Het gebruik van opioïden leidt vaak tot verminderde darmbeweging (peristaltiek) en kan zo obstipatie veroorzaken. Het is bekend dat deze vorm van obstipatie een bijwerking is waarbij geen gewenning optreedt.
U kunt last krijgen van verstopping (obstipatie), dit kan ernstig zijn. Voorkom dit door elke dag een laxeermiddel te gebruiken. U kunt ook last krijgen van andere klachten van de maag of darmen. Zoals diarree, buikpijn en misselijkheid.
Opioïden zoals morfine, oxycodon en fentanyl zijn bekend om een frequent voorkomende bijwerking: obstipatie. Risicofactoren die dit beïnvloeden zijn onder meer uitdroging, gebruik van andere medicatie, immobiliteit, lage inname van vezels en vocht en gebrek aan privacy.
Oxycodon kan de stoelgang vertragen. U krijgt daarom een laxeermiddel mee (bijvoorbeeld macrogol of lactulose). Het is belangrijk dat u dit preventief gebruikt, ook als u nog geen klachten heeft. Als u stopt met de oxycodon mag u ook stoppen met het laxeermiddel.
Voorbeelden van opioïden zijn fentanyl, oxycodon, methadon en morfine. Door het gebruik van opioïden kunt u last krijgen van obstipatie, misselijkheid en sufheid. De meest voorkomende bijwerking is obstipatie. Dit komt bij de helft van de gebruikers voor.
Oorzaken van obstipatie
Het gebruik van opioïden leidt vaak tot verminderde darmbeweging (peristaltiek) en kan zo obstipatie veroorzaken. Het is bekend dat deze vorm van obstipatie een bijwerking is waarbij geen gewenning optreedt.
Methylnaltrexon werkt tegen de bijwerkingen op de darmen van sterke pijnstillers (opiaten zoals morfine). Het werkt daardoor tegen verstopping door deze pijnstillers. Artsen schrijven het voor bij ernstige verstopping die is veroorzaakt door sterke pijnstillers.
Verstopping komt vaak door weinig drinken, te weinig vezels eten en te weinig bewegen. Dit helpt: drink 1,5 tot 2 liter per dag, eet genoeg vezels en beweeg elke dag. Soms zijn medicijnen nodig.
Tramadol is één van de zwakkere opiaten. Oxycodon is een sterker opiaat, net als morfine. De werking van oxycodon is dus beter dan die van tramadol. Behalve de werking zijn ook de bijwerkingen en het risico op verslaving hoger bij oxycodon versus tramadol.
Oxycodon is een morfineachtige pijnstiller (opiaat). Het heeft een sterke pijnstillende werking. Artsen schrijven het voor bij hevige pijn, zoals pijn na een operatie of pijn als gevolg van kanker. Artsen schrijven het ook voor in de zorg voor mensen die niet meer beter worden (palliatieve zorg).
Voorbeelden van pijnmedicatie zijn: morfine, oxycodon, fentanyl en tramadol. Deze pijnstillers vertragen de werking van je darmen. Daardoor krijg je moeite om naar de wc te gaan: je hoeft minder vaak waardoor je buikpijn kunt krijgen. Ook is je ontlasting hard en droog.
Conclusie onderzoekers. Macrogol leidt tot een beter resultaat dan lactulose op de eindpunten defecatiefrequentie, vorm van de ontlasting, vermindering van buikpijn en het gebruik van additionele middelen. In subgroepen werd dit zowel bij kinderen als volwassenen gezien, behalve op het eindpunt buikpijn.
Richtlijnen en alternatieven
Als eerstelijnsbehandeling worden niet-opioïden aanbevolen zoals paracetamol, eventueel in combinatie met ontstekingsremmende pijnstillers. De tweedelijnsbehandeling bestaat uit het toevoegen van zwakwerkende opioïden zoals codeïne of tramadol.
Oxycodon en paracetamol zijn beide pijnstillers, maar werken ieder op een andere manier. Je kunt oxycodon en paracetamol combineren als je veel pijn ervaart en paracetamol alleen de klachten niet verhelpt. Zorg er wel voor dat je de oxycodon en paracetamol afbouwt als je niet meer zoveel pijn hebt.
Meestal is 20 mg/10 mg per dag voldoende; de maximale dosering is 60 mg/30 mg per dag.
We spreken van verstopping wanneer het poepen moeilijk gaat en iemand minder dan drie keer per week moet poepen. Verstopping ontstaat doordat poep te lang in de dikke darm blijft zitten. In de dikke darm wordt vocht uit de poep gehaald. Hoe langer de poep in de dikke darm zit, hoe harder en droger het wordt.
Molenaar noemt tien dagen het maximum: "Daarna moet je opgenomen worden, want dan loop je de kans dat de endeldarm scheurt. De ontlasting kan dan in je buik komen en dat is levensgevaarlijk. Als je niet binnen vierentwintig uur behandeld wordt, is het afgelopen."
Eet iets met vezels
'Vezelrijke voedingsmiddelen met een hoog watergehalte, zoals rauwe wortels, appels met de schil en avocado's wekken ontlasting op. Dat zijn allemaal geweldige bronnen van vezels om je darmen in beweging te krijgen,' zegt Christine Lee, MD, gastro-enteroloog bij Cleveland Clinic.
Gedroogd fruit. Gedroogd fruit, zoals bijvoorbeeld pruimen, zijn een goede optie wanneer je last hebt van verstopping down there. Ze bevatten namelijk veel vezels – een handjevol bevat ongeveer zes gram – en zijn daarnaast ook rijk aan sorbitol en fructan, natuurlijke suikers die een laxerend effect hebben.
Verstopping van de darmen
In medische termen noemen we verstopping vaak obstipatie of constipatie. We spreken van constipatie als iemand minder dan drie keer per week poept. Ook spreken we van constipatie als de ontlasting hard, klein is of het pijnlijk is om te poepen.
Yoghurt wordt veelal aanbevolen omdat het goed is voor de bacteriën in je darmen. Dit komt omdat in bepaalde yoghurt Bifidobaderium lactis BB-12 (Bifidobacterium) zit. Uit onderzoek bij gezonde mensen is gebleken dat dit de darmflora kan verbeteren en dat dit ook te merken is aan de stoelgang.
Chronische hevige pijn
Normale begindosering: oraal: capsule/drank/tablet (orodispergeerbare): 5 mg elke 4–6 uur, zo nodig verhogen tot voldoende pijnstilling is bereikt.
Het middel is twee keer sterker dan morfine en dus ook extreem verslavend. Oxycodon werkt erg goed bij het onderdrukken van pijn, maar tolerantie treedt al snel op. Het afbouwen van oxycodon is daarom heel moeilijk als de pijn is geweken. Deze vorm van drugsverslaving noemen we een medicijnverslaving.
Schema oxycodon kort- en langwerkend, met of zonder NSAID en paracetamol. Maximaal 6 tabletten per dag! U stopt met oxycodon kortwerkend zodra pijnstilling met paracetamol en NSAID voldoende is.