Het doel van liegen is vaak om negatieve gevolgen te voorkomen. Hierbij kun je bijvoorbeeld denken aan het achterhouden van informatie voor je partner om een ruzie te voorkomen. Ook verzinnen van een smoesje valt onder het ontwijken van negatieve gevolgen.
Mensen liegen om verschillende redenen. Soms proberen ze anderen te beschermen, soms willen ze zichzelf beschermen, en soms is het gewoon om een situatie aangenamer te maken. Er kan ook een soort angst bestaan voor de gevolgen van de waarheid of een leugen wordt gebruikt om je aan een sociale norm te houden.
"Mensen die vaak liegen, zijn afhankelijker van het beloningssysteem." Vaak vertellen ze verhalen waarvan je al voelt dat ze te mooi lijken om waar te zijn. "Hoe meer activiteit in dat systeem, hoe meer ze liegen. Mensen die eerlijker zijn, hebben juist meer activiteit in het zelfbeeldsysteem.
Af en toe leugens vertellen is heel normaal. Vaak heb je er een reden voor. Wanneer leugens chronisch en frequent worden, spreken we over pathologisch liegen. Dit kan enorm frustrerend voor de omgeving zijn, maar ook voor de persoon zelf.
Een pathologisch leugenaar liegt zeer regelmatig, over van alles. Hij - of zij - weet wel dat hij liegt, maar op den duur gaat hij in zijn eigen verhalen geloven. Vaak zijn het heel gedetailleerde, fantasierijke leugens, die ergens te mooi zijn om waar te zijn.
De meeste mensen voelen zich extra gespannen als ze liegen, waar ook hun lichaam op reageert. Hartkloppingen, zweten, misschien trillen – dezelfde reacties als je bij angst hebt. Dat is natuurlijk omdat je bang bent dat je leugen wordt doorzien.
De persoon kijkt weg in de tegengestelde richting
Het blijkt dat zodra iemand liegt hij of zij de neiging heeft om de tegenovergestelde richting op te kijken of te draaien dan zijn of haar voorkeurshand. Een linkshandige leugenaar zal tijdens het gesprek dus regelmatig naar rechts kijken.
Ze beginnen vaak met liegen tussen de leeftijd van twee en vier jaar. Dit komt omdat ze beginnen te beseffen dat ze een aparte persoonlijkheid hebben en dat hun acties consequenties hebben. Ze ontdekken dat ze een bepaald gedrag kunnen verbergen of manipuleren om te voorkomen dat ze in de problemen komen.
Je hebt duidelijk spijt van je ene leugen en je vertelt dat je nu ook niet meer liegt. Een pathologische leugenaar blijft liegen. Constant. Daarnaast hebben ze vaak ook geen spijt, vinden ze het liegen juist leuk en proberen ze hun leugens in stand te houden (met vaak meer leugens!).
Pathologisch liegen is de onbedwingbare drang om te liegen. Veel mensen vertellen weleens een leugen, bij kinderen is er ook vaak sprake van fantasie. Pas als liegen tot ernstige problemen leidt in de omgang tussen de leugenaar en zijn omgeving is sprake van pathologisch ofwel ziekelijk gedrag.
De stoornis is voor een deel erfelijk. Dus als het in je familie voorkomt, is de kans groter dat jij het ook krijgt. Ook lijkt het erop dat de persoonlijkheidsstoornis samengaat met hersenafwijkingen.
Volgens de Dikke van Dale is liegen 'bewust (over iets) onwaarheid, leugen spreken. ' Dus alleen als je de waarheid kent en er opzettelijk in woorden een andere weergave van geeft, is dat liegen.
Gemiddeld liegen mensen ongeveer twee keer per dag.
Een leugenaar is zich alleen maar aan het concentreren op feitelijke dingen om te zeggen. Daarbij zal de leugenaar tijdens het vertellen van de leugen nooit beeldspraak, spreekwoorden en metaforen gebruiken! Dus als iemand ze wel gebruikt, weet je dat die persoon niet aan het liegen is.
Liegen heeft te maken met de fase waarin je kind zit (zijn ontwikkeling) of met een bepaalde angst. Bijvoorbeeld omdat je kind bang is voor straf of afkeuring. Je kind wil dan door te liegen een straf voorkomen. Of je kind is erg onzeker en doet zichzelf anders voor dan het is.
Nog een goede strategie: onverwachte vragen stellen. Tot op zekere hoogte kunnen leugenaars zich voorbereiden op bepaalde vragen – en dat doen ze ook. Hun verhaal komt er daarom vaak gladder en meer gestructureerd uit dan bij mensen die de waarheid vertellen, schrijft Vrij. Maar ze kunnen niet álle vragen voor zijn.
Liegen kan werken als een soort verslaving; je gebruikt het om je te redden uit een ongemakkelijke situatie of als je je even niet goed voelt. Omdat liegen je gemakkelijker afgaat dan de waarheid vertellen, is het moeilijk om hiermee te stoppen.
Agressieve reactie. Wanneer je pathologische leugenaars op een leugen betrapt, kunnen zij nogal agressief en defensief reageren. Het hele kaartenhuis dreigt immers in elkaar te storten. Hoe een persoon reageert als deze geconfronteerd wordt met een leugen kan dus veel betekenen.