Helaas is dit vaak geheimtaal voor: “Wij willen dat hij mee kan komen bij het voetballen”. Het komt echter ook voor dat ouders, verontrust door de aandacht in de media voor pesterijen op school, hun zoon een jaar langer laten kleuteren omdat zij bang zijn dat hij gepest zal worden door grotere kinderen.
Waarom kleuterverlenging
Veelal heeft de leerkracht het idee dat de kleuter nog niet toe is aan de cognitieve eisen van groep 3. Daarnaast is de werkhouding vaak een punt van zorg (het kind speelt nog erg graag) of de motorische, emotionele en sociale vaardigheden zijn nog onvoldoende 'gerijpt'.
Een basisschool mag zelf regels opstellen voor zittenblijven. Daarom wisselt het beleid per school. Zittenblijven in groep 2 heet ook wel kleuterverlenging. Ouders kunnen via de MR invloed uitoefenen op het beleid rondom zittenblijven.
Wanneer een kind in de groepen 1 of 2 blijft zitten wordt dat door Onderwijsinspectie kleuterbouwverlenging genoemd. Een kind krijgt kleuterverlenging wanneer het nog niet toe is aan de eisen van groep 3, hetzij op cognitief hetzij op sociaal-emotioneel niveau.
Uit veel studies blijkt dat vroege leerlingen op latere leeftijd (ongeveer na 14 jaar) niet noodzakelijk slechter presteren dan de late klasgenoten. Maar in landen met vroege selectie, zoals Nederland, zijn ze dan meestal al geselecteerd voor vervolgonderwijs.
'Er wordt vaak beweerd dat kinderen die langer kleuteren later in hun basisschooltijd niet nog een keer kunnen blijven zitten. Dat is niet zo. Kinderen mogen uiterlijk tot en met het schooljaar waarin zij veertien jaar worden naar de basisschool.
Ontwikkelingsachterstand. Volgens ontwikkelingspsycholoog Ewald Vervaet lopen kinderen die te vroeg doorstromen naar groep 3 het risico een ontwikkelingsachterstand op te lopen. Dit komt doordat zij biologisch gezien nog niet klaar zijn om zich bezig te houden met taal en rekenen.
Het gros vd nov-dec kinderen blijft gewoon in groep 1 na dat eerste halve jaar op school. Bij ons op school gaan de kinderen van augustus-december altijd naar groep 2 en wordt later bekeken of ze nog een keer groep 2 gaan doen. Van januari-juli komt in groep 0, daarna groep 1 en dan groep 2.
Op de korte termijn heeft zittenblijven vaak een gunstige invloed op de ontwikkeling van leerlingen, maar op de langere termijn zijn die niet meer zichtbaar. Zittenblijven zorgt voor vertraging in de schoolloopbaan; het komt ook voor dat leerlingen juist versnellen.
Wie bepaalt of mijn kind blijft zitten of overgaat naar de volgende groep of klas? De school beslist of uw kind overgaat naar de volgende groep of klas. Hier bestaan geen wettelijke regels voor. In de schoolgids staat hoe de school omgaat met overgaan en zittenblijven.
Redenen voor een verlengd kleuterjaar zijn bijvoorbeeld: Nog niet toe zijn aan de cognitieve eisen van groep 3. Een zwakke werkhouding: het kind speelt nog erg graag. De motorische, emotionele en sociale vaardigheden van het kind zijn nog onvoldoende 'gerijpt' (Bouwman, 2016)
Aan het eind van groep 2 moet je kind in staat zijn om tot 20 te tellen. Ook moet het onder de 10 op de juiste volgorde kunnen terugtellen en kunnen lezen. Je kind leert bovendien de rangtelwoorden (eerste, tweede enz.) tot en met de 10.
Zittenblijven komt vooral voor in de eerste jaren van de basisschool. In groep 1 en 2 wordt zittenblijven ook wel 'verlengd kleuteren' genoemd. In het voortgezet onderwijs is zittenblijven de laatste jaren toegenomen tot bijna 6 procent in 2019.
Tot 1986 was het helder: werd je kind vóór 1 oktober zes jaar, dan ging hij door naar groep 3. Nu is er geen harde grens meer. De leerkracht moet bij alle kinderen zelf inschatten of ze klaar zijn voor groep 3.
Op school leert je kindje veel nieuwe vaardigheden zoals getallen, vormen en letters herkennen, luisteren naar elkaar en verhaaltjes navertellen. Ook maakt hij kennis met rijmen, lettergrepen, seizoenen, dagen in de week en oefent hij met het schrijven van zijn naam.
Tot 1985 moest een kleuter voor 1 oktober 6 worden, om door te stromen naar groep 3. Maar inmiddels is het al meer dan 30 jaar zo dat ook kinderen die tussen 1 oktober en 1 januari zijn geboren overgaan naar groep 3. Er is geen harde grens meer.
Zij leren bijvoorbeeld nieuwe woorden tijdens een rollenspel in de themahoek. Of tijdens liedjes zingen in de kring. En hun ruimtelijk inzicht ontwikkelen zij bijvoorbeeld in de bouwhoek of tijdens gymles. Omdat kleuters vooral leren door te doen, is er concreet materiaal in de klas aanwezig.
Als argumenten voor een jaar langer in groep 2 blijven worden vaak zaken genoemd als: te jong, te speels, te weinig concentratie. Dat zijn sociale-emotionele overwegingen. Gevoelsmatig lijkt het best logisch om zulke kinderen een jaartje extra kleuteren te 'gunnen'.
Manipuleren met klanken, bijvoorbeeld een klank weglaten en dan het overgebleven woord zeggen lukt moeizaam. Letters benoemen verloopt traag. Teksten worden traag gelezen. Klanktekenkoppeling wordt onvoldoende beheerst.
In groep 4 leert een kind steeds beter technisch en begrijpend lezen en spellen. Daarnaast leert het de tafels (vermenigvuldigen). De kernvakken in groep 4 zijn: lezen, schrijven, spellen en rekenen. Vakken gericht op de brede ontwikkeling zijn biologie, aardrijkskunde, geschiedenis, techniek, beeldende vorming en gym.
Zo moet een kind in groep 3 eenvoudig logisch kunnen redeneren, veel informatie kunnen verwerken en opslaan in het geheugen en aandacht kunnen vasthouden. Ook moet het de Nederlandse taal voldoende beheersen om instructies te kunnen volgen en gedragsregels aan te leren.
Rond deze tijd van het jaar (april-mei) valt voor sommige leerlingen van groep 3 of 4 het D-woord: doubleren of blijven zitten. (doubleren is het franse woorde voor dubbelen). Waarom lost zittenblijven zelden wat op? Als een kind goed schoolrijp is als het naar groep 3 gaat, is het toe aan leren lezen en schrijven.