Vlees is rijk aan de vitamines B1, B6 en B12 en het mineraal zink. Daarnaast levert het vitamine B2 en de mineralen ijzer, fosfor en seleen. Lever is bovendien rijk aan vitamine A. Vlees bevat van nature eiwit en vet.
Er zijn zo'n 700.000 vegetariërs in Nederland, blijkt uit cijfers van het Voedingscentrum. Oftewel: zo'n 3% van de totale bevolking. Echter noemt ruim de helft (!) van de Nederlanders zich flexitariër: zij wisselt tussen vlees, vis en vegetarisch. Dat steeds meer mensen bewust minder vlees gaan eten, is een feit.
Vlees is verantwoordelijk voor 40 procent van broeikasgassen die vrijkomen bij productie van het voedsel van de gemiddelde Nederlander. Vlees heeft zo'n grote klimaatimpact omdat voor de productie van 1 kilo vlees gemiddeld 5 kilo plantaardig voer nodig is. Minder vlees eten is dus goed voor het klimaat.
Gezond eten zonder vlees of met minder vlees is niet moeilijk. Ook zonder vlees eet je volgens de Schijf van Vijf. Daarbij let je erop dat je genoeg eiwit, ijzer, vitamine B1 en vitamine B12 binnenkrijgt. Dit zijn voedingsstoffen die je vindt in vlees, maar ook in andere producten.
Ook extreme vermoeidheid is regelmatig een van de nadelen die vermeld worden bij geen vlees eten. Wanneer je geen vlees eet, heb je vlug een tekort aan ijzer. Daarom is het van essentieel belang dat je vlees vervangt met ander voedzaam en ijzerrijk eten zoals spinazie, bieten en allerlei bladgroenten.
De huid vernieuwt zich elke 28 dagen waar oude cellen vervangen worden voor nieuwe cellen. Die nieuwe cellen kunnen alleen worden aangemaakt door middel van eiwitten. Het is daarom belangrijk dat je die voldoende binnenkrijgt. Je kunt eiwitten vinden in dierlijke producten zoals vlees, eieren en melk.
Ze noemen mager en onbewerkt vlees het beste. Denk hierbij aan kip, kalkoenfilet, biefstuk en varkenshaas. Dit vlees zit boordevol eiwitten, vitamines en mineralen. Bewerkt vlees bevat minder van die goede eigenschapen en het is in verband gebracht met diabetes type 2, beroertes en kanker.
Wanneer je geen vlees meer eet, kun je makkelijk een tekort aan ijzer krijgen. Vervang je vlees niet met ander ijzerrijk eten, dan kun je last krijgen van vermoeidheid, spierzwakte en duizeligheid.
Vlees en overgewicht
Uit jarenlang wetenschappelijk onderzoek blijkt geen oorzakelijke (causale) relatie naar voren te komen tussen het eten van vlees en het ontstaan van overgewicht. Vlees is in onze voeding een belangrijke bron van eiwitten, vitamines en mineralen. Daarnaast bevat vlees (verzadigd) vet.
Groenenberg benadrukt dat zowel een vegetarisch eetpatroon, als een eetpatroon met minder vlees, goede effecten heeft voor de gezondheid. "Geen vlees eten verlaagt je bloeddruk en vermindert daarmee de kans op hart- en vaatziektes, maar minder vlees eten helpt ook al aanzienlijk."
Als je een jaar lang een dag per week geen vlees eet, bespaar je bijna 6 kilo aan vlees, zo'n 572 kilometer rijden met de gemiddelde auto en 750 liter aan water. Als je ook zuivel laat staan, maak je nog meer impact: dat scheelt maar liefst 921 kilometer rijden, 1.114 liter aan water en bijna 18 kilo aan zuivel.
Vegetarisch eten is gezond
Vegetarisch eten is niet minder gezond dan een voeding met vlees. Sterker nog: er is zelfs wetenschappelijk aangetoond dat voeding met veel rood en bewerkt vlees ongezond is. Een bewust samengesteld vegetarisch voedingspatroon levert in ruime mate alle noodzakelijke voedingsstoffen.
Welk dier vervuilt dan het meest? Het ene dier is het andere niet: runderen eten meer en ander voer dan kippen. Runderen (of preciezer geformuleerd: de productie van rundvlees) vragen ook de meeste ruimte en stoten de meeste broeikasgassen uit (met name omdat ze veel methaan produceren), gevolgd door varkens en kippen.
Je kunt prima eten met minder of zonder vlees, als je andere producten neemt met voldoende eiwit, ijzer, vitamine B1 en vitamine B12. Vitamine B12 komt alleen voor in dierlijke producten. Mensen die weinig dierlijke producten nemen en veganisten doen er daarom goed aan vitamine B12-supplementen te slikken.
Wil je af en toe een stukje vlees eten, kies dan voor onbewerkte producten zoals biefstuk of varkenslap maximaal 1 of 2 keer per week. Nog beter is om het rode vlees te vervangen door een stukje kip, bijvoorbeeld een kippenpootje, -boutje, of -filet (maar niet de plakjes kipfilet, dat is dan weer bewerkt vlees).
Eieren bevatten veel goede voedingsstoffen die belangrijk zijn voor vegetariërs, zoals vitamine B12, mineralen en eiwitten. Het Voedingscentrum beschouwt eieren daarom als een goede vegetarische keuze.
Kaas levert niet dezelfde voedingsstoffen als vlees. Kaas levert weliswaar evenveel eiwit als vlees en vitamine B12, maar bevat maar heel weinig ijzer, zo'n 0,1 milligram per 100 gram. Bovendien bevat kaas vaak veel verzadigd vet, zeker de vette (48+) varianten en veel zout.
Je kan dus niet zomaar 1, 2 of 3 kilo vet aankomen in 1 dag! Een stijging in het lichaamsgewicht is dus zeker niet hetzelfde als een stijging in het lichaamsvet. Aangezien de meeste weegschalen enkel het lichaamsgewicht meten is het dus moeilijk om te weten wat de oorzaak van de plotse stijging was.
Een goed uitgebalanceerd plantaardig dieet bevat voldoende voedingsstoffen. Volgens het Voedingscentrum zijn veganisten gezonder, maar of dit alleen door het veganistische dieet komt is moeilijk wetenschappelijk te onderbouwen.
Vegetarisch eten is duurder
Vleesvervangers zoals Vivera, Valess en Quorn zijn vaak duurder dan de originele producten van kip of varkensvlees. Vegetarische kaas is duurder in vergelijking met normale kaas, en avocado's die gezonde vetten leveren zijn ook niet bepaald goedkoop per gram vet.
Mensen die geen vlees, vis en dierlijke producten (zoals zuivel, eieren en honing) eten en ook geen dierlijke producten (zoals leer en wol) gebruiken zijn "veganisten". Met "vegetariër" bedoelt men dus doorgaans "lacto-ovo-vegetariër", wat wil zeggen dat die persoon geen vlees of vis eet, maar wel zuivel en eieren.
Van de verschillende soorten gangbaar vlees, is kip een van de gezondste. Rundvlees of varkensvlees bevat meer calorieën, meer vet en zorgt daarnaast voor ongezonde cholesterol. Kip is echter niet alleen magerder dan andere vleessoorten, maar bevat ook een aantal goede voedingsstoffen, zoals mineralen en vitaminen.
Wat is de aanbevolen hoeveelheid vlees per dag? De Hoge Gezondheidsraad raadt volwassenen aan om maximaal 300 g rood vlees en 30 g bewerkt vlees per week te eten. Onder 'rood vlees' wordt verstaan, vlees van runderen, varkens, kalveren, geiten, schapen en paarden.
Kies vooral groente, fruit, volkoren producten, peulvruchten, noten en vis. Kies en kook met verse producten. Dan bepaalt u zelf hoeveel vet, suiker en zout u gebruikt. Drink water, thee en koffie zonder suiker, en eventueel melk.