Sommige gebeurtenissen en problemen in je leven kunnen veel spanning geven. Bijvoorbeeld als je veel werkstress ervaart, je een dierbare bent verloren, iemand in je omgeving ernstig ziek is, het minder goed gaat in je relatie of als je intensieve mantelzorg hebt.
Oorzaken overspannenheid
Vaak ligt de oorzaak in vervelende gebeurtenissen. In de privésfeer moet je dan denken aan dingen als: echtscheiding, ziekte, mantelzorg, overlijden of geldschulden. Op het werk is werkstress de grote boosdoener. Dit ontstaat op de eerste plaats door een te hoge werkdruk.
De oorzaken zijn van uiteenlopende aard. Zo kan iemand overspannen worden als op korte termijn te veel emoties verwerkt moeten worden, maar ook als de werkdruk te groot is, er te veel stress is of als iemand zich niet voldoende kan ontspannen. Overspannenheid kan soms ernstige lichamelijke gevolgen hebben.
Je raakt overspannen wanneer je te veel druk en stress ervaart en het je niet goed lukt hier op een gezonde manier mee om te gaan. Stress en drukte ervaren we allemaal. Het kan in positieve zin werken, als motor voor alle dingen die je wilt doen en bereiken in je leven.
Hersencellen maken minder goed contact met elkaar en trekken zich terug. Je wordt daardoor minder goed in staat jezelf te remmen of je gedrag te sturen. Je concentratie gaat achteruit en je emoties vliegen alle kanten op. Ook in de Hippocampus, een dieperliggend gedeelte in de hersenen, treedt een soort krimp op.
Geef oprechte aandacht, neem de tijd om in gesprek te gaan en interesse te tonen hoe iemands leven er op dit moment uitziet en wat iemand bezig houdt. Bied rust en geduld, niets hoeft, geef de tijd die nodig is om een verhaal te vertellen, om na te denken om even uit te rusten.
We spreken van overspannenheid wanneer je te lang gespannen bent geweest en niet meer voldoende tot rust kan komen. Stress kan zowel gezond als in ongezonde vorm voorkomen. Overspannenheid is het resultaat wanneer je voor een korte periode te veel stress en emoties hebt moeten verwerken.
Iedereen kan het gevoel krijgen dat het allemaal te veel wordt. En wie dan niet oplet loopt risico op overprikkeling, oververmoeidheid, overspannen zijn, (of burn-out). Weten wat overspannenheid veroorzaakt is belangrijk en je maatregelen nemen als het zover is ook.
Een burn-out is ook het gevolg van overmatige spanning, maar is opgelopen gedurende een langere periode van stress, vaak minimaal een jaar. Mensen met een burn-out ervaren nog veel sterker dan mensen met 'gewone' overspannenheid dat ze geen controle meer hebben over hun functioneren.
Werkstress, overspanning en burn-out klachten kunnen geleidelijk in elkaar overgaan. Afhankelijk van de ontstaansgeschiedenis, de ernst en duur kan er tevens sprake zijn van een psychische stoornis. Veelal gaat het dan om een zogenaamde somatoforme stoornis of een stemmingsstoornis.
Overbelasting op werk en privé
Je hierdoor even gestrest voelen is normaal. Maar maanden rondlopen met deze stress kan gevaarlijk zijn voor je mentale (en fysieke) gezondheid. Een langere tijd van overbelasting op werk of in je privéleven, kunnen ervoor zorgen dat je overspannen raakt en surmenage ontwikkelt.
Bij overspanning lukt het u niet om met spanningen om te gaan. U bent bijvoorbeeld moe of snel boos, u slaapt slecht of piekert veel.U heeft het gevoel dat u geen grip meer heeft op uw situatie.
Overspannenheid kan namelijk overgaan in een burn-out. Bij een burn-out duurt het langer om te herstellen. Ook is overspanning een belangrijke oorzaak van werkverzuim. Dit betekent dat je niet kunt werken omdat je overspannen bent.
Je lichaam kan dan niet meer herstellen door een weekend goed bij te slapen of door een paar weken vakantie te houden.” Als je die grens eenmaal over bent, duurt herstel lang: reken op zes tot negen maanden bij overspannenheid. En op een half jaar tot wel twee jaar bij een burn-out.
Kalmeringsmiddelen zijn medicijnen die uw emoties minder sterk maken. Ze helpen vooral tegen angst, zenuwen en stress. Bekende kalmeringsmiddelen zijn benzodiazepinen. Voorbeelden van kalmeringsmiddelen zijn alprazolam, bromazepam, diazepam en lorazepam.
Nu vraag je je misschien af of je wel of niet moet werken als je overspannen bent. Afhankelijk van jouw situatie, kun je denken aan een herstelperiode van rond de zes weken. Bespreek dit met de bedrijfsarts en laat je adviseren over jouw situatie.
Wat zeg je tegen je bedrijfsarts? Als je burn-out1 bent en je kunt niet werken, dan nodigt de bedrijfsarts je uit voor een bezoek. Hij wil onderzoeken waarom je niet kunt werken en zal met je bespreken hoe je zo snel mogelijk weer beter kunt worden. Hij vraagt hoe het met je gaat.
Het is wel goed om in deze fase te bewegen. Je kan denken aan wandelen, fietsen (maximaal 20 km per uur), zwemmen (rustig baantjes trekken). Deze vormen van bewegen helpen het adrenaline niveau naar beneden te brengen.
Overspannen en ziekmelden op werk
Een werknemer met stressklachten mag zich gewoon ziekmelden. Deze reden hoeft hij of zij daarbij trouwens niet te geven. Als werkgever mag je wel vragen hoe lang hij of zij afwezig denkt te zijn en of je medewerker ook echt thuis zit (en niet toevallig stiekem op de Bahama's).
verslonzing van zichzelf of van het werk. gebrek aan humor, creativiteit, solidariteit en flexibiliteit. contact via de mail in plaats van fysiek of telefonisch te laat komen en vroeg weggaan. verminderde productiviteit.
Depressie is nog ingrijpender dan een burn-out. Een depressie heeft invloed op heel je leven en op jou als gehele persoon. Je ziet nergens nog de zin van in, je verliest alle interesse en je wilt je volledig terugtrekken. Een depressie kan helemaal losstaan van situaties die je eventueel stress bezorgen.