Krijgen vluchtelingen voorrang voor een sociale huurwoning? Er is al jaren een tekort aan sociale huurwoningen in Nederland.Daarom hebben gemeenten aparte regels voor groepen die met spoed een woning nodig hebben. Vluchtelingen die het asielzoekerscentrum moeten verlaten kunnen daar ook onder vallen.
Asielzoekers die een verblijfsvergunning krijgen horen sinds 1 juli 2017 niet meer automatisch bij de groep die voorrang krijgt als een gemeente een huisvestingsverordening heeft.
In 2020 ging slechts 4,3 procent van de vrijgekomen sociale huurwoningen naar statushouders. Dat lage aantal zou mede te verklaren zijn door de coronacrisis, toen minder mensen in Nederland asiel aanvroegen. Cijfers voor 2021 zijn nog niet bekend.
Dit gaat naar rato van het aantal inwoners van een gemeente. Elk halfjaar stelt het Rijk per gemeente vast voor hoeveel vluchtelingen er woonruimte nodig is Na vaak enkele jaren te hebben gewacht op hun asielprocedure, moeten vluchtelingen dan meestal nog een paar maanden wachten tot er een woning is gevonden.
De zoektocht naar een huis begint zodra de Immigratie en Naturalisatiedienst (IND) heeft bepaald dat een asielzoeker in Nederland mag blijven. De eerste stap is dat het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) een statushouder toewijst aan een bepaalde gemeente. Deze gemeente moet dan zorgen voor een woning.
Een gezin met 2 kinderen ontvangt ongeveer € 117,04 per week. Woont een asielzoeker in een opvangcentrum waar hij niet zelf voor de (warme) hoofdmaaltijd hoeft te zorgen? Dan krijgt hij een lagere vergoeding voor eten. Een alleenstaande krijgt dan € 30,59 per week, een gezin met 2 kinderen ongeveer € 75,46 per week.
Asielzoeker in huis
Het is niet mogelijk om een asielzoeker (iemand zonder verblijfsvergunning) in huis te nemen, tenzij de asielzoeker afziet van de centrale opvang bij het COA en de bijbehorende verstrekkingen. De asielzoeker is dan zelf verantwoordelijk voor zijn basisbehoeften en verzekeringen.
Vergoedingen bij een noodopvang
Ook gemeenten die op een andere manier zijn betrokken bij de centrale opvang van asielzoekers ontvangen hiervoor een vergoeding (artikel 5, Faciliteitenbesluit). Het bedrag voor deze uitkering is €18,15 per asielzoeker per maand.
Iedere vluchteling (volwassen/kind) ontvangt € 59,92 per week per persoon: € 46,97 euro voor voeding en € 12,95 euro voor kleding en andere persoonlijke uitgaven. Vluchtelingen in de particuliere opvang ontvangen een extra toelage, tot een maximum van 4 vluchtelingen.
Als gemeente kun je een faciliterende en stimulerende rol vervullen om de opvang van vluchtelingen in goede banen te leiden door: het lokale verenigingsleven zelf op te zoeken. verenigingen te vragen of ze willen en kunnen bijdragen aan de opvang.
Normaal gesproken gaat 30 procent van de vrijgekomen corporatiewoningen naar bijzondere of kwetsbare groepen, zoals statushouders. De rest gaat naar reguliere woningzoekenden. Die maatregel wordt dus tijdelijk genegeerd, behalve voor uitzonderlijke gevallen waarvoor met spoed een woning wordt gezocht.
Het gebrek aan betaalbare huurwoningen komt door een opeenstapeling van zaken. Schattingen over het aantal mensen dat een huis nodig heeft zaten ernaast, door de economische crisis lag de bouw stil én politieke keuzes versterkten de problemen. Meer over de oorzaken van het woningtekort vind je hier.
Kosten individuele asielzoeker
De kosten van het COA voor het opvangen van asielzoekers in een AZC zijn gemiddeld ongeveer € 27.900 per persoon per jaar.
Wat de groep statushouders extra kwetsbaar maakt, is dat het overgrote deel een tijdelijk contract heeft. Uit CBS-onderzoek blijkt dat 88 procent van de statushouders die sinds 2014 in Nederland zijn gekomen een tijdelijk contract heeft.
Nood aan gezondheidszorg: heel wat vluchtelingen zijn bij hun aankomst vermoeid, uitgeput of ontredderd. Ze kunnen ook tijdens hun reis ziek geworden zijn door de ongezonde leefomstandigheden. 2. Welzijnsnoden: een veilige omgeving, een warme maaltijd, een bed, toegang tot een badkamer, nieuwe kleren, rust enz.
Volwassenen ontvangen € 215 per maand extra en kinderen € 55 per maand. Vluchtelingen kunnen dit geld gebruiken voor bijvoorbeeld openbaar vervoer, familiebezoek of sport.
Een Oekraïense vluchteling in de gemeentelijke opvang krijgt maximaal 260 euro per maand, voor eten, kleding en persoonlijke verzorging. Een vluchteling in de particuliere opvang krijgt maandelijks nog iets extra's voor eventuele woonlasten.
Rechten en Plichten
Alle asielzoekers hebben recht op opvang wanneer zij niet voldoende middelen hebben om voor zichzelf te voorzien. Het recht op opvang omvangt ook recht op onderdak, leefgeld, toegang tot gezondheidszorg en toegang tot educatie voor minderjarigen.
Het geld voor de opvang van asielzoekers komt uit de begroting van het ministerie van Justitie en Veiligheid (JenV). Ook het ministerie van Buitenlandse Zaken (BZ) betaalt een deel van de opvang.
Het aantal gezinsleden dat zich herenigt met een vluchteling in Nederland is ook flink gestegen: van 3.863 in 2020 naar 10.120 in 2021. Dit betreft met name Syriërs (6.439 personen). Syrië is in 2021 ook opnieuw het herkomstland van de meeste asielzoekers, gevolgd door Afghanistan en Turkije.
Een asielzoeker mag in Nederland 24 weken werken over een periode van 52 weken. Zijn asielaanvraag moet dan wel minstens 6 maanden in behandeling zijn.
Oekraïners die visumvrij in Nederland verblijven staat het vrij te logeren bij familie, kennissen of particulieren. Bij het opvangen van vluchtelingen komt veel kijken en het is van belang dat gastgezinnen zich realiseren waar ze aan beginnen.
Vluchtelingen uit Oekraïne kunnen visumvrij reizen binnen de Europese Unie en hoeven dus geen asiel aan te vragen om in Nederland te mogen zijn. Daarnaast gelden voor hen speciale regels op grond van de Tijdelijke Beschermingsrichtlijn.
Krijgen we een vergoeding als we vluchtelingen opvangen? Gasthuishoudens ontvangen geen vergoeding voor het opvangen van vluchtelingen. Oekraïense vluchtelingen krijgen leefgeld voor voedsel, kleding en persoonlijke uitgaven via de gemeente.