Vroeger werd geloofd dat oorwormen via de oren van slapende mensen de hersenen binnendringen om er eitjes te leggen. Aan dit bijgeloof dankt de oorworm ook zijn naam. De naam 'oorworm´ is misleidend, omdat het geen wormen zijn, en ze ook niet in het oor van de mens kruipen.
Een oorwurm is een melodie, of een stukje daarvan, die in het hoofd blijft hangen, maar waar men geen prijs op stelt. Het heeft dus slechts figuurlijk te maken met het insect oorworm.
Hij kan ons niet bijten en met zijn tang komt hij niet door onze huid. Je voelt weliswaar dat hij je knijpt als hij zich aangevallen voelt maar pijn doet het niet. In Nederland komen vijf soorten voor en wat de meeste mensen niet weten is dat ze kunnen vliegen.
Zowel vogels, zoogdieren, amfibieën en rovende geleedpotigen als sluipvliegen en spinnen eten oorwormen als ze de kans krijgen. Vogels die veel oorwormen eten zijn onder andere de ekster, de Vlaamse gaai, de spreeuw en de koolmees.
Dit is een oorworm, een op de bodem levende geleedpotige met een heel bijzondere eigenschap. Hoewel het insect zelden vliegt, heeft het origami-achtige vleugels. Zijn achterste vleugels zijn zeer compact als ze onder de kleine, leerachtige voorste vleugels zitten gevouwen.
De naam 'oorworm´ is misleidend, omdat het geen wormen zijn, en ze ook niet in het oor van de mens kruipen. Ondanks zijn naam en de indrukwekkend uitziende tang aan hun achterlijf zijn oorwormen volkomen onschadelijk voor de mens. Ze bijten of knijpen niet en richten binnenshuis ook geen schade aan.
Insecten als motten, kakkerlakken, lieveheersbeestjes en kevers kunnen in je oren kruipen wanneer je slaapt of buiten iets aan het doen bent. Entomologen vermoeden dat insecten in de gehoorgang kruipen om warm of veilig te blijven. Wat de reden ook is, het is niet leuk om een insect in je oor te hebben.
Een vreemd voorwerp in de gehoorgang is een voorwerp dat er normaal niet thuishoort. Vooral bij kinderen komt het nogal eens voor. Vaak gaat het om kraaltjes, erwten, pitten of iets gelijkaardigs. Als het bij volwassenen voorvalt, dan gaat het meestal om een insect of een achtergebleven stuk van een wattenstaafje.
Oorwormen zijn geschikt om ongewenste bladluizen te bestrijden. Daarnaast eten ze ook de eitjes en larven van andere insecten. Omdat ze zowel dood als levend plantaardig materiaal eten, en ook dierlijke materiaal, heeft de oorworm meestal genoeg voedsel voorhanden.
De oorworm wordt ongeveer 2 centimeter lang en heeft een bruine kleur. De oorworm heeft op zijn rug twee vleugeltjes die hij opgevouwen heeft en onder zijn dekschilden heeft verborgen. Oorwormen kunnen goed vliegen. Aan zijn achterlijf heeft de oorworm opvallende, tang-achtige uitsteeksels aan de achterzijde.
Oorwormen lokken
Benut zijn vraatzucht door in de schooltuin een schuilplaats te voorzien. Vanaf mei zullen ze er graag inkruipen en zolang er voedsel in de buurt is, blijven ze daar wonen. Een oorwormpotje is gemakkelijk zelf te maken. Maak een bundeltje met het hooi, stro of lang gedroogd gras.
Oorwormen aantrekken
Een plek waar ze zich overdag kunnen terugtrekken. En waar ze kunnen overwinteren. Een natuurlijk onderkomen voor oorwormen is onder bladerhopen of hooi, of tussen de richels van de bast van een boom of onder takken die op de grond liggen.
De oorworm heeft één generatie per jaar. In het vroege voorjaar legt het vrouwtje 40-80 eieren in een ondergronds nest.
Een oorwurm heet een oorwurm, omdat mensen heel vroeger dachten dat ze doofheid konden genezen. Oorwormen werden gedroogd en vermalen als geneesmiddel. Ook dachten mensen dat oorwormen graag in je oor kruipen, maar dat is niet zo.
Op 3FM gebeurt het natuurlijk nooit, maar iedereen hoort weleens dat ene kutnummer dat vervolgens nog dagen in je hoofd blijft hangen. Een oorwurm wordt zo'n song ook wel genoemd. Het lijden begint eigenlijk dan pas, met een avond vol interne irritaties.
Oorwormen zijn omnivoren en hebben een voorkeur voor een vochtige omgeving met rottend organisch materiaal. Ze verblijven vaak in composthopen en andere rustige plaatsen waar ze (dode) insecten en plantenresten kunnen vinden. Oorwormen jagen voornamelijk 's nachts op insecten maar worden aangetrokken door licht.
De oorworm voedt zich met bladluizen, mijten, larven en eieren van insecten en andere parasieten. De oorworm is dus een zeer nuttig insect voor het onder controle houden van bladluisplagen.
Een ander mooi onderdeel van de oorworm is zijn 'nijptang' aan het achterlichaam. Een vervaarlijk ogend instrument, dat wel, maar echt knijpen kan hij er niet mee. Het dient vooral om vijanden af te schrikken.
Kop. De kop bevat de ogen, de kaakdelen en de voelsprieten. Insecten hebben twee voelsprieten waarin zich soms de smaak- en reukzintuigen bevinden en soms ook de oren. Bij bijen, vlinders en sommige vliegen zitten de smaakzintuigen overigens op de poten.
Hou het hoofd met het getroffen oor naar beneden. Beweeg de oorschelp voorzichtig naar voor en achter zodat het voorwerp er spontaan kan uitvallen. Is er een insect in het oor gekropen? Druppel lauw water of een fysiologisch zoutoplossing in het oor.
Voedsel Een oorworm is een echte opruimer, hij eet alles. Plantaardig voedsel, dierlijk voedsel, dood of levend, het maakt eigenlijk niet uit. Daarom kunnen ze bijzonder goed overleven. Als de ene soort voedsel opraakt, kunnen ze heel makkelijk overschakelen op een andere.
Kinderen kunnen vreemde voorwerpen zoals sieraden, plastic speelgoed, knoopjes, kraaltjes krijtjes en ook kleine batterijtjes in het oorkanaal stoppen. Ook kan het zijn dat een insect in het oor kruipt of vliegt en zich in het oor vervolgens schuilhoudt of niet meer in staat is naar buiten te kruipen.
De oorzaak kan vrij onschuldig zijn in geval van bloed in de gehoorgang, maar ook ernstiger bij beschadiging van trommelvlies en/of gehoorbeentjes, tot onherstelbaar bij een schedelbasisfractuur; ontsteking van het oor bij griep en na een verkoudheid. Bij griep en verkoudheid raakt het slijmvlies ontstoken en zwelt op.
Verwijderen van oorsmeer
Het wattenstaafje mag niet dieper dan dit in het oor! Alleen oorsmeer dat zichtbaar is in de opening van de gehoorgang mag worden verwijderd. U kunt dat het beste doen met een wattenstokje. Als leidraad kan gelden dat het wattenpluimpje (zie foto) altijd in zijn geheel zichtbaar moet blijven.
Wanneer u een gescheurd trommelvlies oploopt door het te diep insteken van een voorwerp (bijvoorbeeld een wattenstaafje), dan komt u via de huisarts terecht bij de kno-arts. Er is dan een grotere kans op infectie én het kan zijn u de gehoorsbeentjes beschadigd heeft.