Het huidige personeelstekort heeft meerdere oorzaken. Zo hebben we aan de ene kant te maken met vergrijzing en worden er steeds minder kinderen geboren, wat ervoor zorgt dat de populatie werkenden afneemt. Tegelijkertijd maken we, nu de coronacrisis (deels) voorbij is, een sterke economische groei door.
Ballafkih legt uit dat de oorzaak van blijvende personeelstekorten vooral ligt in de groei van onze economie. "Omdat onze economie groeit, groeit ook de vraag naar arbeid. Het aantal vacatures neemt dus toe, maar die kunnen niet allemaal worden ingevuld." Niet te weinig werkenden, maar te veel vacatures dus.
Ondernemers in de horeca en de detailhandel ervaren het vaakst een personeelstekort. Detailhandelaren noemen de hogere werkdruk met ruim 54 procent het vaakst als belangrijkste gevolg. In de horeca ervaren relatief veel ondernemers gestegen arbeidskosten als belangrijkste gevolg van de krappe arbeidsmarkt.
Gevolgen van personeelstekort
Bedrijven die niet in staat zijn om voldoende personeel aan te trekken en te behouden, kunnen moeite hebben om aan de vraag van klanten te voldoen en hun bedrijfsdoelstellingen te bereiken. Daarnaast kan personeelstekort leiden tot hogere werkdruk en stress bij bestaande werknemers.
Arbeidsmarktprognose zorg en welzijn
De conclusie: het personeelstekort in de zorg blijft de komende tien jaar onverminderd groot en zal na 2026 toenemen. In 2031 wordt een tekort verwacht van 138.000 mensen en in 2032 ruim 155.000, met name in de VVT.
Vooral basisonderwijs en maatschappijvakken zijn kansrijk. Ook opleidingen in de zorg scoren goed op dit vlak. Waarschijnlijk geldt voor beide richtingen dat dit vooral te maken heeft met het personeelstekort. Iets wat ook gezegd kan worden van de derde sector met hoge baankans; dit is namelijk de ICT.
Er zullen met name tekorten zijn in de zorg, het onderwijs, de techniek, ICT en beroepen die nodig zijn voor de klimaattransitie. Dit vraagt blijvende inzet van het kabinet, werkgevers en werknemers. Dat schrijft minister Van Gennip van Sociale Zaken en Werkgelegenheid aan de Tweede Kamer.
De krapte komt doordat de werkloosheid laag is en er nog nooit zo veel banen waren in Nederland; ruim 11 miljoen. In het tweede kwartaal van 2022 waren er voor elke 100 werklozen 143 openstaande vacatures. 14 De schaarste aan arbeidskrachten komt niet doordat er in Nederland weinig mensen werken.
Aan het begin van het derde kwartaal ervaart drie kwart van de ondernemers (ruim 75 procent) een tekort aan arbeidskrachten. Dat is weliswaar minder dan een jaar eerder toen ruim 84 procent hiermee te maken had, maar nog altijd behoorlijk.
Naast de coronaberoepen die nu hot zijn, bieden ICT en techniek nog steeds structureel meer vacatures dan andere vakgebieden. Ook in de bouw, onderwijs, analyse & onderzoek en zorg is blijvend veel vraag naar personeel.
In het rapport 'Moeilijk vervulbare vacatures. Landelijk overzicht van beroepen' laat UWV zien in welke beroepen werkgevers te maken hebben met wervingsproblemen. Sectoren met veel moeilijk vervulbare vacatures zijn de bouw, industrie, ICT, transport en logistiek, zorg, onderwijs en horeca.
Een gebrek aan de juiste profielen. Het klopt dat er voor bepaalde jobs een kleine instroom is op de arbeidsmarkt. Sommige studierichtingen blijken minder populair, maar ook bedrijven zoeken steeds specifiekere skills. Net zoals kandidaten tegenwoordig hoge eisen durven te stellen, doen werkgevers dat ook.
In het tweede kwartaal was er ook bij die beroepen een personeelstekort. Bij 75 procent van de beroepsgroepen geldt dat ze te maken hebben met een zeer krappe arbeidsmarkt. Bij ingenieurs, elektriciens, machinemonteurs, verpleegkundigen en softwareontwikkelaars was de krapte het grootst.
De economische gevolgen van de coronacrisis lijken voor de werkloosheid dus mee te vallen. Maar achter deze cijfers schuilt nog een opvallend gegeven: de krapte op de arbeidsmarkt is in het eerste kwartaal toegenomen. Het CBS becijferde dat er momenteel per 100 werkzoekenden 73 vacatures zijn.
Bijna een kwart van de Nederlanders gaat dagelijks met tegenzin naar het werk! Schokkend om enkele cijfers te lezen van het onderzoek dat Per4mance heeft laten uitvoeren onder 7.536 werknemers in Nederland.
In Nederland gaat het dan vaak om mensen met een laag opleidingsniveau, jongeren, migranten groepen en mensen met een arbeidsbeperking. 2 Vaak hebben deze groepen ook laagbetaald werk.
3,2 miljoen personen behoorden niet tot de beroepsbevolking
De totale bevolking van 15 tot 75 jaar, 13,3 miljoen mensen, kan worden onderverdeeld in de beroepsbevolking en de niet-beroepsbevolking. De beroepsbevolking was 10,1 miljoen personen groot, de niet-beroepsbevolking 3,2 miljoen.
De arbeidsmarkt zal in 2022 niet veel veranderen ten opzichte van 2021. Het aantal banen zal in 2022 nog toenemen met 1,9% tot 11,15 miljoen en ook het aantal uren per baan zal toenemen met 1%. Voor 2023 wordt nu nog een kleine groei verwacht, maar of dit gaat uitkomen is hoogst onzeker.