' Wanneer je twee benen met oedeem zwachtelt, gaat het vocht omhoog, richting het hart, legt Melis uit. 'Dit kan soms wel tien liter vocht zijn. Bij hartfalen is het hart hier niet op voorbereid en kan dit fataal aflopen: de cliënt gaat dood. '
'Zwachtel bij een cliënt eerst één been, niet beide'
'Als iemand hartfalen heeft, heeft het hart minder pompkracht. Hierdoor kan iemand kortademig of benauwd raken, want er wordt extra vocht vastgehouden', legt Melis uit. 'Wanneer je twee benen met oedeem zwachtelt, gaat het vocht omhoog, richting het hart.
Als een arm of been veel vocht bevat kunnen er geen therapeutische elastische kousen aangemeten worden en zal er eerst gezwachteld moeten worden. De periode dat men gezwachteld wordt, kan variëren van enkele dagen tot enkele weken.
Meet het buisverband af, ruim tweemaal de lengte van het onderbeen.
Zwachtelen wordt toegepast bij de behandeling van abnormale vochtophoping of wanneer u bijvoorbeeld een open wond aan het been heeft. Zwachtelen bevordert de vochtafvoer, zodat de open wond beter kan genezen. Er wordt gezwachteld totdat er voldoende afname van vocht is bereikt en de wond is genezen.
Wanneer halverwege het been een nieuwe zwachtel nodig is, wordt met de nieuwe zwachtel eerst met een stevige slag om het been gezwachteld om de zwachtel vast te zetten. Doe dit nooit circulair (vanwege een elastiekeffect)! Breng de zwachtels glad en zonder kreukels aan om drukplekken te voorkomen.
Voorkom drukplekken door zwachtels glad en zonder kreukels aan te brengen. Pijn en blauwe tenen of vingers na het zwachtelen kunnen duiden op te strak zwachtelen. Raadpleeg de behandelend arts als de pijn na het opnieuw zwachtelen aanhoudt. Als de tenen wit blijven, raadpleeg dan ook de behandelaar.
Zwachtels worden strak aangelegd, dit kan vervelend aanvoelen. Vaak moet u wennen aan de zwachtels. U mag de zwachtels niet zelf verwijderen. Krijgt u 's nachts kramp in uw been, ga dan even een stukje lopen.
Als de tenen wit zijn na het zwachtelen, kan dat duiden op een bloedvat probleem. De zwachtel moet dan verwijderd worden. - Doorlekken van het verband. - Afzakken verband (minimaal 5 cm).
Heeft u geen wond? Dan mogen de zwachtels 3 tot 7 dagen blijven zitten. U mag de zwachtels er niet afhalen om te gaan douchen.
Bij ontstekingsprocessen zullen weefselontstekingsmediatoren (histamine) de capillairen meer doorlaatbaar maken, waardoor vocht zal uittreden uit de bloedbaan. Bij een verhoogde veneuze druk zal de capillaire druk toenemen, waardoor de capillaire doorlaatbaarheid toeneemt en oedeem in de benen ontstaat.
Door onvoldoende polsteren kunnen op drukpunten blaren en wonden ontstaan. Bij een slechte pompfunctie van het hart in combinatie met veel oedeem kan er door het aanbrengen van een drukverband zoveel vocht in de bloedbaan komen dat acuut hartfalen ontstaat.
Synthetische watten zitten op een rol en worden gebruikt onder de ideaalzwachtel bij het aanleggen van een (wond) drukverband om de druk die wordt uitgeoefend gelijkmatig te verdelen. Synthetische watten zijn veerkrachtig en nemen goed vocht op bij een doorbloedende huidwond.
Hoelang zwachtelen en wanneer therapeutische elastische kousen? Zwachtelen is nodig zolang het oedeem in uw benen nog aanwezig is. Als het oedeem (voor zover mogelijk) verdwenen is, krijgt u therapeutische elastische kousen aangemeten om ervoor te zorgen dat het oedeem niet terug kan keren.
Het is dus belangrijk dat wanneer een arts heeft vastgesteld dat er gezwachteld moet worden –omdat iemand bijvoorbeeld last heeft van vocht in de enkels – dat bekend is of de cliënt last van slagaderlijk vaatlijden heeft.
Ook kan er door het zwachtelen in één keer veel vocht in de bloedbaan komen. Dit leidt bij sommige mensen tot benauwdheid. Mocht u benauwdheid ervaren, neem dan contact met ons op.
Omdat het onderbeen niet overal gelijkmatig rond is, zal de druk die de zwachtel uitoefent niet overal gelijk zijn. Door te polsteren met watten (holtes opvullen) maak je het been egaal van vorm waardoor de druk optimaal verdeeld wordt over het been.
Door het zwachtelen kunt u in eerste instantie meer pijnklachten krijgen. Deze pijn wordt minder als u uw benen beweegt. Als de pijnklachten niet verminderen met lopen, is het noodzakelijk dat de zwachtels worden verwijderd.
Wasvoorschrift zwachtels
Na iedere behandeling krijgt u de gebruikte zwachtels mee naar huis om te wassen. Verwijder vóór het wassen de resten van pleisters. Was de zwachtels tot maximaal op 95 graden Celsius. Laat de zwachtels liggend drogen (niet in de droger doen of op de verwarming leggen).
Afhankelijk van de hoeveelheid vocht in uw benen, de soort zwachtels en/of de lokale behandeling van de huid of wond kan de wisselfrequentie variëren. Meestal is één keer per week een verbandwissel en een eventuele wondbehandeling voldoende.
Als zwachtelen voor de nacht geen oplossing (meer) is voor hardnekkige of sterk in omvang wisselend lymfoedeem en er toch druk vereist is om het onder controle te houden, kan een niet-elastisch verband worden aangemeten. Dit aanmeten wordt gedaan door iemand die hiervoor speciaal is opgeleid.
De belangrijkste contra-indicatie voor compressietherapie is arteriële insufficiëntie. Een (te) hoge druk kan de bloedtoevoer naar de huid en het onderhuidse weefsel verminderen en leiden tot necrose en ulceratie. Dit geldt met name voor patiënten bij wie de arteriële doorbloeding reeds verminderd is.
Deze zwachtels met een korte rek hebben een hoge werkdruk en een lage rustdruk en werken vooral bij mensen die regelmatig rondlopen. Lange rek zwachtels zorgen daarentegen voor een hoge werkdruk en zijn geschikt voor mensen die minder mobiel of immobiel zijn.
Inmiddels heeft Vilans de protocollen aangepast: je begint nu altijd bij de kleine teen. De reden hiervoor is dat wanneer je zwachtelt vanaf de kleine teen, de voet in een natuurlijke positie komt.