Volgens de gangbare definitie is iedereen die langer dan drie maanden in Nederland verblijft zonder een geldige verblijfsvergunning 'illegaal' d.w.z. ongedocumenteerd. In Nederland wonen ongeveer 40.000 ongedocumenteerden (WODC, 2015).
Verblijf in Nederland met ongewenstverklaring is een misdrijf. Daarop staat een gevangenisstraf van maximaal 6 maanden of een boete van maximaal € 7.600,-. Dat komt bovenop eventuele vreemdelingendetentie. Iemand met een ongewenstverklaring kan niet legaal worden.
Verblijf zonder geldige documenten is in Nederland geen strafbaar feit. Vreemdelingen die illegaal worden aangetroffen kunnen wel in vreemdelingendetentie worden gezet. Dat doet de overheid ter voorbereiding van hun uitzetting.
Wanneer word je als illegaal bestempeld? Mensen worden in Nederland als illegaal bestempeld als ze niet in het bezit zijn van een geldige verblijfsvergunning en dus zonder toestemming in Nederland zijn. Illegale vreemdelingen worden ook wel ongedocumenteerden genoemd.
Leven in illegaliteit
Als je op straat leeft, kun je terecht bij de nachtopvang van bijvoorbeeld het Leger des Heils, maar soms is de opvang vol. Je loopt steeds het risico aangehouden te worden door de politie, gearresteerd te worden en in de gevangenis terecht te komen. Dan kun je alsnog het land worden uitgezet.
Zorgverzekering asielzoekers
Het COA heeft voor de medische zorg een contract afgesloten met een zorgverzekeraar voor de vergoeding van de kosten voor asielzoekers. Asielzoekers betalen geen eigen bijdrage of eigen risico. De zorg voor asielzoekers staat los van de gewone zorgverzekering.
Medische zorg illegalen
Mensen die illegaal in Nederland verblijven, kunnen geen zorgverzekering afsluiten (onverzekerde vreemdelingen). Zij krijgen wel medisch noodzakelijke hulp. De behandelend arts bepaalt of daar sprake van is. De kosten moet de vreemdeling zelf betalen.
Als een onrechtmatig in Nederland verblijvende vreemdeling Nederland niet zelfstandig verlaat, kan de overheid hem hiertoe dwingen. Dit heet gedwongen terugkeer. De overheid neemt dan het voortouw om een vreemdeling uit te zetten.
U heeft een verblijfsvergunning nodig als u langer dan 90 dagen in Nederland verblijft. En als u niet de nationaliteit heeft van een land van de Europese Unie (EU), Liechtenstein, Noorwegen, IJsland of Zwitserland. Vaak heeft u ook een machtiging tot voorlopig verblijf (mvv) nodig.
Daarnaast kwamen er 1 610 nareizigers naar Nederland, 215 minder dan in juni 2022. In 2021 kwamen er in totaal 34 860 asielzoekers en nareizigers. In 2015 was er een piek in het aantal asielzoekers dat naar Nederland kwam. De oorlog in Syrië zorgde in dat jaar voor een grote vluchtelingenstroom.
Leefgeld. Wanneer de asielprocedure van start gaat, ontvangen asielzoekers ook leefgeld. Dat is voor alle bewoners even hoog: € 12,95 per week. Uitgeprocedeerde volwassenen die in een gezinslocatie of een vrijheidsbeperkende locatie verblijven, ontvangen geen leefgeld.
Na een negatieve beslissing in de asielprocedure eindigt de opvang door Centrale Orgaan opvang Asielzoekers (COA). Na de beslissing door de rechtbank is de asielzoekende verplicht om Nederland te verlaten.
Nederland heeft tussen 2013 en 2017 niet 18,2 maar 44 procent van de uitgeprocedeerde asielzoekers uitgezet. Daarmee staat Nederland van de twaalf onderzochte Europese landen niet op een derde plaats, maar bovenaan.
Er bestaan verschillende vormen van niet-officiële tewerkstelling: clandestiene of illegale tewerkstelling en zwartwerk. Als werknemer zijn er een aantal minimumgaranties die altijd van toepassing zijn. Ook al heb je geen wettig verblijf of arbeidskaart, als je die nodig hebt.
U moet zich laten uitschrijven uit de Basisregistratie Personen (BRP) als u in een periode van een jaar meer dan 8 maanden in het buitenland verblijft. Ook als u uw huis in Nederland aanhoudt, moet u zich laten uitschrijven uit de BRP.
Als u in Nederland komt wonen moet u zich inschrijven bij een gemeente. Bij uw inschrijving kan de gemeente vragen om extra bewijs dat u Nederlander bent. Een geldig paspoort is niet altijd voldoende, ook al heeft u alleen de Nederlandse nationaliteit.
De partner die niet de Nederlandse nationaliteit heeft moet een Verblijfsvergunning hebben. Dit is niet nodig als deze partner uit een land van de Europese Unie (EU) komt. Of uit de Europese Economische Ruimte (EER). Vraag bij de gemeente waar u wilt trouwen na of u een ongehuwdverklaring moet hebben.
Je kunt in Nederland onder voorwaarden een verblijfsvergunning asiel krijgen wanneer je: bang bent voor vervolging vanwege je ras, godsdienst, nationaliteit, politieke overtuiging of omdat je behoort tot een bepaalde sociale groep. vreest voor de doodstraf, marteling of een andere manier van onmenselijke behandeling.
Vluchtelingen die naar Nederland komen zijn al vele veilige Europese landen doorgereisd. Waarom moet Nederland ze dan opvangen? Volgens de huidige Europese afspraken moeten asielzoekers in het land waar ze aankomen in Europa asiel aanvragen. Als ze toch doorreizen, kunnen ze naar dat land worden uitgezet.
De IND toetst of u aan alle voorwaarden voldoet om een verblijfsvergunning te krijgen. Binnen 90 dagen hoort u of u een verblijfsvergunning krijgt of niet. De verblijfsvergunning is meestal 5 jaar geldig en kan worden verlengd. Na 5 jaar kunt u een verblijfsvergunning voor onbepaalde tijd aanvragen.
Een gezin met 2 kinderen ontvangt ongeveer € 117,04 per week. Woont een asielzoeker in een opvangcentrum waar hij niet zelf voor de (warme) hoofdmaaltijd hoeft te zorgen? Dan krijgt hij een lagere vergoeding voor eten. Een alleenstaande krijgt dan € 30,59 per week, een gezin met 2 kinderen ongeveer € 75,46 per week.
Problemen bij terugkeer
Soms hebben asielzoekers geen identiteitsdocumenten bij zich, zoals een paspoort of een geboorteakte. Zonder deze documenten is het bijna onmogelijk voor Nederland om vreemdelingen te laten terugkeren naar hun land van herkomst.
Referent in Nederland vraagt verblijfsvergunning aan
Deze haalt u naar Nederland. De referent kan een erkende werkgever zijn. Maar ook een onderwijsinstelling of een partner waarmee u gaat samenwonen. Uw referent vraagt de verblijfsvergunning aan bij de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) in Nederland.