Een reden om soja uit je dieet te schrappen is dat het phyto-oestrogenen bevat. Ons lichaam beschouwt deze als natuurlijke oestrogenen. Bij mannen kan dit leiden tot een schommelende testosteronspiegel, onvruchtbaarheid, afname van spermacellen en een verhoogde kans op kanker.
In soja zitten isoflavonen, fyto-oestrogenen en andere antinutriënten. Deze stofjes zouden onder andere invloed hebben op (borst)kanker, een verstoorde hormoonhuishouding en borstgroei bij mannen. Een ander mogelijk probleem zou zijn dat soja genetisch gemodificeerd wordt en daarmee ook schadelijk is.
Daar zorgt de teelt voor allerlei problemen: er wordt bos voor gekapt, de bodem raakt uitgeput en het water wordt vervuild door bestrijdingsmiddelen en kunstmest. De meeste soja wordt verwerkt in veevoer. Maar er wordt ook sojaolie gebruikt in sauzen en snacks, en ook in producten als zeep en biobrandstof.
De peulvrucht soja is rijk aan tal van componenten die ons kunnen beschermen tegen hart- en vaatziekten. Hij bevat onverzadigde vetten en zit boordevol pectine, een soort voedingsvezel die de slechte cholesterol (LDL) verlaagt. Soja is ook rijk aan plantaardige eiwitten die de cardiovasculaire gezondheid verbeteren.
De gevaren van soja
'Gezoete sojayoghurt is geen gezonde voeding', zegt ze. Een dieet met grote hoeveelheden producten op basis van bewerkte vormen van soja, is waarschijnlijk ontoereikend en zal hardlopers niet alle voedingsstoffen geven die ze nodig hebben.
Vitamine A is dus niet per se een kritische voedingstof binnen het plantaardig dieet. Soja-drink heeft dubbel zoveel vitamine E. Kortom, soja-drink die is verrijkt met vitamine D, vitamine B2, vitamine B12 en calcium is een gezonder en duurzamer alternatief voor koemelk.
Een vegetarisch dieet is meestal rijk aan voedingsmiddelen die soja bevatten en kan het risico op het ontwikkelen van een trage schildklier verhogen. Voedingsmiddelen die soja bevatten: Soja melk. Edamame boontjes.
Wanneer je de sojabonen niet goed verhit, kun je het gifstof lectine binnen krijgen, wat in rauwe bonen zit. Krijg je hier te veel van binnen, dan word je misselijk en kunnen er klachten optreden als buikpijn, koorts en diarree. Uiteindelijk kan het zelfs je darmen en nieren beschadigen.
We kunnen deze vraag volmondig met “ja” beantwoorden. Tofu wordt algemeen beschouwd als een gezonde voedingskeuze. Tofu (ook wel tahoe genoemd) is gemaakt van sojabonen en deze zijn een goede bron van plantaardige eiwitten, vitamine B, ijzer, zink, calcium en andere essentiële voedingsstoffen.
Volgens een onderzoek van de Consumentenbond lijkt sojamelk qua voedingswaarden het meest op koemelk. Het bevat evenveel eiwitten en energie als 'normale' melk. Alleen als er aan sojamelk calcium, vitamine B12 en vitamine D wordt toegevoegd, biedt het enigszins vergelijkbare vitaminen.
Als veilige dosis worden twee porties soja per dag gezien. Een portie is: een glas sojamelk (200-250 ml), een kwart blok tahoe, een halve kop tempé/sojabonen/sojavlees, ofwel het equivalent van 8 tot 10 gram soja-eiwit of het equivalent van 25 mg isoflavonen.
Vlees is een belangrijke bron van eiwitten, maar niet de enige. Als je vlees vergelijkt met andere eiwitrijke producten kun je voor het milieu beter kiezen voor plantaardige producten (zoals peulvruchten, sojaburgers en tofu). Rund- en lamsvlees hebben de hoogste milieu-impact.
Dat ligt eraan. Als er in sojadrink minder dan 6 gram suiker per 100 gram zit en er voldoende calcium en vitamine B12 aan is toegevoegd, staat het in de Schijf van Vijf. Net als andere peulvruchten verlaagt soja-eiwit het LDL-cholesterol, wat helpt om je bloedvaten gezond te houden.
Hoeveel soja mag ik eten? Volgens het Voedingscentrum passen sojaproducten zoals tofu, tempé en sojadrink in een gezond voedingspatroon. Het advies is om maximaal 2-3 porties sojaproducten per dag te eten of drinken.
Amandelmelk, rijk aan gezonde voedingsstoffen
Wat betreft voedingsstoffen wijkt amandelmelk af van koemelk en de meest klassieke melkvervanger sojamelk. Amandelmelk bevat minder calorieën en veel minder eiwitten. Het kleine percentage aan vet in de melkvervanger omvat gezond, onverzadigd vet.
Soja is zo'n voorbeeld. Zet dus gefermenteerde sojaproducten zoals sojamelk, sojabonen en tofu op tafel. Ze verhogen het oestrogeengehalte en verminderen je klachten. Bovendien gaan ze osteoporose tegen, want sojaproducten bevatten ook calcium.
Bij soja denk je misschien alleen aan sponzige smaakloze tofu. Maar wist je dat tofu een heel veelzijdig product is? Tofu is in feite een soort 'sojakaas'; sojamelk wordt gestremd (meestal met calciumsulfaat) waardoor er een blok vormt van de vaste stoffen in de sojamelk. Je kunt allerlei gerechten klaarmaken met tofu.
Zowel tofu als tempeh zitten vol voedingsstoffen en zijn beide goede eiwitbronnen. De gefermenteerde tempeh wint het echter vanwege de hoeveelheid eiwitten, vezels en vitaminen en is daarom iets gezonder dan tofu. Ook is het lichter verteerbaar en lekkerder. Maar beide zijn gezonde en voedzame vegan bijgerechten!
85% van de soja wordt gebruikt als sojaolie in producten zoals margarines, 8 zeep, slaolie en mayonaise. Daarnaast wordt de sojaboon verwerkt voor in producten zoals tofoe, tempeh, sojasaus, sojadrink en sojaolie.
Het probleem: ongefermenteerde soja!
Zo zet Alpro op de verpakking van sojamelk dat het product gefermenteerd is. Maar het blijkt dat niet de sojabonen zijn gefermenteerd, maar het suikerwater dat later is toegevoegd. Hierdoor houd je de nadelige gevolgen van ongefermenteerde sojabonen.
Edamame zijn jonge, groene sojabonen die worden geoogst voordat de peulen volledig rijp zijn. Ze worden met de peul gegeten als snack. Sojabonen worden daarentegen geoogst wanneer ze volledig rijp zijn en worden vaak gedroogd voordat ze worden verwerkt tot producten zoals tofu, sojasaus, sojadrink en sojayoghurt.
,,We zien helaas dat geen van de sojasauzen aan de richtlijnen van de Schijf van Vijf voldoet. De sauzen bevatten suiker, maar zoals je in de infographic kunt zien vooral veel zout. Ook de sojasauzen 'met minder zout' bevatten helaas nog steeds te veel zout."
Koolsoorten als spruitjes en broccoli, maar ook radijs, alfalfa en koolrabi, bevatten stoffen die de schildklierhor- moonproductie beïnvloeden. Deze stof- fen zorgen ervoor dat jodium vertraagd wordt opgenomen. Hiervan is vooral sprake als ze in rauwe toestand worden gegeten.
Enkele onderzoeken suggereren dat voedingsmiddelen die rijk zijn in antioxidanten oxidatieve stress op de schildklier kunnen verminderen. Brain Foods met een hoog gehalte aan antioxidanten zijn onder meer blauwe bessen, granaatappel, boerenkool, tomaat, wortels, bieten, spruitjes en chocolade.
Om het schildklierhormoon te kunnen aanmaken, heeft de schildklier jodium nodig. Jodium komt uit de voeding in het bloed. Vervolgens wordt het actief door de schildklier uit het bloed opgenomen. Dagelijks is zo'n 150 microgram jodium nodig voor een goed werkende schildklier (vanaf 9 jaar).