Consumeer voor of tussen de duiken door nooit alcoholische dranken. Alcohol in je bloed zorgt voor een een snellere warmte-uitwisseling, waardoor je het onder water sneller koud krijgt. Dit kan erg gevaarlijk zijn en verhoogt de kans dat je onderkoeld raakt.
Wat is het? Je raakt onderkoeld als je lichaamstemperatuur daalt onder de 35°C. Dat kan zeer snel gaan wanneer je in koud water valt of schaars gekleed buiten loopt bij guur weer in combinatie met hevige wind. Wind zorgt ervoor dat je sneller afkoelt.
In de 5 à 30 minuten na onderdompeling zal het lichaam in een toestand van 'diepweefsel onderkoeling' terechtkomen. De tijd die dit duurt heeft te maken met de watertemperatuur.
Het water in:
Zorg dat je rustig bent en goed door blijft ademen. Loop rustig het water in, zorg dat er steeds een deel van je lichaam aan het koude water kan wennen: voeten, benen, polsen, armen, romp, hoofd / gezicht. Er in 1 keer inspringen – “dan ben je maar door” – werkt met koud water niet.
In water raakt je lichaam ongeveer vier keer sneller warmte kwijt dan in lucht en hoe kouder het water, hoe sneller dit proces verloopt. Zodra de lichaamstemperatuur beneden 35°C daalt, spreekt men van onderkoeling. Het eerste stadium van onderkoeling is kippenvel.
In het slechtste geval kan het koude water zelfs leiden tot een hartstilstand, een beroerte of bewusteloosheid doordat de hersenen minder doorbloed worden.
blijf niet te lang in het water. In het algemeen geldt dat je 1 minuut per graad Celsius watertemperatuur in het water kan blijven. Als het water twee graden is, kun je volgens die regel maximaal 2 minuten zwemmen.
Maar ook kramp of onderkoeling zijn risico's van nu. Dus ondanks dat het super verleidelijk is, kunnen zwembadzwemmers toch echt beter nog even wachten tot het water minimaal 12 of 15 graden is. Ook met wetsuit.
Wil je zonder wetsuit gaan zwemmen, dan geldt een ondergrens van 20 graden. Bij een temperatuur van 22-24 graden is een wetsuit vaak niet meer nodig. Bij officiele evenementen wordt vaak deze FINA regelgeving aangehouden: Onder de 16 graden wordt er niet gezwommen.
Bouw dan langzaam op totdat je langer in het water kan blijven. De stelregel die vaak wordt gehanteerd is 1 minuut dippen per graden Celsius.
Bewegen in het water versnelt afkoeling van het lichaam ook. In water van 10 – 15 graden kan een persoon ongeveer zes uur overleven, in water met een temperatuur van onder de 1.5 graden is dit nog maar 45 minuten.
Verdrinking en bijna-verdrinking zijn dikwijls het gevolg van een ongeval, zoals een nekletsel bij het duiken. Het kan echter ook veroorzaakt zijn door een aandoening, zoals een hartaanval, hersenbloeding of decompressie door te snel te diep duiken.
In het water koel je 26x sneller af dan in lucht van dezelfde temperatuur. Een voorbeeld: bij een watertemperatuur van 17 graden is de overlevingstijd 23 minuten (Noordzee in de zomer). Bij 7 graden is deze 19 minuten (Noordzee in de winter).
Men kan het gevoel krijgen dat de luchtweg is afgesloten en voelt hevige pijn. Ook kan cold-shock ervoor zorgen dat men onder water onbedwingbaar moet ademen, wat de paniek alleen maar groter maakt. Mede hierdoor treedt een plotselinge versnelling van de hartslag op en een toename van de bloeddruk.
Bij -40 °C kan de huid het drie minuten redden zonder kleren. En bij -60 °C sterven de cellen onmiddellijk af. Bij -40 °C kan een mens drie minuten zonder kleren buiten lopen zonder dat het gevolgen heeft. Maar blote huid die wordt blootgesteld aan extreme kou onder -60 °C bevriest meteen, en dan sterven de cellen af.
Koud douchen, de voordelen:
Zwemmers in koud water hebben een aanzienlijk kleinere kans op ziektes én zijn veel beter bestand tegen stress. Rode bloedcellen, witte bloedcellen en bloedplaatjes vermeerderen bovendien direct na een korte blootstelling aan koud water.
Controleer de temperatuur van het water. Ga niet zwemmen bij een watertemperatuur onder de 15 graden en gebruik tot en met 18 graden altijd een wetsuit en badmuts. Zwem samen met een andere persoon en gebruik een saferswimmer zwemboei.
Ziek word je van virussen
Een griepje, een verkoudheid: ziek worden we van een virus of een bacterie. Niet omdat we in een badpak in de regen aan de waterkant staan. Sterker: als je regelmatig in koud water gaat zwemmen, ben je minder vatbaar voor griepjes en verkoudheid.
Verschillende studies geven aan dat het nemen van een koud bad het herstel kan bevorderen. De onderdompeling in water van 10 – 15 graden Celsius voor 5-15 minuten blijkt hierbij het meest effectief [1]. Een meer recente meta-analyse concludeert ook dat er een mogelijk positief effect is op de te ervaren spierpijn [3].
Het drinken van koud water helpt je bij het verbranden van extra calorieën, omdat het je metabolisme een boost geeft. Hierdoor wordt het proces van calorieën verbranden wat versneld. Onderzoek laat zien dat je tot 70 extra calorieën per dag kan verbranden door het drinken van koud water gedurende de dag.
Goed voor je hart en bloedsomloop
Zodra je met je voeten het koude water raakt, merk je al dat jouw hartslag verhoogt. De onverwachtse koude prikkels zorgen ervoor dat jouw bloedsomloop versnelt, waardoor er meer bloed naar de vitale organen zoals het hart gepompt worden.
Het koude water zorgt ervoor dat de bloedvaten vernauwen. Dit betekent dat er in dezelfde tijd meer bloed door de aderen wordt gepompt en hierdoor het bloed efficiënter wordt gebruikt. De bloedcirculatie verbetert daardoor. De bloeddruk wordt wel iets hoger, maar je aderen worden hierdoor wel sterker.
Door te wassen met koud water sluit je de poriën van de huid. Hierdoor wordt de hoofdhuid beschermt tegen vuil, vet en olie. Het behoudt ook de natuurlijke oliën en talg die je hoofdhuid beschermen. Koud water zorgt ervoor dat de haarschubben sluiten wat resulteert in een gladder en glanzend haar.
Als het koud is, reageert ons lichaam daarop door de bloedvaten die net onder het oppervlak van de huid liggen, samen te laten trekken. Hierdoor neemt de bloeddruk toe. Ook kunnen mensen gaan huiveren en kan het hart sneller gaan kloppen, waardoor de stofwisseling sneller gaat en de lichaamstemperatuur stijgt.