Cyanogene
De vergiftiging kan leiden tot een hartaanval, ademnood en de dood. Slechts 1,5 milligram per kilo lichaamsgewicht vormt al een dodelijke dosis. Volgens een recente studie bevatten appelpitjes 3mg amygdalin per gram. Eén pitje weegt gemiddeld 0,7 gram.
Symptomen. Inademen: Krachtsverlies, hoofdpijn, verwarring, misselijkheid en braken, toename van de frequentie en diepte van de ademhaling, aanvankelijk versnelde hartslag en later vertraagde hartslag, ademhalingsdepressie, ademstilstand, bewusteloosheid en hartritmestoornissen.
Van welke vruchten moet je wel opletten? Kersen bevatten 3,9mg amygdalin per gram, abrikozen bevatten maar liefst 14,4mg/g maar reine claudes of groene pruimen zijn het gevaarlijkst: die pitten bevatten 17,5mg amygdalin per gram.
Wie het binnenkrijgt, ondervindt al binnen een paar minuten de gevolgen. "Cellen kunnen geen energie meer maken en de overdracht van zuurstof aan weefsels wordt afgeremd. Iemand die het inneemt, raakt snel bewusteloos. En dan stopt het hart omdat het geen energie en zuurstof meer krijgt."
Het cyanide-ion is een reductiemiddel en wordt geoxideerd door sterke oxidatiemiddelen zoals moleculair chloor (Cl2), hypochloriet (ClO–) en waterstofperoxide (H2O2).
Kersen, appels en peren
Vooral kersenpitten zijn gevaarlijk want er zijn slechts twee kapotte kersenpitten voor nodig om een voortijdig einde aan je leven te maken. Appel- en perenpitten zijn wat onschuldiger, daarvan moet je al snel zo'n 100 gram pitten kauwen en opeten voor een dodelijke dosis cyanide.
Pitten van appels, peren en steenvruchten kun je beter niet doorslikken. De pitten van appels, peren en steenvruchten (abrikozen, perziken, pruimen, nectarines en kersen) kun je beter niet doorslikken. "In deze pitten zitten plantengiffen die in je lichaam kunnen worden omgezet in cyanide, ook wel blauwzuur genoemd."
Nu weet je gelijk ook hoeveel ongeveer een gram is. In een appelzaadje zit dus 0.7 keer 0.7, ongeveer een halve milligram cyanide. Dat maakt 157 appelzaadjes genoeg , om een gemiddelde Nederlandse volwassene te vellen. Dat zijn nogal wat klokhuizen, zelfs als je niet eerst de bijbehorende appel opeet.
Botulinetoxine is de meest giftige stof voor zover bekend. Het verlamt de zenuwen die de spieren aansturen, die hierdoor verslappen. Ca. 15 nanogram van de stof is voor de mens al dodelijk en het gif behoort daarom tot de meest gevaarlijke klasse biologische wapens.
Pitten van steenvruchten zoals perziken, pruimen en abrikozen bevatten een stof die in het lichaam wordt omgezet in cyanide. Dat is een bekend en dodelijk gif. De Nederlander Gert Arts ondervond dat twee jaar geleden zelf, toen hij op het station een zakje abrikozenpitten kocht en het voor de helft opat.
Volgens sommige studies is een hoeveelheid van 0,5 tot 3,5 mg cyanide per kg lichaamsgewicht reeds dodelijk. De experts van het EFSA zijn van mening dat volwassenen een grote pit (370 mg) kunnen eten zonder de veiligheidsdrempel te overschrijden. Voor kinderen is de dosis natuurlijk veel lager.
Amandelen, die bijna altijd noten worden genoemd, zijn eigenlijk zaden en ze zijn uitermate populair in de keukens over de hele wereld. Amandelen zijn, net als cashewnoten, zeer giftig als ze niet op de één of andere manier zijn verhit.
Geen paniek
Mocht je een pit toch per ongeluk doorslikken, dan kan dat niet gelijk kwaad. De pit wordt niet verteerd door het lichaam en wordt gewoon uitgepoept. Als je de pit kapot kauwt kan er wel een kleine hoeveelheid vrijkomen. Dat is ook niet gelijk een probleem.
Amandelen: cyanide
Afhankelijk van de grootte van de noot en het gewicht van de persoon die ze eet volstaan 8 tot 32 bittere amandelen om de dodelijke dosis cyanide binnen te krijgen.
Daar is een heel goede reden voor te geven: appelpitjes bevatten stoffen die in je lichaam zorgen voor de vorming van cyanide. Cyanide valt niet bepaald binnen de schijf van vijf: een gram ervan is al dodelijk. Ook kersenpitten en abrikozenpitten bevatten dat spul, waaraan je dus werkelijk kan overlijden.
Cyanide werkt op twee niveaus: het voornaamste effect heeft te maken met de mitochondriën, waar de cellulaire ademhaling geblokkeerd raakt. Het andere effect heeft te maken met zuurstoftransport door het hemoglobine in ons bloed. De stof bindt zich aan een enzym in de cellen, dat nodig is voor de celademhaling.
Elk deel van de kersenboom, met uitzondering van de rijpe kersen zelf, is enigszins giftig en bevat cyanogene glycosiden.
Met het eten van de hele appel krijg je extra vezels binnen, naast flavonoïden (anti-oxidanten, waarvan de precieze werking nog niet duidelijk is). Maar wie ook het klokhuis weghapt, krijgt ook nog eens tien keer zoveel bacteriën binnen als iemand die het klokhuis wegmikt.
De manzanillaboom is hiervan een van de gevaarlijkste. De Spanjaarden noemen hem niet voor niets manzanilla de la muerte, een onheilspellende naam die letterlijk 'appeltje des doods' betekent.
Bijna alles van de kersenboom is giftig door blauwzuur. De stam, de bladeren en de pit bevatten dit gif. Het enige wat niet giftig is, is de rijpe vrucht.
Kersen ontpitten: onze hack
Haal het steeltje van de kers. Zet de kers op de opening van de fles met de bovenkant naar boven. Duw de pit met behulp van het eetstokje door de flessenhals. Klaar!
Let op met de pitten van appels, pruimen, kersen, peren en abrikozen. Hier zit waterstofcyanide in. Slik je per ongeluk toch een pit door, dan kun je last krijgen van hoofdpijn, duizeligheid, braken en verwarring. Niet fijn...
Dagelijks een handje noten is juist goed voor de gezondheid. Het zal duidelijk zijn dat 100 of 200 gram noten eten per dag niet aan te raden is vanwege de grote hoeveelheid calorieën.