Supernovae ontstaan via twee mechanismen: ten eerste zijn ze het natuurlijke levenseinde van alle zware sterren (supernovae van de typen Ib, Ic en II); ten tweede kunnen witte dwergen in nauwe dubbelsterren zich ontwikkelen tot een supernova (type Ia).
Een nova is een ster die een plotselinge uitbarsting heeft. Hierbij blaast de ster zijn buitenste gaslaag de ruimte in. Door deze uitbarsting wordt de helderheid van de ster tien duizend tot honderduizend keer zo groot. Dat komt overeen met een helderheidstoename van 10 tot 12« magnitude.
Uiteindelijk, als de kern uitgefuseerd is, stort hij in onder zijn eigen zwaartekracht en wordt hij een neutronenster of zwart gat. Daarbij komt zo veel energie vrij dat Betelgeuze korte tijd zo helder wordt als een miljard zonnen: een supernova.
Aan de oppervlakte heeft ze een temperatuur van zo'n 6000 graden Celsius, maar in de kern loopt dat al snel op tot verschillende miljoenen graden.
Soms in verbluffende patronen, als een soort astronomisch siervuurwerk. Een supernova kan op een afstand van miljarden lichtjaren zichtbaar zijn: het licht overbrugt een groot deel van het zichtbare universum.
Hieruit blijkt wel hoeveel energie er vrij komt tijdens zo'n supernova-explosie. Die energie kan wel een miljoen keer groter zijn als bij een gewone nova uitbarsting. Een supernova heeft een lichtkracht die wel zo'n vier miljard keer groter is dan de lichtkracht van de zon.
Verenigd Koninkrijk 2020. Drama van Harry Macqueen. Met o.a. Colin Firth, Stanley Tucci, Pippa Haywood en Peter MacQueen. Amerikaanse romanschrijver Tusker (Tucci) en Britse pianist Sam (Firth), al tientallen jaren een stel, reizen keuvelend in hun camper door het Engelse Lake District.
Na een supernova kan van de ster een zogenaamde neutronenster overblijven: een klein, superzwaar lichaam, of als de massa daar groot genoeg voor was, een zwart gat, een lichaam zo zwaar en dicht dat zelfs licht niet kan ontsnappen aan zijn zwaartekracht.
Extreem zeldzaam
De ster van Kepler ontplofte waarschijnlijk op zo'n 20.000 lichtjaren van de aarde. Een supernova op 'slechts' honderden lichtjaren van onze planeet zou volgens sterrenkundige De Koter daarom "extreem zeldzaam" zijn.
Hoe zal die explosie eruitzien? Als Betelgeuse ontploft, krijgen we een prachtig spektakel te zien op aarde dat mogelijk tot enkele dagen kan duren. De supernova wordt zo helder dat hij zelfs overdag te zien zal zijn. Het licht wordt wellicht zelfs helderder dan dat van de Maan.
Het einde van de zon
Dat gebeurt over ongeveer 5 miljard jaar, als de zon is opgebrand. Een ster die geen waterstof en helium meer heeft om aan fusie-energie te komen zal in intensiteit afnemen maar heel erg opzwellen. De zon zal naar schatting zo groot opgeblazen worden dat de aarde erdoor wordt verzwolgen.
De ster met de grootste schijnbare helderheid (afgezien van de zon!) is Sirius, de hoofdster in het sterrenbeeld Grote Hond. Sirius is vooral in de wintermaanden goed zichtbaar. Hij staat linksonder het opvallende wintersterrenbeeld Orion.
In 1604 zag de beroemde astronoom Johannes Kepler een ontploffing in de lucht. Wat hij zag was een supernova: een ontploffende ster.
Doordat steeds zwaardere elementen verbrand worden, loopt de temperatuur in de kern hoog op. Hierbij wordt de koolstof verbruikt voor de productie van verschillende elementen, zoals ijzeratomen in de kern. Deze kernreacties verbruiken meer energie dan ze voortbrengen. Ten gevolge hiervan zal de ster exploderen.
In 2018 kwam Nova voor het eerst in de top 20 van populairste meisjesnamen. Nu schommelt ze de lijst ieder jaar in en uit. In totaal zijn er ongeveer 5.000 meisjes die deze naam dragen.
Als de ster de omvang heeft van de zon, worden alle planeten tot op een afstand van ongeveer vijf astronomische eenheden naar de rode reus getrokken. In ons zonnestelsel zullen daardoor ook Mars en Jupiter in de opgezwollen zon verdwijnen.
In het vakblad PNAS beschrijft een groep astronomen hoe een zware ster zich ontpopte tot een apocalyptisch monster dat uiteindelijk zo'n 75 procent van het leven op aarde de kop zou kosten. Dat gebeurde toen de ster, op zo'n 65 lichtjaar afstand van hier, stierf in een supernova-explosie.
Uranus bezit de koudste atmosfeer van ons zonnestelsel, nog kouder dan de verder gelegen planeet Neptunus. In de atmosfeer van Uranus zakt de temperatuur tot een minimum van -224 graden Celsius. De gemiddelde temperatuur bedraagt er -196 graden Celsius.
Het is moeilijk voor te stellen hoe koud het op planeet Pluto is. Het is er heel koud, héél erg koud: 203 graden onder nul. De nieuwe temperatuur is gemeten door onderzoekers uit Amerika. Op de planeet is het een heel stuk frisser dan gedacht.
Als sterren aan het eind van hun leven komen, zorgen ze voor een gigantische explosie: een supernova. Elementen als magnesium en silicium worden dan de ruimte in geslingerd. Al die nieuwe elementen worden de kosmos in geblazen als de ster aan het eind van zijn leven explodeert als supernova.
Sirius (alpha Canis Majoris) is de helderste ster van de nachtelijke sterrenhemel. Met een schijnbare helderheid van −1,46 is hij bijna dubbel zo helder als Canopus, de helderste ster na hem. Omdat Sirius de helderste ster is van het sterrenbeeld Grote Hond (Canis Major) staat hij ook bekend als de Hondsster.
Sirius. De helderste ster aan de hemel is dan weer niet noodzakelijk de ster die van zichzelf het felst straalt. Sirius is voor een groot deel zo helder doordat hij tot de meest nabije sterren behoort. De op een na helderste ster Canopus oogt iets zwakker dan Sirius, maar staat wel ruim 35 keer zo ver weg.