Doordat de Poolster direct boven de noordelijke hemelpool staat, lijkt hij bijna de hele nacht op dezelfde plek te blijven staan. Met andere woorden: als je exact op de geografische Noordpool zou staan, zie je de Poolster recht boven je. En terwijl de aarde rondjes draait om zijn as, blijft de ster op zijn plek.
's Nachts is de Poolster een betrouwbare aanwijzer van het noorden. Als je de Poolster weet te vinden, dan weet je ook waar het noorden, oosten, zuiden en westen zijn. De Poolster is de voorste ster van het pannetje van de Kleine Beer.
,,De poolster is de enige ster die altijd op dezelfde plek aan de hemel staat. Hij staat precies boven de Noordpool.
Alleen de poolster blijft een punt. Hij 'staat stil' aan de hemel, altijd op dezelfde plaats: precies boven het noorden. Sterren in de buurt bewegen in kleine cirkels rond de poolster (zoals ster 1 in tek.
De Poolster is weliswaar gemakkelijk met het blote oog zichtbaar, maar er zijn tientallen sterren die een grotere schijnbare helderheid hebben. De ster met de grootste schijnbare helderheid (afgezien van de zon!) is Sirius, de hoofdster in het sterrenbeeld Grote Hond.
Als een lichtstraal door die trillende lucht gaat, wordt het licht ietwat gebroken. Het resultaat is een fonkelende ster. Het licht van een ster die laag boven de horizon staat, moet een langere weg door de dampkring afleggen. Daarom zullen die sterren meer flikkeren.
De wetenschappelijke term hiervoor is “spaghettificatie”. ' Maria vertelt dat Polaris – ook bekend als de poolster – zo bijzonder is omdat hij altijd precies boven het noordelijkste puntje van de aarde zichtbaar is aan de sterrenhemel. Vroeger werd deze ster dan ook gebruikt om te navigeren.
Er is één ster die zich precies boven de Noordpool van de aarde bevindt, de Poolster. Deze heldere ster is elke nacht zichtbaar en geeft nauwkeurig aan waar het noorden is.
Liepen eerdere schattingen van de afstand van de Poolster nog uiteen van 322 tot 520 lichtjaar, de nieuwe waarde komt uit op 447 ± 1,6 lichtjaar. Aan de hand van deze nieuwe afstand hebben de wetenschappers de straal, intrinsieke helderheid, leeftijd en massa van de Poolster beter kunnen bepalen.
Als we alle sterren aan de hemel rangschikken op basis van helderheid, gezien vanaf de aarde, dan prijkt bovenaan een duidelijke winnaar: Sirius A. Deze fonkelende ster oogt zelfs feller dan Proxima Centauri, de ster die het dichtst bij de aarde staat.
Er zijn ook noordelijke en zuidelijke poolsterren. Dus de noordelijke poolster staat boven de noordpool. De zuidelijke poolster staat boven de zuidpool.
Een paar duizend jaar geleden wees de draaiingsas van de aarde niet naar de Poolster, maar naar de ster Thuban in het sterrenbeeld Draak. Dertienduizend jaar geleden fungeerde de heldere ster Wega als Poolster. Het is dus puur toeval dat we op dit moment zo'n heldere kompas-ster aan de hemel hebben staan.
De RMC 136a1is, voor zover nu bekend, de zwaarste ster. Deze ster is maar 30 keer zo groot als onze zon, maar wel 300 keer zo zwaar.
Sirius. De helderste ster aan de hemel is dan weer niet noodzakelijk de ster die van zichzelf het felst straalt. Sirius is voor een groot deel zo helder doordat hij tot de meest nabije sterren behoort. De op een na helderste ster Canopus oogt iets zwakker dan Sirius, maar staat wel ruim 35 keer zo ver weg.
Op de zon kan je ook steeds afgaan, ook al heb je geen kompas. Rond de middag staat de zon ongeveer in het zuiden, dit is op haar hoogste punt.Zo weet je dus dat aan de andere kant het noorden ligt. 's Ochtends staat de zon in het oosten en s' avonds in het westen. Vele bloemen en planten groeien naar het licht.
Poolster: middelpunt van de cirkel
De aarde draait om zijn as. Als je die as denkbeeldig doortrekt in de ruimte krijg je een 'punt' waaromheen de sterren lijken te draaien. In het Noordelijk halfrond hebben wij het geluk dat precies in dat draaipunt een ster staat, de Poolster.
In het zuiden Orion en de Stier zijn de opvallendste sterrenbeelden aan de zuidelijke hemel. Aldebaran in de Stier en Betelgeuze in Orion hebben allebei een opvallende oranjerode kleur.
Gezien vanuit Nederland bevindt de Poolster zich niet recht boven ons hoofd, zoals op de noordpool het geval is. In plaats daarvan staat hij op circa 52º hoogte boven de noordelijke horizon. Maar de Poolster vormt nog steeds het schijnbare draaipunt van de hemelbol; zijn positie aan de hemel verandert niet.
Op een heldere avond kun je de Poolster vrijwel altijd zien in Nederland. Het is niet de helderste ster, dat is Sirius, maar het hemellichaam is fel genoeg om met het blote oog waar te nemen en te onderscheiden van andere sterren.
Jupiter is op dit moment zichtbaar aan de avond- en nachthemel. Bij helder weer kunnen we de planeet waarnemen vanaf ongeveer 17:45 uur, op het moment dat het voldoende donker wordt (de Zon is al om 17:05 uur ondergegaan) en de planeet op een hoogte van 47° boven de zuidzuidoostelijke horizon staat.
Het wintersterrenbeeld Orion is voor veel mensen het mooiste sterrenbeeld aan de hemel. Vooral de drie gordelsterren die op één lijn staan, zijn opvallend. De helderste sterren van een sterrenbeeld krijgen Griekse letters. De drie gordelsterren zijn delta, epsilon en zeta Orionis.
De avondster / morgenster of ook wel Venus genoemd. Deze planeet dankt haar benaming omdat we haar vaak zien in de ochtendperiode en enkele uren na zonsondergang. Interessant om weten is dat Venus na de zon en de maan het helderste object is aan de hemel.
Wega alpha Lyrae (ca. 12.000 v. Chr.)
De Poolster is niet een ster zoals onze zon: de ster is ongeveer 4000 keer groter dan onze zon. De ster behoort tot een sterrensysteem dat minstens drie sterren bevat. Bovendien is de Poolster de helderste en dichtstbijzijnde Cepheïde, een kort-variabele ster.
Als je op een heldere nacht naar de sterren kijkt zie je dat sommige sterren lijken te knipperen. Schijn bedriegt. Het knipperen ontstaat wanneer de lichtstraal tussen de ster en je ogen wordt onderbroken, bijvoorbeeld door een hoge luchtvochtigheid of stof en andere kleine deeltjes.