In de nacht van 12 op 13 augustus 1961, in 2021 60 jaar geleden, wordt een begin gemaakt met de bouw van de Berlijnse Muur. Om mensen tegen te houden die van het communistische Oost-Duitsland naar het vrije Westen willen vluchten. Ongeveer 28 jaar lang zal de Berlijnse Muur de stad in tweeën delen.
Bouw van de Muur, 1961. De bouw van een muur tussen Oost- en West-Berlijn ziet de Oost-Duitse regering als enige oplossing om die laatste vluchtroute te blokkeren. Veel DDR burgers zien die beslissing aankomen. In 1960 en 1961 vluchten maar liefst 2,6 miljoen inwoners naar het vrije westen.
Al voor de daadwerkelijke val van de Muur op 9 november 1989 waren er signalen dat het communistische regime aan het wankelen was. Politiek Sovjet-leider Michail Gorbatsjov was al sinds 1986 bezig met economische en politieke hervormingen binnen de Sovjet-Unie.
Na de Tweede Wereldoorlog zochten de geallieerden een manier om Duitsland te weerhouden om op korte termijn weer een oorlog te beginnen. In tegenstelling tot de Eerste Wereldoorlog zocht men deze maal geen heil in een streng verdrag zoals het Verdrag van Versailles, maar in de opdeling van Duitsland.
Sovjet-leider Nikita Chroesjtsjov besluit in 1961 dat de leegloop van de DDR definitief tot een eind moet komen. Net als secretaris-generaal van de SED Walter Ulbricht is hij van mening dat er een muur gebouwd moet worden. In de nacht van 12 op 13 augustus wordt een begin gemaakt met de bouw van de Berlijnse Muur.
Alleen in het verdeelde Berlijn konden mensen nog ongehinderd van oost naar west reizen. In juli 1961 vluchtten er al meer dan 30.000 mensen. En dus besloot de regering van de DDR om de inwoners op te sluiten. Oost-Duitse soldaten sloten de grens af terwijl de eerste, primitieve Berlijnse Muur werd gebouwd.
Tussen de oprichting van de DDR in 1949 en het jaar 1961 hebben zo'n 2,7 miljoen mensen de DDR en Oost-Berlijn verlaten, meer dan 10 % van de bevolking. Dat was mogelijk, omdat de grens tussen Oost- en West-Berlijn nog open was. Op 13 augustus 1961 kwam hieraan abrupt een einde door de bouw van de Berlijnse Muur.
Door de grote ideologische verschillen tussen deze twee landen breekt de Koude Oorlog uit. De Sovjets willen vervolgens niks meer met het kapitalistische westen te maken hebben en gooien de grenzen in Europa op slot. Zo ontstaat een scheidslijn dwars door Duitsland en Europa, die het IJzeren Gordijn wordt genoemd.
De directe aanleiding van de blokkade van West-Berlijn eind juni 1948 was waarschijnlijk de invoering van een nieuwe munteenheid, de Deutsche mark oftewel de D-mark, eerst in de westelijke zones van Duitsland en later ook in die van Berlijn.
DDR tot bouw Muur: 1949-1961.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd hij zwaar beschadigd. Hij lag op de grens tussen Oost- en West-Berlijn, in het Oost-Duitse gedeelte, en werd tussen 1956 en 1958 gerestaureerd. Toen de Berlijnse Muur gebouw werd, liep deze aan de westkant van de poort.
Volgens het verloop van de muur van noord naar zuid is het nog mogelijk om in het Mauerpark, langs de Bernauer Strasse, Potsdamer Platz, Topographie des Terrors, Checkpoint Charlie en bij de East Side Gallery overgebleven delen van de muur te zien.
Aan deze worsteling komt op 9 november 1989 een einde als de Berlijnse Muur valt. Minder dan een jaar later verenigen Oost- en West Duitsland zich weer tot 1 Duitsland en wordt het totalitaire communistische regime van de DDR vervangen door een democratie.
In Berlijn ontstond Oost-Berlijn en West-Berlijn. Ook hier is het oostelijk deel communistisch en het westelijk deel kapitalistisch. In Berlijn werd een soort gelijk IJzeren Gordijn gebouwd, alleen deze was van steen. Ook wel de Berlijnse muur genoemd.
Berlijn als hoofdstad van het Duitse Rijk
De economie van de stad zat weer in de lift en Berlijn expandeerde in een razend tempo naar een rijke stad met uitstekende economische vooruitzichten voor zijn inwoners. Om die reden werd de stad in 1871 de hoofdstad van het Duitse Rijk.
Geschiedenis van de Brandenburger Tor
De opdracht voor de bouw van de Brandenburger Tor werd gegeven door Frederik Willem II van Pruisen als teken van vrede voor Carl Gotthard Langhans. Wie door de poort de stad wilde betreden moest vroeger tol betalen.
Duitse Mark
Dat land was tegen de nieuwe munt omdat het Duitsland zwak wilde houden. Stalin kon dan makkelijker de controle behouden. Toen de nieuwe Mark toch werd geïntroduceerd, besloot de Sovjet-Unie de toegang tot Berlijn te blokkeren. Hierdoor was West-Berlijn afgesloten van de buitenwereld.
Op 2 mei 1945 bezetten Sovjettroepen de Berlijnse Rijksdag en planten de Sovjetvlag op het dak. Het is het hoogtepunt van een twee weken durend gevecht om de Duitse hoofdstad te veroveren.
Na 28 jaar, 2 maanden en 27 dagen viel de Berlijnse muur. De Muur werd in de nacht van 12 op 13 augustus 1961 opgetrokken om Berlijn in tweeën te verdelen en een einde te maken aan de leegloop van het oostelijke deel van de Duitse hoofdstad.
De muur was in totaal 160 kilometer lang. 45km door de stad grenzend aan Oost-Berlijn, de rest grenzend aan de Oost-Duitse provincie Brandenburg. De muur scheidde West-en Oost-Berlijn van elkaar.West-Berlijn was daardoor een enclave in de DDR geworden, het werd aan alle kanten omringd door de DDR.
De Weimarrepubliek is de benaming voor de periode vanaf 1919, na het einde van het Duitse Keizerrijk (1817-1919). Tijdens de Weimarrepubliek was Duitsland voor het eerst een volwaardige, maar instabiele democratie.
Na de nederlaag aan het einde van de Tweede Wereldoorlog werd Duitsland tijdens de Koude Oorlog een gescheiden natie. Dit duurde voor Duitsland van 1949 tot 1990. Van het eens zo nationalistische Duitsland werden twee landen gemaakt: de Bondsrepubliek Duitsland (BRD) en de Duitse Democratische Republiek (DDR).
De DDR was gevestigd in het oosten van Duitsland en viel onder het gezag van de Sovjet-Unie. In de DDR werd daarom een communistische volksrepubliek opgericht, onder leiding van Walter Ulbricht. In de loop van de jaren vijftig werd de DDR een totalitaire dictatuur, naar het voorbeeld van de Sovjet-Unie.
De DDR heeft twee partijvoorzitters (ook secretaris-generaal genoemd) gekend die langdurig aan de macht waren: Walter Ulbricht (1950-1971) en Erich Honecker (1971-1989).De derde was Egon Krenz (1989), die slechts enkele maanden SED-leider was, van oktober tot december 1989.