Voor Rusland is de Krim van groot strategisch belang, onder meer vanwege de haven voor de Zwarte Zeevloot in Sebastopol, die de Russische marine middels het Charkov-pact van 2010 huurt van Oekraïne, maar ook vanwege de controle over de Straat van Kertsj.
Het is vandaag precies 10 jaar geleden dat Rusland de Krim heeft geannexeerd. Op 18 maart 2014 wordt het schiereiland na een omstreden referendum ingelijfd bij de Russische Federatie. Het is de thuisbasis van de Russische Zwarte Zeevloot en een populaire vakantiebestemming voor veel Russen.
Het conflict begon nadat de pro-Russische Oekraïense president Viktor Janoekovytsj in februari 2014 werd afgezet na de maandenlange pro-westerse Euromaidan-protesten en de daaropvolgende Revolutie van de Waardigheid. Dit leidde tot pro-Russische protesten in de oostelijke en zuidelijke delen van Oekraïne.
Belangrijkste oorzaken & aanleiding
De dieperliggende oorzaak van de Krimoorlog was de desintegratie van het Ottomaanse Rijk, die voor Europese grootmachten als Rusland, Engeland en Frankrijk de ruimte creëerde om aanspraken te maken op voormalig Ottomaans grondgebied.
De federale constitu tionele wet van de Russische Federatie betreffende de toetreding van de Krim en Sevastopol tot Rusland is op 21 maart 2014 door de Russische president ondertekend.
Voor Rusland is de Krim van groot strategisch belang, onder meer vanwege de haven voor de Zwarte Zeevloot in Sebastopol, die de Russische marine middels het Charkov-pact van 2010 huurt van Oekraïne, maar ook vanwege de controle over de Straat van Kertsj.
De Zwarte Zeehavens van de Krim bieden snelle toegang tot het oostelijke Middellandse Zeegebied, de Balkan en het Midden-Oosten. Historisch gezien werd het bezit van de zuidelijke kust van de Krim al sinds de oudheid door de meeste rijken van de grotere regio nagestreefd (Romeins, Byzantijns, Ottomaans, Russisch, Brits en Frans, Nazi-Duits, Sovjet).
Directe aanleiding voor de oorlog was een religieus conflict tussen tsaar Nicolaas I van Rusland en het Ottomaanse Rijk. De tsaar eiste invloed in het buurrijk om de christelijke minderheid te kunnen beschermen en wilde dat de orthodoxe Kerk de heiligdommen in Jeruzalem, dat onder Ottomaans bestuur stond, zou beheren.
De Krim bleef bij het uiteenvallen van de Sovjet-Unie in 1991 deel van Oekraïne.
De Krimoorlog (1854-56) werd uitgevochten door een alliantie van Groot-Brittannië, Frankrijk, Turkije en Sardinië tegen Rusland . Het was het enige grote Europese conflict waaraan het leger deelnam tussen 1816 en 1914.
Er zijn op dit moment geen aanwijzingen voor specifieke dreigingen voor Nederland, maar de ontwikkelingen in het conflict volgen elkaar snel op. Dat maakt dat het dreigingsbeeld snel kan veranderen.
Tot 1991 maakten Oekraïne en Rusland allebei deel uit van de Sovjet-Unie. In 1991 besloten de leiders van Belarus, Oekraïne en Rusland gezamenlijk dat de Sovjet-Unie werd opgeheven. Oekraïne en Rusland werden daarmee onafhankelijke landen.
De aanleiding van de oorlog was een verrassingsaanval door de militante tak van Hamas vanuit de Gazastrook op nederzettingen in Israël. Onder de naam Operatie Al-Aksa-storm werd een groot aantal mensen mishandeld, vermoord en gekidnapt.
In 1954 droeg het Presidium van de Opperste Sovjet van de Sovjet-Unie de Krim-oblast over van de Russische SFSR naar de Oekraïense SSR. Het gebied was binnen de Sovjet-Unie erkend als "nauwe banden" hebbend met de Oekraïense SSR, en de overdracht herdacht het driehonderdjarig bestaan van de Unie van Rusland en Oekraïne.
De Krim (Oekraïens: Крим - Krym, Russisch: Крым - Krym, Grieks: 'Κριμαία', Krim-Tataars: Qırım) is een schiereiland in de Zwarte Zee en de Zee van Azov. Zowel Oekraïne als Rusland maken aanspraak op het gebied.
Rusland was vroeger nog groter dan het Russische Rijk. Het Grootvorstendom Moskou, de voorloper van het Russische Rijk, breidde zich uit over een groot deel van het huidige Rusland en omvatte ook delen van het huidige Oekraïne en Wit-Rusland.
Indo-Europese nomadenstammen worden als de eerste bewoners op de Krim beschouwd (circa 8e-7e eeuw voor Christus). In de eeuwen daarna werd de Krim door verschillende volkeren bewoond en gekoloniseerd, wat de eeuwenlange multinationale bevolking verklaart.
Economische aspecten. Economische belangen waren ook een motief voor de Russische aanval op Oekraïne en de annexatie van de oblasten Donetsk, Luhansk, Cherson en Zaporizhia. Controle over lithiumvoorraden in de Donbas en de graanrijkdom van Oekraïne zouden Rusland een "monopolie op de wereldmarkt" geven.
Pas in 1954 komt Oekraïne voor in het verhaal. Op 19 februari nam Chroesjtsjov het besluit de Krim te schenken aan zijn geboorteland. Hij redeneerde dat het gebied "economisch, territoriaal en cultureel" beter bij Oekraïne paste.
Rusland gaf uiteindelijk toe dat zijn troepen aanwezig waren. Defensieminister Sergej Sjojgoe zei dat de militaire acties van het land op de Krim werden ondernomen door troepen van de Zwarte Zeevloot en werden gerechtvaardigd door "bedreiging van het leven van burgers op de Krim" en het gevaar van "overname van Russische militaire infrastructuur door extremisten".
In de loop der tijden wilden talloze volken de Krim veroveren, maar ze kwamen er allemaal achter dat het strategisch belangrijke schiereiland uiterst geschikt is om vijandelijke legers buiten de deur te houden. Scythen, Grieken, Goten, Byzantijnen, Mongolen, Ottomanen en Russen.
Op 30 maart 1856 werd de Krimoorlog formeel beëindigd met de ondertekening van het Verdrag van Parijs. Deze formele erkenning, ondertekend op het Congres van Parijs, kwam nadat Rusland een vernederende nederlaag accepteerde tegen de alliantie van Groot-Brittannië, Frankrijk, het Ottomaanse Rijk en Sardinië .
Het annexeerde de Krim op 18 maart 2014, reorganiseerde het als een Russische republiek en veranderde Sebastopol in een Russische federale stad. Sinds het begin van de Russische invasie van Oekraïne in februari 2022, gebruikt Rusland de Krim als uitvalsbasis om het vasteland van Oekraïne aan te vallen.