Men vermoedt dat de Noordzee zijn naam heeft gekregen van de Friezen die destijds de Nederlandse kust bewoonden. De huidige naam is mogelijk ontstaan vanuit het oogpunt van de bewoners van de Waddeneilanden, vanwaar het geheel naar het noorden lag, in tegenstelling tot de Zuiderzee.
De Friezen hadden in die tijd hun rijk langs de kust van Bremen tot Middelburg. Vanuit de Duitse Hanzesteden gezien lag de zee in het Noorden. Via de kaarten die door handelslieden uit deze steden werden gebruikt werd deze naam door heel Europa verspreid. De Noordzee ligt ook ten noorden van Nederland, boven de wadden.
De naam "North Sea" is echter waarschijnlijk in het Engels terechtgekomen via de Nederlanders Noordzee. Zij noemden het óf als contrast met de Zuiderzee, die ten zuiden van Friesland ligt, óf omdat de zee over het algemeen ten noorden van Nederland ligt .
De Noordzee is de zee tussen Noorwegen, Groot-Brittannië, Frankrijk, België, Nederland, Duitsland en Denemarken. De noordgrens wordt gevormd door een denkbeeldige lijn tussen de Schotse Shetland- en Orkney eilanden en het Noorse vasteland.
Doggerland of Doggersland, het 'Atlantis van de Noordzee', was een uitgestrekt gebied tussen Engeland en continentaal Europa. Het verloren landschap kende een bijna 1 miljoen jaar oude menselijke bewoning.
Op de bodem van de Noordzee liggen honderden scheepswrakken. Van sommige wrakken is nog weinig over, terwijl andere nog nagenoeg intact op de zeebodem liggen. De wrakken trekken veel onderwaterleven aan; ze zijn vaak mooi begroeid en er zwemmen nieuwsgierige scholen vis omheen.
De Vikingtijd, die duurde van ongeveer eind 8e tot begin 11e eeuw, staat bekend om zijn indrukwekkende zeevaardersvaardigheden en zijn verreikende handels- en expeditieroutes. Vooral de Noordzee was van cruciaal belang voor hun expansie en invloed op de Europese geschiedenis.
De Noordzee valt in zijn geheel binnen de rechtsmacht van de omliggende kuststaten. De grenzen van het Nederlands deel van de Noordzee zijn in 1958 vastgelegd in een verdrag met België, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk.
De Noordzee is een ondiepe epicontinentale zee in het noordelijke deel van de Atlantische Oceaan. De gemiddelde diepte is 90 meter. Het diepste deel van de zee is echter de Noorse Trog , die 20-30 kilometer breed en 725 meter diep is.
De Noordzee is niet heel diep, gemiddeld 94 meter en wordt steeds dieper van zuid naar noord. Het diepste punt is 700 meter diep en ligt in de buurt van Noorwegen.
Er is geen begin en geen einde . De zuidelijke Atlantische Oceaan is verbonden met de zuidelijke Stille Oceaan in het zuidelijke deel van Zuid-Amerika. De Antarctische Oceaan circuleert door alle grotere oceanen. De oceanen zijn in feite met elkaar verbonden en communiceren met elkaar.
Na 1963 zijn er in enkele winters nog wel wat ijswallen langs de kust gevormd maar zo extreem als in dat jaar is het tot nu toe niet meer geweest. De ijswallen langs de kust bereikten soms een hoogte van 2.5 meter! Onder deze prachtige natuurlijke brug ziet men de op dat moment nog niet geheel bevroren zee.
Naamgeving. Een van de vroegste geregistreerde namen was Septentrionalis Oceanus , of "Noordelijke Oceaan", die werd aangehaald door Plinius de Oudere in zijn Natuurlijke Historie.
Hoofdoorzaak voor die troebelheid is slib en zand, dat in de Noordzee in grote hoeveelheden voorradig is. In combinatie met de sterke stromingen en golven, die dit sediment vrijwel continu opwarrelen, kleurt het de waterkolom, vooral dan in de meest kustnabije zone.
"De Noordzee is de ruigste zee ter wereld.
Bovendien lijkt het water minder helder omdat je de bodem niet makkelijk kunt zien. Maar vergis je niet, het zeewater langs de Nederlandse kust is van hoge kwaliteit. Onze Noordzee behoort tot de schoonste en veiligste zeeën ter wereld.
De Marianentrog werd meermaals gemeten met behulp van echoloodpeilingen, sondes, ROV's of ook nog met een bathymetrische sonar, waarbij de resultaten varieerden tussen 10.900 en 11.034 meter. De in 2014 vastgelegde maximale diepte bedraagt 10.984 m ± 25 m.
In het midden van de Noordzee, ongeveer 200 km ten oosten van Dundee, liggen een aantal diepe troggen die gezamenlijk bekend staan als Devil's Hole . Afbeelding 1 is een kaart van de Centrale Noordzee en toont de locatie van de diepten.
'Een van de redenen is dat op de bodem van de oceaan het zeewater de aardkorst binnenstroomt via spleten. In de aardkorst is het vulkanisch en heel warm en daar lossen mineralen op in dat zeewater. Daar wordt dat water heel erg zout van.
De bodem wordt steeds omgewoeld door golven en daardoor wordt er veel bruin zand en kleideeltjes in het water zweven. Licht dat tegen die deeltjes botst en dus wordt teruggekaatst ziet er dus bruin uit.
Noordzeeolie is een mengsel van koolwaterstoffen, bestaande uit vloeibare aardolie en aardgas, geproduceerd uit aardoliereservoirs onder de Noordzee .
Beursgenoteerde Anglo-Amerikaanse oliemaatschappijen zoals Exxon Mobil, BP en Shell , die historisch gezien de ontwikkeling van de Noordzee hebben geleid, doen afstand van hun jarenlange dominantie en verkopen koolwaterstofactiva ter waarde van miljarden ponden.
In 810 kregen de Nederlandse kusten voor het eerst te maken met invallen van Vikingen. Zij plunderden onder meer de handelsplaats Witla, op de zuidoever van de Maas, in 836. Na 850 was de Deense Viking Rorik zelfs in het bezit van het grootste deel van Frisia.
De Noordzee is een van de drukste zeegebieden als het gaat om scheepvaart, visserij, olie- en gaswinning, zandwinning en offshore windenergie. In de zomer is toerisme op stranden en op boten populair .
Ze konden de open oceanen onder zeil oversteken en dan overstappen op roeiriemen voor bliksemsnelle hit-and-run-aanvallen op onverdedigde steden en kloosters. De langschepen overtroffen de hedendaagse Engelse of Frankische schepen in lichtheid en efficiëntie en vervoerden Viking-plunderaars van Noord-Engeland naar Noord-Afrika.