Waarom willen we alles onder controle houden? Mensen willen graag de controle hebben zodat ze in enige mate zekerheid ervaren. De wereld zit vol onzekerheden en er kunnen continu dingen gebeuren waar we geen invloed op hebben. Door zelf goed voor bereid te zijn, hebben we in ieder geval de controle over onszelf.
Controledrang ontstaat vaak door een angst om dingen los te laten. Je wilt zo graag controle houden en niets aan het toeval over laten. Dit klinkt misschien tegenstrijdig, omdat angst vaak verdwijnt als je loslaat. Vaak zit er veel onzekerheid achter controledrang.
Controledwang of een andere dwangstoornis ontstaat meestal zonder dat je het in de gaten hebt. Vaak ontstaat het nadat je ontdekt dat bepaalde gedachten of handelingen helpen tegen de angst en onrust bij vervelende of angstige situaties. Daarna gebruik je in vergelijkbare situaties dezelfde gedachten of handelingen.
Als je de behoefte hebt opgemerkt om dingen te controleren, weet dan dat je niet de enige bent. Levenservaringen kunnen vaak de oorzaak zijn van de wens om de controle te hebben. Voorbeelden hiervan zijn: Intense emoties: Overmatige angst of vrees dat een ongewenste uitkomst werkelijkheid kan worden, kan ons motiveren om de controle te nemen en de ongewenste situatie of uitkomst te vermijden .
Waarom willen we alles onder controle houden? Mensen willen graag de controle hebben zodat ze in enige mate zekerheid ervaren. De wereld zit vol onzekerheden en er kunnen continu dingen gebeuren waar we geen invloed op hebben. Door zelf goed voor bereid te zijn, hebben we in ieder geval de controle over onszelf.
Dit komt door ons survival-systeem. We denken dat we de controle moeten hebben over situaties, want op deze manier zouden we dan alles kunnen vermijden uit ons verleden wat niet goed, fijn of juist naar was. Het lijkt dus of we controle willen, maar eigenlijk zijn we bang om controle te verliezen.
Controle is een basisbehoefte van de maatschappij. Het zorgt voor een gevoel van voorspelbaarheid, stabiliteit en orde. Bij sommige mensen wordt deze behoefte aan controle ongezond. Onzekerheid en angst kunnen leiden tot controlerend gedrag.
Dwangmatige persoonlijkheidsstoornis. Mensen met een dwangmatige-persoonlijkheidsstoornis, ook wel een obsessief-compulsieve persoonlijkheidsstoornis genoemd (OCPS), ervaren een sterke drang om alles onder controle te hebben.
Een dwangstoornis kan ontstaan na een periode met stressvolle omstandigheden en gebeurtenissen of het krijgen van meer verantwoordelijkheden. Bijvoorbeeld na de geboorte van een kind of bij een nieuwe baan. Of tijdens een periode van werkeloosheid en armoede.
Vermijden – Leer situaties te vermijden die uw aandrang kunnen triggeren. Afleiden – Neem de controle over uw aandrang door bezig te zijn. Leid uzelf af met iets wat u leuk vindt, zoals lezen, wandelen, sporten of naar een film gaan. Vervangen – Wanneer u de neiging heeft om iets ongezonds te doen, doe dan iets gezonds.
Overmatige controle heeft vaak te maken met angst. Je bent bang dat je fouten maakt of je bent bang dat het mis gaat. Je bent bang om iets te verliezen of je bent bang voor de gevolgen van een foute inschatting. Je krijgt pas vertrouwen wanneer je merkt dat het zo loopt als jij had bedacht.
Communiceren met empathie, het gebruiken van "ik"-uitspraken en het vermijden van beschuldigingen en kritiek zijn enkele manieren om vermijdende partners te helpen zich veilig genoeg te voelen om hun gedachten en gevoelens te uiten, en om hun gedrag op tijd te veranderen. "Het belangrijkste in communicatie is om te horen wat er niet wordt gezegd."
Over controlerende mensen hebben behoefte aan positieve erkenning voor hun harde, productieve werk en hun kostbare tijd. Wanneer zij deze erkenning niet positief krijgen, proberen ze deze op een negatieve manier alsnog te realiseren, en wel door kritiek te leveren op het werk en de tijdsstructuur van anderen.
Het gaat vaak om de angst dat een verlies van controle zal resulteren in falen, schaamte of schade aan zichzelf of anderen. Het kan om veel verschillende redenen voorkomen, waaronder traumatische ervaringen uit het verleden en aandoeningen zoals angst of OCD .
Bij angst kan er ook tijdelijk teveel cortisol zijn, dit is een van de belangrijkste stresshormonen. Ook de verbinding tussen bepaalde hersengebieden (hypothalamus, hypofyse en bijnierschors) lijkt bij mensen met een angststoornis in de war. Deze hersengebieden zijn belangrijk bij de stressreactie van je lichaam.
Door gesprekken, informatie en een online cursus kunt u de angst verminderen. Dagelijks genoeg bewegen, genoeg slapen en regelmatig leven zijn belangrijk. Als de klachten niet minder worden, kunt u kiezen voor cognitieve gedragstherapie. Bij deze therapie leert u anders te denken, waardoor de angst vermindert.
Therapie kan een dwangstoornis niet genezen, maar het helpt je wel om op een gezonde en ontspannen manier met stress om te gaan.