Veteranenziekte komt door legionella. Deze bacterie zit in grond (bijvoorbeeld potgrond) en kan ook in water zitten. Als water stilstaat en opwarmt tussen 25 en 45 graden (boiler, vijver, fontein) dan kan legionella daarin groeien.
Besmetting met legionella gebeurt via de longen. U kunt alleen besmet raken als u besmette druppeltjes waternevel inademt. Bijvoorbeeld in douches of bubbelbaden, in de omgeving van natte koeltorens of afvalwaterzuiveringsinstallaties. Het is niet gevaarlijk om besmet water te drinken.
Tips tegen legionella
Stel het warmwatertoestel (boiler, combiketel, geiser) op minimaal 60°C af. Spoel alle leidingen zo'n twee minuten door bij terugkomst van vakantie. Voorkom hierbij verneveling door bijvoorbeeld de douchekop in een met water gevulde emmer te houden.
Hoe herken je legionella? De ziekte begint met snel opkomende koorts, spierpijn en een ziek gevoel, gevolgd door longontsteking met koorts boven de 39 °C.
Naar schatting lopen jaarlijks honderden en mogelijk duizenden mensen een infectie met de Legionella-bacterie op. De meeste mensen worden niet ziek na blootstelling. Slechts bij een klein deel van degenen die met de bacterie zijn besmet, ontwikkelt zich de ernstige veteranenziekte.
Zelfs onder gunstige desinfecterende omstandigheden in het zwemwater, zoals het geval is bij voldoende vrij beschikbaar chloor in combinatie met een goede zuurgraad (pH), kan een contacttijd met chloor van 30 minuten of meer noodzakelijk zijn om de legionellabacterie af te doden.
Het antwoord zal je verbazen. Zelfs als het vies smaakt of oud is, blijft het veilig om te drinken. De meeste mensen vinden een glas water dat een nacht heeft gestaan nog wel veilig om van te drinken.
Om groei van legionellabacteriën tegen te gaan, is het sterk aan te raden om in periodes dat het drinkwater opwarmt tot boven 25°C dagelijks te spoelen. Op deze wijze koppelt u de uitkomsten van de temperatuurmetingen (temperatuur water boven 25°C) aan directe preventieve maatregelen.
Hoe lang kraan doorspoelen tegen legionella? Laat alle kranen een minuut lang lopen om legionella te voorkomen. Dit water hoeft u natuurlijk niet weg te gooien. Vang het doorgespoelde water op in een emmer of gieter en gebruik het bijvoorbeeld om de planten water te geven of om de auto mee te wassen.
Laat alle kranen minstens 1 minuut doorlopen. Begin bij de kraan het dichtst bij uw watermeter. Laat het water rustig stromen en voorkom dat het water gaat spetteren. Doe dit met warm en koud water.
Legionella in bubbelbaden en whirlpools
De temperatuur van het water in whirlpools en bubbelbaden ligt vaak tussen de 25 en 45°C. In dit warme water kan de legionellabacterie snel in aantal groeien. Daarom kunnen deze baden een risico vormen. Ook thuis.
Binnen 48 uur kan 100 kve/l legionella zich onder de juiste omstandigheden namelijk vermenigvuldigen tot wel 10.000 kve/l. Raakt u besmet met legionella, dan kunt u ernstig ziek worden.
Thuis legionella bestrijden bij warme temperaturen
Heet is warmer dan 60 graden. Deze temperatuur doodt de bacterie. Doe dit eerst, voordat u gaat douchen, sproeien, et cetera, om te voorkomen dat u verneveld besmet water inademt. Een watertemperatuur van meer dan 60 graden is dodelijk voor de legionellabacterie.
Een deel van de legionella infecties wordt alleen aangetoond met behulp van serologie middels een titerstijging in twee sera afgenomen in de acute fase van de infectie (serum1) en afgenomen 6 - 8 weken na het eerste serum (serum 2). PCR: Bepaling: Legionella specifiek DNA (PCR)
Legionellabacteriën kunnen zich in elke leiding met stilstaand water tussen de 20 en 65 graden ontwikkelen. Daarom is het bijvoorbeeld ook belangrijk alle kranen in uw huis na de vakantie eerst een minuut te laten lopen.
Het is niet schadelijk voor de gezondheid, maar fris is het ook niet. Voor stilstaand water boven de 25 graden zijn er extra risico's. Dan gaan bacteriën groeien. Spoel daarom uw kranen door als het langer dan een week stil heeft gestaan.
De meeste mensen worden niet ziek als ze de legionella bacterie inademen. Als er klachten ontstaan, gebeurt dat meestal binnen twee tot tien dagen nadat de bacterie is ingeademd. Sommige mensen krijgen milde, griepachtige klachten. Dat gaat na een paar dagen vanzelf weer over.
Indien ze niet te voorkomen zijn, moeten doodlopende leidingen zo dicht mogelijk tegen de hoofdleiding afgesloten worden (op een maximale afstand van 10 cm of 5x de leidingdiameter). Dergelijke leidingen moeten echter zoveel mogelijk vermeden worden (gelet op het risico op legionellaontwikkeling).
Toch (langer dan één dag) bewaren? Zet dan vers kraanwater in een schone fles of afgesloten karaf in de koelkast. Dan blijft het twee tot drie dagen vers.
Het Voedingscentrum adviseert om water in flesjes geopend maximaal 3 dagen buiten of 3 tot 7 dagen in de koelkast te bewaren.
Wil je checken of je water nog goed is? Draai de dop dan van je flesje en ruik aan het water. Als het muf ruikt is het water hoogstwaarschijnlijk bedorven, aangezien bacteriën gassen uitscheiden waardoor het water een muffe geur krijgt.
Wordt er gesproeid met water met legionella erin? Dan kan iemand hele kleine druppeltjes water inademen. Zo kan iemand besmet raken. Bijvoorbeeld tijdens het douchen, sproeien met een tuinslang of in een bubbelbad of jacuzzi.
Er is een aantal dingen dat u kunt doen om legionella in uw bubbelbad of jacuzzi te voorkomen. Zo is het belangrijk dat u de jacuzzi vaak reinigt en ontsmet volgens de gebruiksaanwijzing. Wordt de jacuzzi niet wekelijks gebruikt? Ververs het water dan voordat u in de jacuzzi stapt.
Salmonella kan door kruisbesmetting ook op andere levensmiddelen terechtkomen. De bacterie kan overleven in de bodem, het water, op insecten en op vochtige keukenoppervlakken zoals het aanrecht.