Als u zich niet laat opereren, kunt u niet blind worden.Uw zicht gaat dan wel langzaam achteruit. Een staaroperatie is pas nodig als de staar u gaat belemmeren in uw dagelijkse bezigheden. Uiteindelijk ondergaan de meeste mensen met staar vroeg of laat een operatie.
Het verschilt per persoon hoe snel bovenstaande klachten verergeren. Bij de één duurt het jaren, terwijl bij de ander binnen enkele maanden het gezichtsvermogen merkbaar achteruit gaat. U kunt slechtziend maar niet blind worden door staar.
In het algemeen ontwikkelt staar zich heel geleidelijk en het kan jaren duren voordat u hier iets van merkt. Soms gaat het proces sneller en treedt er binnen enkele maanden al een merkbare verslechtering van het zicht op.
Als u eerst kiest voor afwachten, kunt u altijd later nog kiezen voor een operatie. De oogarts haalt de troebele lens uit uw oog. Het lenszakje waar de lens inzat, wordt helemaal schoongemaakt. Daarna plaatst de oogarts een kunstlens in het lenszakje.
Als u slecht ziet of een oogaandoening heeft zoals staar, glaucoom of maculadegeneratie, kan dit risico's opleveren in het verkeer. U kunt bijvoorbeeld moeite hebben met diepte zien, verkeersborden lezen of gevaar zien aankomen.
Oorzaken van staar
Dit is een normaal ouderdomsverschijnsel dat al vanaf 55 jaar kan ontstaan. Rond de 75 jaar heeft 70% van de mensen staar. Ouderdomsstaar is dan ook de meest voorkomende vorm van staar.
De dag na de staaroperatie kan het zicht nog wazig of verminderd zijn. Dit kan komen door een tijdelijke zwelling van het oog. Dit herstelt zich meestal vanzelf de eerste week na de operatie. Het kan ook veroorzaakt worden door de brilsterkte die veranderd is.
Er bestaat een groter risico op een netvliesloslating en vocht onder de gele vlek (macula-oedeem) na de staaroperatie. Macula-oedeem wordt in deze folder besproken. De kans dat het lenszakje tijdens een staaroperatie scheurt is klein, ongeveer bij 1-2% van de staaroperaties.
De operatie doet geen pijn. Artsen kunnen de staaroperatie ook met een laser doen. Onderzoek heeft laten zien dat dit meestal niet beter is dan een gewone operatie. Na de operatie krijgt u meestal een plastic doorzichtig oogkapje op uw oog.
Meestal gaan de ogen langzaam achteruit. Het duurt dan jaren voordat u serieuze problemen krijgt met zien. Maar het proces kan ook veel sneller gaan. In een paar maanden tijd gaat uw zicht dan fors achteruit.
De klachten van staar ontstaan meestal geleidelijk en nemen langzaam toe, denk aan: Wazig zien, moeite met krant lezen of TV kijken, autorijden. Grauwer beeld, minder kleuren. Lichtverstrooiing, bijvoorbeeld: last met autorijden in het donker, koplampen, straatlantaarns.
Met de standaard lens wordt het zicht gecorrigeerd voor één afstand. Meestal is dit de verte afstand, waardoor mensen na de operatie veraf beter gaan zien zonder bril. Soms wordt er in overleg met de oogarts voor gekozen om de sterkte op min 2,5 uit te rekenen, zodat je goed nabij kan kijken zonder bril.
Of u het merkt, hangt af van de plek in de ooglens waar de troebeling zich ontwikkelt en hoe groot die troebeling is. Als de troebele plek in het midden van de lens of daar vlakbij zit, dan krijgt u al snel klachten zoals: Wazig of dubbelzien, mogelijk met één oog. U ziet kleuren doffer.
Een goede opticien herkent staar bij het opmeten van uw oog. Soms is de staar al zo sterk dat een goede meting van het oog niet eens meer mogelijk is. De opticien stuurt u dan door naar een oogarts. Voor het krijgen van een vergoeding van een behandeling van staar, moet u wel een verwijsbrief van uw huisarts vragen.
Kiest u een implantlens om dichtbij scherp te kunnen zien en had u voor de operatie ook een bril nodig om veraf goed te kunnen zien? Dan heeft u ná uw staaroperatie ook geen leesbril meer nodig, maar nog wel een bril of contactlenzen voor veraf.
Er zijn geen medicijnen om staar te voorkomen of te genezen. Laseren is ook niet mogelijk. De enige behandeling voor staar is een staaroperatie, ook wel een cataractoperatie genoemd. Tijdens de operatie vervangt de oogarts de troebele lens door een heldere kunstlens.
Bij een deel van de mensen die een staaroperatie ondergaan kan de staar weer gedeeltelijk terugkomen. De klachten die dan ontstaan, zijn vergelijkbaar met staarklachten, met name wazig, niet scherp zien. In zo'n situatie is er sprake van nastaar. Dit is overigens een veelvoorkomend verschijnsel.
Sinds kort is het mogelijk om bij bij staar in één keer 2 ogen te laten behandelen. Is de tweezijdige (bilaterale) staaroperatie iets voor u? Anneke Jansen (adviseur Oogzorg bij de Oogvereniging) geeft advies. Eind 2021 is de behandelrichtlijn voor staar (cataract) vernieuwd.
Tijd tussen twee staaroperaties
Wanneer u aan beide ogen geopereerd moet worden, wordt tussen beide ingrepen ongeveer vier weken aangehouden. Dit in verband met het herstel van het oog. Een periode van vier weken kan onwenselijk zijn.
Tot op vandaag bestaat er geen medicatie om cataract te genezen of om te voorkomen. In een vroeg stadium kan een bril het zicht eventueel nog iets verbeteren maar de verbetering is meestal slechts tijdelijk. Een verandering van bril neemt natuurlijk de oorzaak ( zeg de vertroebeling)niet weg .
Ook zijn corticosteroïden medicijnen die de patiënt soms gebruikt als vervanging van het bijnierschorshormoon wanneer de patiënt dit zelf niet aanmaakt. Wanneer de patiënt deze geneesmiddelen gedurende langere tijd inneemt, leidt dit tot chronisch open-hoek glaucoom en staar: troebele ooglens).
Wetenschappelijk is nog nooit bewezen dat staar te voorkomen is. Mensen met staar hebben waarschijnlijk gewoon pech. Wel wordt vaak beweerd om gezond te eten, niet te roken en zo weinig mogelijk te stressen. Tevens is te lang naar beeldschermen kijken ook slecht voor je ogen, wat kan bijdragen aan staar.
In sommige gevallen is aangeboren staar erfelijk. Dan erft de aandoening meestal autosomaal dominant over. Maar staar kan ook autosomaal recessief of X-gebonden recessief overerven. Als aangeboren staar onderdeel is van een erfelijk syndroom, geldt de manier van overerven van het syndroom.