De voorraad zonnebloemolie in Nederland is naar verwachting over vier tot zes weken op. Dat komt door de oorlog in Oekraïne, waar Nederlandse bedrijven tweederde van hun zonnebloemolie vandaan halen. Als gevolg van de schaarste raakt het zonnebloemolieschap in de supermarkt leeg.
Doordat zonnebloemolie voornamelijk uit meervoudig onverzadigde vetten bestaat, kunnen deze gemakkelijk oxideren. Er komen dan, volgens onderzoekers vooral bij zonnebloemolie, schadelijke aldehyden vrij. Deze aldehyden kunnen het DNA beschadigen en daarmee ziektes in de hand werken.
De Federatie Nederlandse Levensmiddelenindustrie voorspelt dat de zonnebloemolie door de oorlog in Oekraïne binnen vier tot zes weken op. Voedselbedrijven zijn naarstig opzoek naar alternatieven.Sommigen komen daarbij uit bij de omstreden palmolie.
Dat het rookpunt van zonnebloemolie op 227 graden Celsius zit is een voordeel ten opzichte van olijfolie. Toch wordt olijfolie verhitten aangeraden. Dit komt vooral door het feit dat zonnebloemolie relatief veel meervoudige onverzadigde vetten kent wanneer je dit vergelijkt met olijfolie.
' Voor de industrie is er nog niet genoeg zonnebloemolie beschikbaar, legt ze uit. 'De volumes die in de voedselindustrie gebruikt worden, zijn veel groter dan die in flessen voor consumenten zit. Daarom is er nog sprake van tekorten.
Tot 2 maanden na THT-datum en mogelijk langer, mits het er nog goed uitziet en de verpakking heel is.
De houdbaarheid van de meeste oliën is zes tot twaalf maanden. Geopende flessen zijn iets minder lang houdbaar dan dichte. Laat, om kwaliteitsverlies te voorkomen, een oliefles niet te lang in het licht laten staan.
,,We noemen een olie gezond als die rijk is aan onverzadigde vetzuren. Oliesoorten met veel verzadigde vetten sorteren we in de categorie 'ongezond'”, legt hij uit. Hij raadt aan om vooral olijfolie, koolzaadolie en sojaboonolie te gebruiken.
De olie die het meest geschikt is om te verhitten is olijfolie (niet de koude persing), zonnebloemolie, druivenpitolie, arachide-olie, koolzaadolie of soja-olie. De olijfolie is daarvan degene met het meeste smaak, dus het minst neutraal.
Oliesoorten met veel verzadigde vetten sorteren we in de categorie 'ongezond", legt hij uit. Hij raadt aan om vooral olijfolie, koolzaadolie en sojaboonolie te gebruiken. "Olijfolie is rijk aan enkelvoudige onverzadigde vetten", verduidelijkt Sollid.
Tips voor goudgele friet/patat:
Frituur op maximaal 175 °C en tot de friet een goudgele kleur heeft. Gebruik vloeibaar, plantaardig frituurvet. Geschikt om te frituren zijn: vloeibaar frituurvet, zonnebloemolie en olijfolie (geen extra vierge).
Bij het bakken wordt de temperatuur van olie 200 tot 220 graden. Bij olijf- en zonnebloemolie komen bij verhitting boven 180 graden schadelijke stoffen vrij. Dit gebeurt niet bij arachide-, kokos- of palmolie, deze kunnen veilig gebruikt worden.
Door het frituren, etensresten, hoge temperaturen en herhaald gebruik wordt het rookpunt van de olie steeds lager. Dit leidt er uiteindelijk toe dat de olie vies wordt, waardoor het bereide voedsel niet meer lekker smaakt. Wij adviseren de olie na 5-8 keer te verversen.
Om gezond te bakken kun je dus het beste vloeibaar vet gebruiken. Je kunt hierbij denken aan verschillende soorten oliën, maar bijvoorbeeld ook aan vloeibare margarine of een vloeibaar bak- en braadproduct. Er zijn verschillende typen olie verkrijgbaar in de supermarkt, zoals olijfolie, zonnebloemolie en arachideolie.
Zonnebloemolie. Deze olie is erg neutraal van smaak en kan tegen hele hoge temperaturen. Hierdoor is het erg geschikt voor bakken, braden en frituren. Deze olie bestaat uit iets minder onverzadigde vetzuren dan olijfolie, namelijk ongeveer 60%.
Welke olie is geschikt voor warme bereidingen? Zonnebloemolie is neutraal van smaak en geschikt voor zowel koude als warme bereidingen. Zonnebloemolie bevat veel omega 6. Kokosolie is perfect om mee te bakken of te frituren.
Waarom sommige oliën niet geschikt zijn voor verhitting
De stoffen die hierbij vrijkomen worden PAK's genoemd: polycyclische aromatische koolwaterstoffen en kunnen erg ongezond zijn. Oliën die hieronder vallen zijn bijvoorbeeld: extra vierge olijfolie, lijnzaadolie en walnootolie.
Wanneer bij het verantwoord frituren gezondheid belangrijk is dan is ons advies om gebruik te maken van zonnebloemolie. Zonnebloemolie bevat veel onverzadigde vetzuren en is daardoor net als vloeibaar frituurvet beter voor de gezondheid. Deze onverzadigde vetzuren verlagen het cholesterolgehalte.
Je wokt op een hoge temperatuur: je olie moet zuiver zijn en een hoog rookpunt (de temperatuur waarop je olie begint te roken of branden) hebben. Slaolie is hiervoor niet geschikt, maar zuivere olijfolie, arachideolie, maïsolie en zonnebloemolie wél. Wokken is een gezonde manier van koken.
Zonnebloemolie bevat duidelijk meer vitamine E dan olijfolie, wat de cellen, celwand, bloedbaan en weefsels beschermt. Ook bevat zonnebloemolie meer vitamine K, wat nodig is voor een goede bloedstolling. Olijfolie bevat dan weer meer omega 3-vetzuren, die beschermen tegen hart- en vaatziekten.
,,Hoe harder een vet is, hoe meer verzadigde vetten het bevat en hoe ongezonder het is. Palmolie is bij kamertemperatuur harder dan olijf- en zonnebloemolie, dus zijn die oliesoorten gezonder dan palmolie.''
Zonnebloemolie. Een goed alternatief voor maïsolie is zonnebloemolie. Deze olie bevat iets meer poly-onverzadigde vetzuren dan maïsolie, maar is heel veelzijdig en de perfecte partner in zowel koude als warme bereidingen.
Restjes olie of vet kun je met een vel keukenpapier uit de pan vegen. Als je dat met ongekleurd en onbedrukt keukenpapier doet, mag het papier met vet en al in de gft-bak.
U kunt frituurvet of olie inleveren bij een stadsboerderij of afvalbrengstation. Door gebruikt frituurvet gescheiden in te leveren kan er bijvoorbeeld biobrandstof van worden gemaakt.
Olie is zeker niet geschikt om in de koelkast te bewaren. Oliën bewaar je het beste op donkere en koele plaats. Het ideaalste is een voorraadkast. Wanneer het staat in een te koude omgeving zal het condenseren en vervormen tot een harde, bijna boterachtige consistentie.