Als je 't slim aanpakt, hoef je eigenlijk geen rekening te houden met de houdbaarheidsdatum. Dat komt omdat er in goeie honing zo weinig water zit dat gisten of bacteriën zich er niet in kunnen ontwikkelen. Mààr… je moet je honing wel juist bewaren.
De houdbaarheidsdatum staat op honing omdat de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit elke voedselproducent, dus ook imkers, verplicht een datum op hun producten te zetten. Toch is honing zelf in principe onbeperkt houdbaar.
Hoe weet ik of een product niet meer goed is? Honing bederft niet snel door hoog suikergehalte. Bederf herken je snel door goed te kijken, ruiken of proeven. Bederf herken je snel door goed te kijken, ruiken of proeven.
Honing blijft eeuwig goed
De lange houdbaarheid van honing is te danken aan een hoog suikergehalte, een laag vochtgehalte en bepaalde enzymen. Wanneer bijen nectar opzuigen van planten, voegen ze meteen enzymen toe die de suikers daarin omzetten.
Dit wordt ook wel kristaliseren of versuikeren genoemd. Misschien denk je dat de honing dan aan het bederven is, maar dat is niet zo. Het is juist een teken dat de honing van goede kwaliteit is en niet is gepasteuriseerd of verwarmd. Het is een volkomen natuurlijk proces.
De kristallisatie van honing is daarom een natuurlijk proces, maar voor velen toch een reden om de honing weg te doen. Dat is jammer, want gekristalliseerde honing is hartstikke lekker en bovendien veel beter smeerbaar! En als je het in de thee doet lost het gewoon op, net als vloeibare honing.
In principe is elke soort honing onbeperkt houdbaar. Je kunt er dus gerust een paar jaar mee doen. Toch staat er wel een houdbaarheidsdatum op het etiket omdat de wet dat voorschrijft. Na verloop van tijd zal de honing gaan kristaliseren, maar dat betekent niet dat de honing niet meer goed is.
Re: oude honing
Moet de teruggevoerde gekristalliseerde honing eerst worden gekookt alvorens hem terug te voeren. Dat zou je kunnen doen. Alle gisten, maar ook alle enzymen zijn dan dood.
In elke natuurlijke niet verwarmde honing treft men gisten aan. Gewoonlijk ontwikkelen de gisten zich niet.
Honing invriezen
Honing die gebruikt is een taart, cake, of in een ander gerecht, kun je mee invriezen. Ook honing zelf kun je gewoon invriezen, maar er is voor het invriezen eigenlijk geen goede reden, omdat honing al heel lang houdbaar is.
Neem gewoon een beetje honing tussen je duim en wijsvinger. Wrijf de honing tussen de vingers. Echte honing zal alleen gedeeltelijk opgenomen worden door de huid, de rest blijft plakken tussen je vingers. Nep honing bevat heel veel suiker en zal heel plakkerig aan blijven voelen.
De normale honing uit de supermarkt bestaat voor 80 % uit suikers en dat is niet echt gezond. Het geeft je wel een flinke energie boost, maar je krijgt uiteindelijk ook weer drang naar suiker en een verhoogde vetopslag. Deze 'normale' honing komt van de goedkope massaproductie.
Honingwijn bevat gemiddeld 12 procent alcohol - de mede 10 procent. Voor al onze honingwijnen geldt dat ze na opening nog tenminste 4 weken houdbaar blijven, al dan niet in de koelkast.
Gekristalliseerde honing kan gemakkelijk weer vloeibaar worden gemaakt door ze in handwarm water te zetten (het water mag niet te warm zijn). Ook kunt u de pot enkele dagen op de verwarming zetten, deze manier is natuurlijk wel minder controleerbaar.
Wat is het witte laagje schuim bovenin de pot met vloeibare honing? Dit zijn luchtbelletjes. Honing bevat hele kleine luchtmoleculen, deze zitten normaal opgesloten in de honing en komen na enige tijd bovendrijven. Even goed roeren en de honing is weer glad!
Gistende honing is niet meer geschikt voor consumptie. Ook niet om er mede van te bereiden. Hij kan hooguit nog aangewend worden als voedsel voor de bijen. Maar dan moeten we de gistende honing 2 tot 3 minuten opwarmen tot 70°C om alle gistcellen te doden.
Het fermenteren van de honing - dat wil zeggen het toevoegen van enzymen - begint al nadat de honingbij nectar heeft verzameld uit bloemen. voegt er daar via klierafscheiding al stoffen aan toe. Deze stoffen zijn enzymen die de nectar tot honing maken.
Versuikeren is verder afhankelijk van de hoeveelheid fructose die de honing bevat. Acaciahoning bevat bijvoorbeeld weinig fructose en versuikert minder snel.
Niet roeren net voordat de honing in de pot moet. Dit vanwege de lucht die in de honing kan komen. Wacht dan ongeveer 8 uur met afvullen. Als je met de roerstaaf geulen door de honing trekt die langzaam dichtslibben, is het tijd om de potten af te vullen.
Glucose oxidase zet aan de oppervlakte van de honing zuurstof uit de lucht om naar waterstofperoxide, wat zorgt voor de antimicrobiële werking. Honing verwarmen vermindert in veel gevallen de hoeveelheid waterstofperoxide en dus ook de antimicrobiële activiteit.
Producten zonder datum
Er zijn ook voedingsmiddelen waarbij volgens de wet geen houdbaarheidsdatum verplicht is. Voorbeelden zijn: Verse groente, aardappelen en vers fruit, niet geschild of gesneden. Wijn en dranken met een alcoholgehalte van 10% of meer.
Het is niet zo dat elke drank met een hoog alcoholpromillage eeuwig houdbaar is. De toegevoegde stoffen hebben namelijk invloed op de houdbaarheid. Heldere alcoholische dranken, zoals wodka, zijn in de meeste gevallen echter wel onbeperkt houdbaar en hierbij maakt het niet uit of de fles in de tussentijd is geopend.