend symptoom zijn. Het gat is in dat geval zo groot geworden dat de zenuw geïrriteerd is geraakt. Afhankelijk van de plek van het gaatje zou het mogelijk zijn dat er een stuk van de tand kan afbreken, waardoor het gat nog beter te voelen is met de tong.
Hoe ziet een (beginnend) gaatje eruit? U kunt een beginnend gaatje (cariës) herkennen aan een donkere verkleuring en witte vlekjes op tanden of kiezen. Ook zwarte groefjes en putjes kunnen een kenmerk zijn van een beginnend gaatje.
We hebben gemiddeld vier tanden of kiezen waar een gaatje in zit. Het onderzoeksbureau TNO houdt in opdracht van Zorginstituut Nederland al meer dan dertig jaar bij hoe het met onze gebitten gesteld is. Bij kinderen gaat het steeds beter. In 2001 had een gemiddelde vijfjarige nog vier gaatjes in zijn melkgebit.
Als de laag een beetje weg is, heb je een beginnend gaatje. Dit kan je door extra goed te poetsen soms nog wel wegpoetsen. Poets dan wel met een fluoride tandpasta, want die zorgt dat de tanden weer sterker worden. Als de laag helemaal weg is, komt er een bruin plekje.
Doe-het-niet-zelf!
Toch raadt hij het absoluut af om zelf thuis aan de slag te gaan, meldt de Volkskrant. Als een kies aan het rotten is, moet je die uitboren en de bacteriën eruit halen, anders blijft dit proces doorgaan. Vergelijk het met rottend hout waar je een verflaagje overheen smeert.
Te lang wachten heeft nadelige gevolgen
Hoe langer je wacht met een bezoek aan de tandarts, hoe slechter het gebit wordt. Dit betekent dat er meer behandeling nodig is. Daarnaast zullen de kosten ook een stuk hoger uitvallen.
Doet een vulling krijgen pijn? Als je kiest voor een verdoving voel je niets voor de behandeling. Echter, bij een klein gaatje of als je niet bang bent voor de tandarts, kan je de behandeling ook zonder verdoving ondergaan. Het boren kan even gevoelig zijn, maar je zit na de behandeling niet met een verdoofde mond.
In sommige gevallen wordt het gaatje erger en kiezen we wel voor een vulling, maar door een goede mondhygiëne kan dit soms voorkomen worden.
De meest voorkomende oorzaak van kiespijn zijn gaatjes (cariës). Wanneer een gaatje net ontstaat en dus nog in het beginstadium is komt de pijn alleen voor bij het nuttigen van koud eten of drinken. Wanneer het gaatje zich verder ontwikkeld zal de pijn ook optreden bij het nuttigen van warm eten of drinken.
Om vast te stellen of jij gaatjes in je tanden hebt, moet je naar de tandarts. De tandarts onderzoekt je gebit met een sikkelsonde (een haakje) en een mondspiegeltje. Vaak worden er ook röntgenfoto's gemaakt. Aan de hand hiervan kan de tandarts nauwkeuriger zien of jij cariës hebt.
Witte aanslag of witte vlekjes zijn doffe plekken die poreus zijn geworden. Vaak zijn ze zichtbaar op hoek- en voortanden. Op zowel boven- als ondertanden kan deze witte aanslag voorkomen. Het is een vlekje dat witter is dan de rest van de tand.
Speeksel spoelt bacteriën en hun schadelijke melkzuur van je tanden af. Dus als je vaak een droge mond hebt, heb je meer kans op gaatjes. Het probleem kan worden verholpen door in de loop van de dag veel water te drinken of er een gewoonte van te maken om kauwgum te kauwen.
Doordat deze zuren het glazuur aantasten kunnen er op slecht-gepoetste plekken (beginnende) gaatjes ontstaan. In eerste instantie merkt u hier niks van. Een beginnend gaatje is vaak niet zichtbaar met het blote oog en ook veroorzaakt het nog geen pijn.
Het gaat de goeie richting uit met de mondgezondheid. In vergelijking met vroeger zijn er meer mensen met een gezond (melk)gebit. In 2001 hadden 5 jarigen gemiddeld 4 gaatjes, nu (2017) gemiddeld 1 gaatje. Maar op latere leeftijd (11, 17, 23) is de mondgezondheid gestagneerd of verslechterd.
Zo kunt u bij verkleuring of een hobbeltje denken dat er sprake is van een gaatje in uw kies of tand, maar dat hoeft niet per se zo te zijn. Cariës is voor de leek moeilijk te herkennen omdat dit onder het oppervlak gebeurt. De tandarts kan dit wel herkennen en veelal met behulp van een röntgenfoto.
Onder jongeren met een lage sociaaleconomische status (SES) steeg het percentage zonder cariëservaring: onder 14-jarigen van 33% (1990) tot 49% (2009) en onder 20-jarigen van 6% tot 26%. In de hoge-SES-groep steeg het aantal twintigers dat nog nooit cariës had in die periode van 6% tot 30%.
Binnen in je kies zit een holte (het wortelkanaal) met bloedvaatjes en zenuwen. Als een gaatje zo ver gevorderd is dat het deze holte bereikt, dan hebben de bacteriën kans om in het wortelkanaal te komen. Daardoor kan aan de wortelpunt een ontsteking ontstaan.
Het eerste ontstaan van cariës verloopt over het algemeen pijnloos. In het glazuur duurt het lang voordat cariës zich uitbreidt, want glazuur is een hard en dicht materiaal. Elke keer als je iets eet of drinkt, zetten bacteriën in de tandplak de suikers en koolhydraten in het voedsel om in zuur.
Wanneer tandplak niet tijdig wordt verwijderd, verkalkt het binnen 24 tot 48 uur en ontstaat er tandsteen. Dit kan verschillende kleuren hebben, maar is meestal geel of bruin. Tandsteen heeft vervelende problemen als gevolg. Het is daarom belangrijk om dit te laten verwijderen door een mondhygiënist.