De energieprijzen veroorzaken het grootste deel van de inflatie. De prijs van energie was in augustus 151 procent gestegen ten opzichte van een jaar eerder. Daarbij kijkt het CBS naar de prijs van nieuwe energiecontracten.
Renteverhogingen juli en september 2022
Het laatste jaar is de inflatie omhooggeschoten. Dat komt onder meer door de sterk gestegen energieprijzen en voedselprijzen, mede door de oorlog in Oekraïne. De vraag is nu dus hoger dan het aanbod en daardoor stijgen veel prijzen.
Een inflatie van 12,0 procent in augustus 2022 betekent dat de prijzen van consumentenproducten 12,0 procent hoger zijn dan in augustus 2021 en niet dat de prijzen met 12,0 procent zijn gestegen ten opzichte van juli 2022.
De enige manier om de inflatie af te stoppen is de rente verhogen. Dat gaan ze morgen ook doen, zegt Mujagic, "dat is het goede nieuws. Het slechte nieuws bestaat uit twee delen." Allereerst is de ECB laat, zegt Mujagic. Wereldwijd zijn andere centrale banken al maanden bezig met het verhogen van de rente.
Inflatie wordt vaak gezien als een slecht ding, omdat alles duurder wordt. Een lage inflatie is echter goed voor de economie. Wanneer je geld steeds iets minder waard wordt, zal je sneller producten gaan kopen. Als je namelijk langer wacht, kun je minder kopen voor hetzelfde geld.
Hoewel de gemiddelde stijging van huizenprijs dit jaar afvlakt, ligt de toename van de gemiddelde huizenprijs op jaarbasis nog wel boven het niveau van de inflatie. Zo bedroeg de gemiddelde toename van de huizenprijs in juli nog altijd 14,5 procent op jaarbasis.
De ECB is de centrale bank voor de euro, en het is onze opdracht om de prijzen stabiel te houden. Als de prijzen in onze economie te hard stijgen, dat wil zeggen, als de inflatie te hoog is, helpen renteverhogingen om de inflatie terug te krijgen naar ons doel van 2% op middellange termijn.
Een normale (lage) inflatie (kleiner dan 2 procent) wordt gezien als gunstig voor de economie: het spoort de consument aan goederen te kopen want uitstel betekent dat men meer moet betalen voor hetzelfde product. Het maakt ook lenen interessant want inflatie knabbelt aan de rente die je op de lening moet betalen.
Het laagste inflatiecijfer van de eurozone (volgens Eurostat) vinden we in Malta. Daar is de stijgende levensduurte vorige maand “beperkt” gebleven tot 6,1 procent. Als we verder dan de monetaire unie kijken, merken we op de Liechtenstein het laagste inflatiecijfer van Europa heeft.
De “CPI inflatie” wordt door het CBS uitgedrukt als: “een mutatie (percentage groei of daling ten opzichte van het indexcijfer van dezelfde maand in het vorige jaar)”. Bijvoorbeeld: het Centraal Bureau voor de Statistiek deelde begin augustus 2022 dat de inflatie in juli 2022 10,3% was.
De record-inflatie van nu zwakt eind 2022 af. Wel is de kans groot dat er in 2023 een loongolf volgt. Dat stelt onze researchafdeling.
Sectoren waar het loon éénmaal per jaar indexeert (vaak vanaf januari), stevenen af op een historisch hoge indexering van meer dan 10% in januari 2023. Dat blijkt uit de maandelijkse inschatting op basis van de macro-economische inflatiecijfers van HR dienstverlener SD Worx.
De inflatie staat nog wel op het hoogste niveau in 24 jaar. De Turkse inflatie werd verwacht rond 80%, maar ligt iets lager. In juni bedroeg de inflatie 78,6 procent. De consumentenprijzen in Turkije zijn sinds het begin van 2017 bijna ononderbroken met dubbele cijfers gestegen.
Inflatie betekent dat geld minder waard wordt. Met hetzelfde hoeveelheid geld kan dan minder gekocht worden. Inflatie is het tegenovergestelde van deflatie.
Effecten. Het lijkt dat dit een gunstig effect op de economie zou moeten hebben, maar deflatie kan zeer schadelijk voor de economie zijn, omdat consumenten hun bestedingen zullen uitstellen: over een jaar kunnen zij immers meer kopen voor dezelfde hoeveelheid geld.
Zo blijkt dat zwangerschapstests, condooms en 'andere mechanische voorbehoedsmiddelen' (zoals spiraaltjes) gemiddeld 3,2 procent goedkoper werden. Maar ook het beddengoed werd gemiddeld een klein beetje minder duur: 1,3 procent. Producten van papier werden 5,1 procent goedkoper ten opzichte van maart 2021.
(Hoge) inflatie wordt vaak veroorzaakt door een schaarste aan goederen en/of diensten. Dit is positief voor bedrijven. Vanwege de schaarste kunnen ze hogere prijzen vragen en zo hun winstmarge verhogen. Vooral ook omdat salariskosten vaak een tijdje achterblijven.
Binnen de negentien eurolanden wordt de hoogste inflatie volgens de geharmoniseerde Europese rekenmethode in de Baltische staten gemeten. Estland is koploper met 22 procent, gevolgd door Litouwen en Letland.
Russische handel (op jaarbasis)
Volgens de ramingen zal de Russische invoer in 2022 met 35,2% dalen ten opzichte van 2021, en zal de uitvoer met 30,9% achteruit gaan. Uit ramingen blijkt dat de inflatie in Rusland in 2022 sterk zal stijgen, tot 22%.
Met de huidige oplopende inflatie in 2022 kan het aantrekkelijk zijn om geld te lenen als de rente op uw lening gelijk blijft. Zo staat de rente op een persoonlijke lening vast. Bij het stijgen van de prijzen, wordt uw lening dan steeds minder waard.
Als de inflatie hoger dan 2% zou zijn, zou er kans zijn op geldontwaarding en een daling van de koopkracht. Bij een hoge inflatie wordt het spaargeld van mensen minder waard. Ook zullen zij minder kunnen kopen van hun inkomen. Om dit te voorkomen probeert de ECB ervoor te zorgen dat de inflatie niet hoger wordt dan 2%.
Om nu verlies van koopkracht te beperken kun je twee dingen doen: je inkomen verhogen of je vaste lasten verlagen. Daarnaast is het voor de langere termijn verstandig om je geld aan het werk te zetten. Ten tijde van inflatie is de stelregel: geld wordt minder waard, doordat spullen en beleggingen duurder worden.
Wereldwijd proberen centrale banken de inflatie omlaag te brengen. Het verhogen van de rente is daarvoor het belangrijkste instrument. De hoop is dat het de groei van de economie vertraagt, en in het kielzog daarvan de prijsstijgingen (en dus de inflatie).
Jarenlang hielden de belangrijkste centrale banken in de wereld de rente heel laag. Dat was om na de kredietcrisis de economie te stimuleren. En ook tijdens corona kon de economie wel een steuntje gebruiken. Bij een lagere rente wordt er eerder geleend en dat stimuleert de economie, was de gedachte.
Inflatie 2024
'Dat is de middellange termijninflatie. Op dat getal richt de ECB haar beleid eigenlijk. Als die inflatie onder de twee procent blijft (de afgelopen vergadering hadden ze een inflatie van 1,9 procent voorspeld, red.), dan betekent het dat er geen grote renteverhoging zal komen', aldus Brzeski.