In water reist het geluid met een snelheid van 5.436 kilometer per uur, en door hout zelfs met 11.880 kilometer per uur.
Geluid ontstaat door kleine veranderingen in de luchtdruk. Geluid kan zich in principe door ieder medium verplaatsen. Door lucht, maar ook bijvoorbeeld door water en staal. De geluidssnelheid hangt af van de vastheid, temperatuur en samenstelling van de stof.
Licht gaat sneller dan geluid
De lichtsnelheid is ongeveer 300.000 kilometer per seconde. Het licht, de bliksemflits, is dus heel snel bij je. Veel sneller dan het geluid (de donder). Want de snelheid van geluid is ongeveer 330 meter per seconde.
Mach is een getal waarmee de verhouding wordt aangegeven tussen de snelheid van een voorwerp in bijvoorbeeld de lucht en de snelheid van het geluid in de lucht. Mach 1 is de snelheid die precies gelijk is aan de lokale geluidssnelheid.
Een donderslag komt steeds na de bliksem. Dat komt enerzijds omdat de donder pas ontstaat na de bliksem en anderzijds omdat de bliksem zich ook veel sneller voortbeweegt dan de donder. Een bliksemflits plant zich zeer snel voort met de snelheid van het licht. Deze bedraagt zo'n 300 000 kilometer per seconde.
Deze snelheid hangt af van de vastheid, temperatuur en samenstelling van deze stoffen. Door lucht en bij kamertemperatuur is dat ca. 340 meter per seconde; bij droge lucht (met relatief weinig waterdamp) met een temperatuur van 0ºC is dat 331 m/s.
de temperatuur in graden Celsius. De snelheid neemt toe met de temperatuur, bij 20 °C is de geluidssnelheid ongeveer 12 m/s groter dan bij 0 °C. De geluidssnelheid is vrijwel onafhankelijk van de frequentie van het geluid en ook van de luchtdruk, maar niettemin zijn de afwijkingen meetbaar en ook hoorbaar.
Het belangrijkste effect wordt veroorzaakt door de wind. Vooral het verschil tussen meewind en tegenwind is erg groot. Hoe hard de wind precies waait heeft een minder groot effect dan de windrichting. Soms is een geluidsbron, die met meewind heel goed hoorbaar is, met tegenwind helemaal niet meer hoorbaar.
Boven water vangt je ene oor het geluid nét iets eerder op dan je andere oor. Hierdoor weten je hersenen precies vanaf welke kant het geluid komt. Onder water gaat het geluid echter zo snel, dat je beide oren bijna tegelijk worden bereikt. Je hersenen weten niet meer uit welke richting het geluid komt!
Alleen trilt het onder water minder makkelijk. Daardoor moeten geluiden harder zijn als boven water om ze te kunnen horen met onze oren. Ook horen we onder water de hoge tonen niet goed - daarom klinkt alles dof en zwaar.
Dit kan lucht of water zijn, maar bijvoorbeeld ook een muur of een deur van hout. In een vaste stof plant geluid zich sneller voort dan in een vloeistof en in lucht nog minder snel. In een vacuüm kan geluid zich helemaal niet voortplanten.
Reacties. Geluid kan ver komen of niet ver komen. In theorie gaat alle geluid tot het oneindige door.
Licht reist met een ongelofelijke snelheid: 1 miljard kilometer per uur. Dat is 300.000 kilometer in 1 seconde. Het licht kan met die snelheid 10 rond de aarde reizen in 1 seconde. En het licht dat de zon op dit moment uitstraalt zien wij pas over 8 minuten op aarde.
Een vliegtuig dat sneller vliegt dan de snelheid van geluid gaat door de geluidsbarrière heen. Hiervoor moet het vliegtuig harder dan 330 meter per seconde of 1200 kilometer per uurvliegen. Het doorbreken van de geluidsbarrière gaat gepaard met een schokgolf, de sonic boom.
Het doorbreken van de geluidsbarrière gaat samen met een schokgolf. Dit is op korte afstand hoorbaar, vaak als 2 knallen omdat de voor- en achterkant van het vliegtuig door de geluidsbarrière gaan. Door de doorgaans korte tijd tussen de 2 knallen, wordt meestal maar 1 doffe dreun (sonic boom) waargenomen.
Frequentie is het aantal keer per seconde dat stroom van richting verandert. De frequentie wordt gemeten in hertz (Hz), een internationale meeteenheid, waarbij 1 hertz gelijk is aan 1 cyclus per seconde. Hertz (Hz) = één hertz is gelijk aan één cyclus per seconde.
Een vliegtuig gaat door de geluidsmuur als het sneller vliegt dan het geluid, ofwel meer dan 1.200 kilometer per uur. Op dat moment haalt het vliegtuig de geluidsgolven in die het zelf produceert.
Daarmee kwamen we op een lichtsnelheid van niet minder dan 392.000.000 meter per seconde, ruim dertig procent hoger dan de werkelijke lichtsnelheid van 299.792.458 m/s.
Je kunt uit het hoofd alle symbolen noemen die horen bij de formule voor geluidssnelheid. Je kunt rekenen met v = s / t bij geluid met verschillende tussenstoffen.
Houd ramen en deuren gesloten, bliksem wordt aangetrokken door tocht. Blijf uit de buurt van koperen leidingen en elektrische kabels. Haal alle stekkers uit het stopcontact (dus niet bellen met een telefoon die in het stopcontact zit). Ga niet douchen of in bad, vermijd bij voorkeur contact met stromend water.
Douchen en afwassen
Doordat stroom bij blikseminslag ook via leidingen binnen kan komen én water stroom kan geleiden, is het beter om ook alles waar water uit komt, te mijden. Een douche nemen, je handen wassen of de afwas doen, kun je dus beter uitstellen tot de bui over is.
Dit is vaak rond een rivier en dus vragen veel mensen zich af of een rivier invloed heeft op een onweersbui. Het Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut (KNMI) heeft onderzoek gedaan naar dit fenomeen. Wat blijkt: het lijkt misschien zo, maar rivieren hebben geen invloed op onweersbuien!