Bij verkiezingen krijgt een kiesgerechtigde een stempas toegestuurd. Hiermee kan de kiesgerechtigde binnen de gemeente van afgifte stemmen in een stembureau naar keuze. Indien men in een andere gemeente wil stemmen moet de stempas alsnog worden omgezet in een kiezerspas.
Bij verkiezingen wordt een blanco stem vaak als een duidelijker protest gezien dan onthouding van stemmen. Wanneer iemand zich onthoudt van stemmen is dat vaak omdat hij gewoon niet geïnteresseerd is in politiek, terwijl mensen die blanco stemmen dat juist wel zijn.
Een stempas is in Nederland een verklaring in de vorm van een pas, waarmee een kiesgerechtigde wordt toegestaan binnen het gebied van het orgaan waarvoor een verkiezing wordt gehouden, meestal de gemeente of deelgemeente, aan de stemming deel te nemen.
Het stemrecht in Nederland komt standaard toe aan alle meerderjarige Nederlanders. In uitzonderlijke gevallen kan dit afgenomen worden. Bij Nederlandse gemeenteraadsverkiezingen mogen bovendien EU-burgers die in Nederland (legaal) wonen stemmen en andere inwoners vanaf vijf jaar legaal verblijf in Nederland.
Een stembiljet, stemformulier of kiesbrief is (meestal) een papieren formulier waarop de kiezer zijn of haar stem registreert. Stembiljetten variëren qua vorm. Het kan een klein papiertje zijn waarop de kiezer de naam van de verkiezingskandidaat noteert, wat wel minder anonimiteit garandeert.
Gemeenteraden. Een kandidaat voor de gemeenteraad wordt met voorkeurstemmen gekozen als deze ten minste een aantal van 25% van de kiesdeler aan stemmen gehaald heeft (voorkeursdrempel) (bij raden met 19 of meer zetels) of 50% van de kiesdeler (bij raden met minder dan 19 zetels).
Een gemeenteraadsverkiezing is een verkiezing waarbij de gemeenteraad van een gemeente wordt gekozen.
Een kiesgerechtigde is iemand die het recht heeft om te kiezen. Er wordt hierbij onderscheid gemaakt tussen actief en passief kiesrecht. Actief kiesrecht is het recht om te stemmen, passief kiesrecht het recht om gekozen te worden.
Iedere Nederlander heeft gelijkelijk recht de leden van algemeen vertegenwoordigende organen te verkiezen alsmede tot lid van deze organen te worden verkozen, behoudens bij de wet gestelde beperkingen en uitzonderingen.
Stemonthouding is (meestal) een optie van een stemgerechtigde bij een stemming tijdens verkiezingen of vergaderingen. Stemonthouding betekent dat de kiezer zijn stem niet uitbrengt.
In de volgende gemeenten werden op 16 maart 2022 geen reguliere gemeenteraadsverkiezingen gehouden omdat zij recent betrokken (geweest) zijn bij een herindeling: In de gemeenten Boxtel, Eemsdelta, Oisterwijk en Vught waren herindelingsverkiezingen gehouden op 18 november 2020.
Wegens het belang van de kiesleeftijd wordt die meestal opgenomen in de grondwet. Het grootste deel van de landen heeft de kiesleeftijd vastgezet op de leeftijd van 18 jaar, meestal ook de leeftijd waarop men volwassen wordt.
De kiesdeler is bij verkiezingen het totaal aantal stemmen gedeeld door het aantal zetels dat te verdelen is. Bij een kiessysteem van evenredige vertegenwoordiging is dit in principe ook het aantal benodigde stemmen per te behalen zetel. = 100.000. Voor elke 100.000 behaalde stemmen krijgt een partij dan 1 zetel.
Nederland kent formeel geen kiesdrempel, al is er wel een regel dat een partij die geen reguliere zetel heeft gehaald ook geen kans op een restzetel maakt, wat dus (voor de Tweede Kamerverkiezingen) equivalent is aan een kiesdrempel van 2/3 procent van de stemmen.
De 75 leden van de Eerste Kamer worden gekozen door de leden van de twaalf Provinciale Staten. De leden van Provinciale Staten worden op hun beurt gekozen door de burgers van de provincie. De twaalf Provinciale Staten treden in feite als één kiescollege op.
Een verkiezing is een methode waarbij een aantal personen, de kiesgerechtigden, door middel van een stemming bepaalt aan wie een bepaalde functie, post of titel moet worden toegekend.
In mei 2024 (datum nog niet bepaald) worden er Europese, federale en regionale verkiezingen georganiseerd. Op zondag 13 oktober vinden de provincieraads-, gemeenteraads- en districtsraadsverkiezingen van 2024 plaats. Het zal de eerste keer zijn dat al deze verkiezingen samenvallen in hetzelfde kalenderjaar.
De opkomstplicht voor verkiezingen is te onderscheiden van de stemplicht, waarbij men verplicht is ook daadwerkelijk een stem uit te brengen. De opkomstplicht bestaat nog in een beperkt aantal landen.
Vrouwenkiesrecht in Nederland is het recht van vrouwen in Nederland om bij verkiezingen te stemmen en verkozen te worden. Nederlandse vrouwen kregen in 1917 passief kiesrecht en in 1919 actief kiesrecht. Sinds 28 september 1919 heeft Nederland algemeen kiesrecht.
De lijsttrekker krijgt in het algemeen veel meer aandacht in de media dan de andere kandidaten op de kandidatenlijst. Een lijsttrekker wordt soms ondersteund door één of meer lijstduwers aan het einde van een lijst.
Het salaris van de sector en de beroepsgroep
Het gemiddelde loon binnen de sector Overheid & Semi-overheid ligt op € 4.264 bruto per maand. Het minimale of startsalaris begint bij € 886 en het maximale loon is € 21.000 bruto per maand.
De Nederlandse gemeenteraden worden om de vier jaar gekozen. Ze worden bijgestaan door een raadsgriffier. Ook de functie van raadsgriffier is ingevoerd door de Wet dualisering gemeentebestuur.
De gemeenteraad is het hoogste bestuursorgaan in de gemeente. De leden van de gemeenteraad (raadsleden) nemen alle beslissingen die voor de gemeente van belang zijn. Bijvoorbeeld over onderwijs, nieuwbouw of de hoogte van de belastingen.