De spieren moeten tenminste 30 graden zijn om goed te kunnen vliegen. Hoe kouder de temperatuur buiten, hoe meer moeite het de koningin kost. Het gevolg is dat de hommel niet verder kan vliegen waardoor je haar uitgeput aantreft op de grond.
Precies: we hebben het over een hommelkoningin! Sommige soorten hommels gebruiken holletjes in de grond, zoals oude muizenholletjes, als nestgelegenheid. Andere hommelsoorten 'kraken' vogelnestkasjes om een nest te maken. Hommels kunnen niet zelf nestmateriaal verzamelen.
Elke nieuwe koningin maakt een bruidsvlucht, waarbij ze soms met meerdere mannetjes paart. Vervolgens zoekt ze een droge, beschutte plek waar ze kan overwinteren. Vaak graven ze zelf een klein gangetje in de grond. De rest van het hommelvolk is dan al ter ziele.
Ze gaan op zoek naar bloemen om hun energie voorraad aan te vullen. Daarom is het belangrijk om vroeg bloeiende voedselplanten in de tuin te hebben zoals krokus, blauw druifje, hondsdraf, paarse- en witte dovenetel.
“De meeste koninginnen, zoals van de aardhommel en steenhommel, graven zelf een klein holletje op minder dan tien centimeter diepte in de grond waarin ze overwinteren.
Bij de hommels hebben, net als bij honingbijen en wespen, alleen de koninginnen en werksters een angel. De mannetjes kunnen niet steken. De angel is bedoeld als verdedigingswapen. Tijdens een steek wordt een geringe hoeveelheid gif via de angel in het lichaam gepompt.
Hommels zijn over het algemeen geen aggressieve insecten en zullen slechts steken uit zelfverdediging wanneer ze in het nauw gedreven worden of wanneer hun nest verstoord wordt. Tijdens een steek spuit een hommel een hoeveelheid hommelgif in via de angel.
Als de hommel lekker zit te eten, kan je misschien wel even zijn bontjasje aaien.
Ze slapen waar ze eten
Ze vallen in slaap op de planten waar ze overdag op vliegen: lavendel, marjoraan, de vlinderstruik, de kaardebol, verschillende distels en wat minder bij peen.
Ik had bezoek gehad van een koningin. Alle hommels die je nu ziet, zijn koninginnen. Dit zijn bevruchte vrouwtjes en de enigen onder de hommels die overwinteren. Meestal verlaat de koningin in maart haar overwinteringsplek, maar bij warm weer kan dat ook in februari of zelfs in januari.
Een hommelhuis wordt normaal gesproken dicht bij, maar wel iets boven de grond. Je kunt het hommelhuis het beste plaatsen op een droge plaats met veel schaduw, hommels nesten namelijk minder graag in de zon. De hommelkast kan ook ingegraven worden, graaf hem dan in tot net onder de invliegopening.
Mannetjes hebben naast het oranje-rood kontje ook gele beharing op het gezicht en de bovenkant van de kop en een gele band op de voorkant van het borststuk. Ze kunnen lijken op een kleurvorm van de mannetjes van de Weidehommel waarbij het geel op het borststuk en het achterlichaam sterk gereduceerd is.
Een hommelnest verwijderen moet je niet doen. Hommels zijn erg nuttige diertjes voor de bestuiving van planten. Ze worden vaak door tuinders gehouden om de gewassen mooier te laten groeien. Als een hommelnest toch in de weg zit dan kun je deze het beste laten verplaatsen door een specialist.
De meeste hommelnesten worden vanaf eind maart gebouwd. Een gemiddeld hommelvolk heeft een levensduur van 14 weken. Aan het eind van de zomer bestaat een nest uit 200 tot 250 hommels, hoewel aardhommelvolken groter zijn: tot 450 individuen.
Hommels zijn bijzonder nuttige beestjes, vooral omdat ze veel voor planten in uw tuin kunnen betekenen. Vaak worden hommels namelijk ingezet door professionele fruittelers om tot een maximale fruitoogst te komen. Hommels zijn namelijk de beste in het bestuiven van verschillende soorten planten.
Hommelnesten zijn overal te vinden. Sommige soorten bouwen ondergronds, bijvoorbeeld in een verlaten muizenhol. Van andere soorten kom je de nesten tegen in holle bomen of spouwmuren. In het laatste geval zie je vaak hommels af en aan vliegen en via gaten in de muur verdwijnen.
Neem een ernstig verzwakte hommel heel voorzichtig op met een papiertje of een lepel en breng haar weer op krachten met een oplossing van een half theelepeltje suiker dat je oplost in lauw water op een eetlepel. Geef nooit honing, dat lijkt gezond en logisch, maar er kunnen juist ziekteverwekkers inzitten.
Hommelnest in onze spouwmuur
Bedoeld om vocht dat in de muur zit de kans te geven om naar buiten te gaan. Al enige tijd is het hier een af- en aanvliegen van hommels. Aan zijn grote witte achterste te zien, onmiskenbaar de algemeen voorkomende aardhommel (Bombus terrestris).
Bombus dahlbomii is mogelijk de grootste levende hommelsoort. De koningin kan zo'n 4 centimeter lang worden. De soort komt voor in Zuid-Amerika, waar hij sinds 1998 onder druk staat van een verwante, invasieve soort: de aardhommel.
Ze moeten bijna voortdurend eten om warm te blijven want een hommel met een volle maag heeft maar een reserve van zo een 40 minuten. Vinden ze binnen dat tijdsbestek geen nieuwe voedselbron dan zijn ze ten dode opgeschreven.
Steken van bijen, hommels en wespen op het lichaam kunnen pijnlijk zijn, maar zijn in de regel niet gevaarlijk voor de hond. Als de angel er nog in zit, moet deze met een pincet verwijderd worden. IJsblokjes die in een doek gewikkeld zijn, verminderen de zwelling en verlichten de pijn.
Hommels hebben een olie-achtig laagje op hun lijf dat hen beschermt tegen water. Wanneer ze op een bloem landen, laten ze hun (geurende) voetsporen achter. Andere hommels ruiken dit, weten dan dat de bloem al geoogst is en vliegen door naar de volgende. Maar de geur dient ook als een manier om het nest terug te vinden.
Wat doe je best? Blijf kalm en bel zo snel mogelijk een arts of de nooddienst van het ziekenhuis en leg duidelijk uit wat er is gebeurd. Als de persoon zich duizelig voelt, laat hem dan plat liggen met zijn benen omhoog. Algemene reacties worden behandeld met adrenaline-injecties, antihistaminica en corticosteroïden.