Reacties. Het getij zoals het in Nederland wordt waargenomen wordt vooral veroorzaakt door de invloed van maan en zon op het water van de Zuidelijke IJszee, de enige plek op aarde waar de vloedgolf niet wordt gedempt door een landmassa. Daarom treedt springtij in Nederland 2 tot 2½ dag na volle maan op.
Twee dagen na volle maan of twee dagen na nieuwe maan is het in Nederland springtij.
Als de zon, de aarde en de maan op een rechte lijn staan, is de waterberg extra hoog. De getijden zijn dan extremer. Het water komt gemiddeld hoger en dat noemen we springtij. Het komt in onze streken voor vlak na nieuwe maan en vlak na volle maan.
Springtij komt voor wanneer de maan en de zon op een lijn staan ten opzichte van de aarde, en de zwaartekracht van de beide lichamen dus samen aan de watermassa op aarde trekt. De getijden op aarde worden veroorzaakt door de maan en in mindere mate door de zon.
PROGRAMMA SPRINGTIJ FORUM 2022. Het versnellen van de duurzame transitie in Nederland. Dat is de missie van Springtij. We willen mensen informeren, confronteren en inspireren om zelf in actie te komen en te kiezen voor verandering.
Springtij treedt ongeveer eens in de 14 dagen op. Het volgt ongeveer 48 uur na volle maan en na nieuwe maan. De getijdenstroom is tijdens springtij sterker zijn dan gemiddeld. Het tegenovergestelde van springtij is doodtij.
Doodtij is het tegenovergestelde van springtij. Het moment dat opkomend water overgaat in afgaand water, of omgekeerd, en waarbij de stroomsnelheid enige tijd minimaal is, heet de kentering (zie getijde), en heeft niets met doodtij te maken.
Bij springtij is hoog water hoger en laag water lager, maar de tijd waarin dit gebeurt blijft hetzelfde. De stroming zal dus een stuk sterker zijn omdat deze meer verschil moet overbruggen in dezelfde tijd. Twee dagen na volle of nieuwe maan is het springtij. Het is dus twee keer per maand springtij.
De wind kan het water langs de kust nog hoger opstuwen en wanneer het boven bepaalde hoogtes komt, is sprake van stormvloed. Valt de storm ook nog samen met springtij, dan komt het water nog hoger. Dit noemt men springvloed. Doodtij is het tegenovergestelde van springvloed.
Doordat de aarde in 24 uur één maal om haar as draait, is het per etmaal tweemaal hoog water en ook tweemaal laag water. De aarde draait als het ware onder de twee vloedbergen door. Doordat de maan in ongeveer een maand om de aarde draait, is de maan in dat ene etmaal ook een stukje opgeschoven.
Doodtij (eerste en laatste kwartier)
Wanneer de zon en de maan haaks op elkaar staan, ontstaat er doodtij. Dit betekent dat de zon en de maan het water twee kanten op trekt. Dit verdeelt het water gelijkmatiger over de aarde, waardoor de vloed minder hoog en eb minder laag wordt.
Het getij ontstaat door aantrekkingskracht van hemellichamen (zon en maan) zo ontstaat hoog en laag water, eb en vloed. De hoogte van het getij wordt gemeten naar N.A.P. Dit is een nulpunt afgeleid van het gemiddelde vloed-niveau van het IJ in de 17e eeuw in Amsterdam.
Vollemaan is geen zeldzaam verschijnsel, en we kunnen het dan ook regelmatig zien vanaf de aarde. De maan doet er 29,53059 dagen over om zijn vier fasen te doorlopen. Dat betekent dat het ten minste één keer per maand vollemaan is. De volgende vollemaan is in Nederland en België op 9 oktober 2022.
Maar hoe vaak komt het voor? Springtij komt twee keer per maand voor als de zon en de maan op één lijn staan. De regel is dat springtij optreedt bij nieuwe maan en bij volle maan.
Getijhoogten en getijstromen (eb- en vloedstromen) in buitenwateren worden bepaald door de invloed van zon en maan (het astronomisch getij). Tijdens dood-en springtij is die invloed respectievelijk het kleinst en het grootst (kijk daarvoor op een geschikte kalender of in een getijtafel).
Eb en vloed ontstaan onder invloed van de maan en de zon. Aan het einde van de ebperiode is de waterstand minimaal: dit heet 'laagwater' of 'laagtij'. Bij ondiep water kan de zeebodem tijdens laagwater droog komen te staan, waardoor de kuststrook, zoals bij een strand, breder kan worden.
Een ring van licht rond de zon of de maan noemt men een halo. Dit verschijnsel komt voor wanneer zon- of maanlicht wordt gebroken door ijskristallen. Dit verschijnsel wijst er dus op dat er hoge bewolking aanwezig is (cirruswolken).
Magnetische maan
De maan draait om de aarde en trekt het water op aarde naar zich toe. Daardoor ontstaat vloed. De aarde draait langzaam rond, waardoor de maan steeds een ander stuk water naar zich toetrekt. Als het water niet wordt aangetrokken door de maan, dan wordt het eb.
Volle maan
In deze fase of schijngestalte staat de maan ten opzichte van de zon direct achter de aarde, waardoor zijn naar de aarde gekeerde zijde geheel door de zon wordt beschenen. In deze fase kunnen zich soms ook maansverduisteringen voordoen.
In quasi volledig afgesloten zeebekkens zoals de Middellandse Zee of de Baltische Zee is het tijverschil nog kleiner dan op de wereldoceanen, omdat ze zo ingesloten liggen dat de getijgolf nauwelijks binnen- en buitengeraakt.
Het is twee keer per dag eb en vloed. Vloed is de periode wanneer de waterstand stijgt tot het maximaal is. Eb is de periode wanneer het water zich terugtrekt.
De waterstand die aan het einde van de vloedperiode bereikt is, heet hoogwater of hoogtij. De hele periode van rijzend water, dus meteen vanaf het moment van laagwater, heet vloed. Het tijdsverschil tussen het begin van de ene vloed en het begin van de daaropvolgende vloed is gemiddeld 12 uur en 25 minuten.
De periode waarin het verschil tussen hoog en laag water het kleinst is, wordt doodtij genoemd. Hoog water is bij doodtij minder hoog dan gemiddeld en laag water minder laag dan gemiddeld. Doodtij treedt ongeveer eens in de 14 dagen op, ongeveer 48 uur na het eerste kwartier en na het laatste kwartier van de maan.
Syn.: kranktij Def.: het of de minst ontwikkelde der getijden kort na eerste of laatste kwartier Toelichting: in het Nederlandse getijgebied na 2 Ã 3 dagen.
De Maan staat om 22:30 uur in het hoogste punt aan de hemel, op een hoogte van 12.2° boven de zuidelijke horizon. Let op: tussen ongeveer 06:24 en 20:50 uur is het licht, en tussen 06:59 en 20:16 uur staat de Zon boven de horizon.