Bij het opwarmen van melk bewegen de deeltjes in eiwitmoleculen steeds harder. Deze beweging zorgt ervoor dat moleculen kapot gaan en het eiwit zijn eigenschappen verliest: De eiwitten worden onoplosbaar en veroorzaken een vel op de melk. Het vel sluit vervolgens de melk af van de buitenlucht.
Maar hoe voorkom je dit? Je kunt de melk het beste zonder deksel op laag vuur zetten en voordat het kookt van het vuur afhalen. Of zet een lepel in het pannetje melk. Hierdoor scheurt het vel en kookt de melk niet over!
Als je melk verhit, pakken de eiwitten zich samen en stijgen ze met het vet naar de oppervlakte van de vloeistof. Dat is het vel dat op de warme melk drijft. De melk wordt op een gegeven moment zo heet, dat het water daarin begint te koken en bellen van stoom vormt.
Het kookpunt van melk ligt dicht bij het kookpunt van water, dat is 100 graden C, of 212 graden F op zeeniveau, maar melk bevat extra moleculen, dus het kookpunt is iets hoger. Hoeveel hoger hangt af van de chemische samenstelling van de melk, dus er is geen standaard kookpunt van melk dat je kunt opzoeken.
Hoe lang duurt het voordat melk kookt? Kook de melk twee tot drie minuten en blijf erdoorheen roeren. Dit is lang genoeg om je melk veilig te maken om op te drinken. Als je de melk langer kookt, verdwijnen er waardevolle voedingsstoffen uit de melk.
Het drinken van rauwe melk is niet gezonder dan gepasteuriseerde of verhitte melk. Sterker nog: Het is mogelijk dat er ziekmakende bacteriën in zitten. Of rauwe melk gezonder is dan gepasteuriseerde melk uit de supermarkt, is tot nu toe niet overtuigend aangetoond.
Zeker geen melk koken met waterkoker!
Een waterkoker is zeker niet gemaakt voor melk te koken, de voornamelijkste redenen hiervoor is dat melk niet verdampt en omdat melk zal verbranden. Melk is een combinatie van water, vetten en eiwitten.
Melk invriezen is mogelijk als je de melk niet meteen gaat gebruiken. De textuur van de melk verandert bij invriezen omdat de melk gaat schiften. Als de melk ontdooid is, kun je dit oplossen door de melk goed te mengen. Zo krijgt de melk weer de juiste textuur en kun je de melk weer prima drinken.
Het kan gebeuren dat water niet direct gaat koken als het “kookpunt” van 100 graden Celsius is bereikt. Als het dan uiteindelijk wel gaat koken, is dat een vrij heftig proces, waarbij het snel kan overkoken.
Het woord melk is afkomstig uit het Middelnederlands, in circa 1253 gesignaleerd. In het Oudnederlands komt het woord mlechan voor. Andere varianten hierop zijn: milch, mælk en mlec.
Kan je houdbare melk koken? Een pak houdbare melk die verhit is om hem langer houdbaar te maken is veilig om te drinken, zelfs als hij op kamertemperatuur bewaard wordt. Deze melk is verhit met de UHT-methode, wat staat voor 'Ultra Hoge Temperatuur'.
Pasteuriseren is het verhitten van rauwe melk tot 72 graden Celsius voor langer dan twintig seconden. Door de verhitting neemt het aantal slechte bacteriën af. Zo ontstaat gepasteuriseerde melk. Daarentegen is rauwe melk de pure, onbewerkte melk rechtstreeks van de koe.
Maak je pan eerst nat met water en giet er dan de melk in, hou het vuur laag op deze manier voorkom je dat de melk gaat kleven en aanbranden. Sommigen vinden een vel op de melk maar niets, dit kan je voorkomen door bij het koken ervan het deksel schuin op de pot te zetten of regelmatig te roeren.
Bij het koken van ons pannetje melk gebeurt dit aan het grensvlak vloeistof-lucht; hierdoor ontstaat het vel, dat ook nog wat vet en caseïne insluit. De oorzaak van het overkoken is dus het vel, dat ontstaat doordat vele eiwitten boven 70oC na korte of lange tijd denatureren.
'Mijn bloed kookt' betekent dat je woedend bent. Je kunt het ook over iemand anders zeggen, bijvoorbeeld: “Zijn bloed kookt.” Dat betekent dat diegene furieus is.
Als u water 3 minuten kookt, gaan alle bacteriën dood. Na het koken kunt u het water veilig drinken. Een kookadvies geldt meestal 3 tot 4 dagen. Soms krijgt u een kookadvies zonder dat uw drinkwater vervuild is.
Door de boringen naar olie en gas zijn de diepten tussen 2 en 3 km in een groot deel van Nederland aardig bekend; de lagen tussen 2 en 3 km levert warmte op van 70-90 graden C (een stukje onder het maaiveld is het ca. 10 graden C en 2 km van 30 graden/km geeft inderdaad ca. 70 graden C).
Eigenlijk is er nauwelijks verschil tussen houdbare en verse melk. Melk bevat eiwitten, vitamines en mineralen. Het verschil in voedingsstoffen tussen houdbare melk en verse melk is bij de verhitting maar heel klein.
Rauwe melk is melk die rechtstreeks uit de uier van de koe komt en niet is verhit of op enige andere manier is bewerkt. Puur natuur, dus. Dat heeft voordelen. Zo bevat rauwe melk meer natuurlijke antilichamen, eiwitten en bacteriën dan gepasteuriseerde melk.
Het kan. Vul de waterkoker met water en leg er wat eieren in. Nadat de waterkoker is afgeslagen, laat je ze er nog even in liggen. Na ongeveer drie minuten heb je een zachtgekookt ei, wacht je vijf minuten dan heb je een hardgekookt ei.
Plaats het flesje in een pannetje met warm, maar niet kokend water. Zwenk de fles tussendoor en aan het einde om de warmte goed te verdelen. Anders kan een deel van de melk te warm worden.
Ook pasta kun je koken in een waterkoker. Dit gaat vooral goed met waterkokers zonder metalen spiraal op de bodem (hier koekt de pasta snel aan vast). Doe de pasta in de koker en vul hem aan met water. Per 100 gram pasta volstaat ongeveer 1 liter water.
Rauwe melk
Deze melk is beperkt houdbaar: ongeopend 48u in de koelkast. Rauwe melk kan (gevaarlijke) bacteriën bevatten. Volgens het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen, is het risico voor infectie door rauwe melk verwaarloosbaar.
Qua voedingswaarde scoren sojamelk, amandelmelk en havermelk het beste. Rijstmelk scoort het slechtst, met weinig vitaminen en mineralen en relatief veel calorieën en suikers. Kijkend naar eiwitten steekt sojamelk met kop en schouders boven de andere plantaardige melken uit.