Dat heeft alles te maken met afgelopen zomer, die bijzonder nat was. Wanneer bomen precies hun bladeren verliezen, hangt volgens natuurkundigen af van een aantal factoren: de boomsoort, de droogte, de daglengte, de lichtintensiteit en de temperatuur.
“Als de temperatuur daalt en de dagen korter worden, breekt de boom het chlorofyl af – het bladgroen – dat in de bladeren zit. Daardoor komen voedingsstoffen vrij die de boom opslaat in stam en wortelstelsel om die in het voorjaar te gebruiken om blaadjes te laten groeien,” zegt de boswachter.
Als de boom gewoon door zou gaan met verdampen alsof er niets aan de hand was, zou hij kunnen uitdrogen. Om minder te verdampen moeten de bladeren er in de herfst dus af.Twee stoffen, zogenaamde plantenhormonen, spelen bij de bladval een belangrijke rol: auxine en abscisinezuur.
De meeste loofbomen laten hun bladeren vallen omdat het noodzakelijk is de winter te kunnen overleven. Want als de grond erg koud of bevroren is, kunnen de boomwortels geen vocht meer opnemen. De bomen zouden verdrogen want ze verdampen veel vocht d.m.v. hun bladeren.
Lang bladhoudende bomen
Het bekendste voorbeeld van deze bomen zijn de beukenbomen. De bladeren van de groene beuk, rode beuk en de haagbeuk worden in de herfst bruin, maar vallen dan niet meteen van de boom. Ze houden hun blad de hele winter vast, tot in het voorjaar nieuwe bladeren aan de takken komen.
Dat heeft alles te maken met afgelopen zomer, die bijzonder nat was. Wanneer bomen precies hun bladeren verliezen, hangt volgens natuurkundigen af van een aantal factoren: de boomsoort, de droogte, de daglengte, de lichtintensiteit en de temperatuur.
Om te voorkomen dat bomen meer vocht verdampen dan dat ze opnemen uit de grond laten ze hun bladeren dus vallen. Vooral beuken voelen snel het effect van een droge zomer omdat ze een oppervlakkig wortelnetwerk hebben. Ook heel veel direct zonlicht kan hun bladeren en schors doen verbranden.
Valt de herfst vroeg in en vriest het al in september, dan vallen de meeste blaadjes al in oktober. Verloopt september warm met veel nazomerweer en is oktober ook niet koud, dan kan het zelfs tot december duren voor de blaadjes zijn gevallen.
Traditioneel komt men dan al snel uit bij coniferen als groenblijvende bomen, maar er zijn meer mogelijkheden. Zo kunt u denken aan hulst, steeneik, Portugese laurier of verschillende rhododendrons.
Doordat de dagen korter worden en de hoeveelheid zonlicht wordt beperkt, weet een boom dat de herfst is ingetreden. De boom trekt de bladgroenkorrels uit de blaadjes terug de takken in.Hierdoor verliest het blad zijn kleur en ontstaan de bekende herfstkleuren.
Naaldbomen hebben daar minder last van. Ze hebben heel dunne naaldachtige bladeren met een waterdichte waslaag. Om verdamping tegen te gaan, trekken ze een deel van het vocht terug uit de naalden zodat die niet kunnen bevriezen. Daarnaast werken de suikers in het sap van de naalden als een soort antivries.
De els en hazelaar zijn er met de bloei en het blad altijd als vroegste bij. De eerste soorten bloeien soms al met Kerst en in februari en maart volgt vaak al blad. Ondanks hun vroege start zijn ze in de herfst niet bij de eerste bomen en struiken die hun blad verliezen. Toverhazelaar in de herfst, eind oktober.
“Het hangt van je definitie van eeuwig af”, stelt de boomdeskundige. “Maar zelfs de meest regeneratieve en meest adaptieve boom zal niet bestand zijn tegen een te sterk veranderend klimaat of andere menselijke verstoring.”
Onvoldoende water
Het eerste dat u moet controleren wanneer de bladeren van uw plant geel worden, is de watergift. Het kan zijn dat u uw planten te weinig water geeft. Planten hebben vocht nodig om te overleven, en een gebrek aan water kan ervoor zorgen dat de bladeren geel worden en uiteindelijk verwelken.
Tijdens de lente en de zomer draait de bladgroenfabriek op volle toeren en maakt de boom veel chlorofyl aan. In het najaar is er minder zon en wordt er steeds minder chlorofyl aangemaakt, waardoor het uiteindelijk opraakt. Bomen zijn erg zuinig op bladgroen.
Een boom die niet tijdig wordt gesnoeid kan worden blootgesteld aan verschillende ziektes.Bovendien kan er sprake zijn van zwakke of afgestorven takken. Niet alleen beïnvloeden deze de uitstraling van de boom, daarnaast kunnen ze ook de levensduur gevoelig beperken.
Je zou jezelf de vraag kunnen stellen, wat er gebeurt als je niet snoeit? Eigenlijk helemaal niet zoveel, is dan het antwoord. Er gebeurt natuurlijk wel wat. Immers een boom wordt veel te hoog, een haag wordt veel te breed, een struik vervormt, draagt geen vruchten of bloemen meer, maar verder gebeurt er niet veel.
Over het algemeen is het snoeien van bomen dus het handigst in de herfst of de winter. Toch is deze periode ook wel afhankelijk van de soort boom die je wilt snoeien. Heb jij bijvoorbeeld knotbomen in je tuin, dan kun je deze het beste tussen november en februari snoeien. Eiken, elsen en populieren zijn knotbomen.
Wanneer u bomen plant met vorst of een haag plant bij vriesweer, gebeurt er ondergronds erg veel.Alle energie van de planten wordt gestopt in het ontwikkelen van nieuwe, jonge haarwortels.
Door klimaatverandering gaat al veel vruchtbare landbouwgrond verloren. Per minuut sterven er nu waarschijnlijk 11 personen door ernstige voedseltekorten. Het massaal planten van bomen op landbouwgrond kan er daarbovenop voor zorgen dat de wereldwijde voedselprijzen tegen 2050 met 80% stijgen.
Welke groenblijvende bomen zijn geschikt als bescherming tegen inkijk? Bladhoudende bomen die goed geschikt zijn tegen inkijk zijn onder andere de Europese hulst, de wintergroene liguster of de Europese taxus. Ze hebben een dicht gebladerte of naalden en kunnen ook allemaal als heg worden geplant.
Grote gevolgen. Bossen houden onze aarde gezond; ze leveren voedsel, schoon water, medicijnen en ze beschermen ons als een groen schild tegen klimaatverandering. Ontbossing heeft dus grote gevolgen voor ons en de natuur. Hoe meer bomen we kappen, hoe meer CO2 er vrijkomt en hoe sneller de aarde opwarmt.