Proeven doe je vooral met je tong.Daar zitten kleine bobbeltjes op, de smaakpapillen, die zorgen dat je zoet, zuur, zout, bitter en umami kunt proeven. Als je iets eet of drinkt, proef je bijna altijd verschillende basissmaken tegelijk. Een dropje is bijvoorbeeld zoet én zout.
Het waarnemen van smaak is een functie van de smaakorgaantjes, ook wel gustatoire sensorische organen of in het Engels taste buds genoemd. Een smaakorgaantje bestaat uit 50 tot 120 cellen. De meeste smaakorgaantjes bevinden zich op de tong, gegroepeerd in de verschillende smaakpapillen.
Die smaakpapillen — er zijn er duizenden van — zitten vooral op de tong, maar ook in je keel en op je gehemelte. Elke smaakpapil bestaat uit honderden smaakgevoelige cellen die het signaal van smaak doorgeven aan de hersenen.
Slechte gebitshygiëne en gebitsproblemen
Één van de meest voorkomende is gingivitis, wat het gevolg is van de opbouw van tandplak, als je niet regelmatig of correct poetst en flost. Een andere veel voorkomende oorzaak van een vieze smaak zijn abcessen, infecties en doorkomende verstandskiezen.
De geur- en/of smaakzin kunnen tijdelijk of blijvend verminderd/veranderd zijn door bijvoorbeeld infecties (verkoudheid), ontsteking (chronisch geur- en smaakverlies), bestraling op het hoofd, chemotherapie, inname van bepaalde medicatie, te droge mondslijmvliezen, roken, depressie, hoofdtrauma en tumoren.
Wanneer u niet goed meer kunt ruiken, proeft u het eten ook minder goed (net als bij een verstopte neus) met als gevolg dat u minder trek kunt hebben om te eten. Het is echter belangrijk om te blijven eten, ook al ruikt en smaakt het niet meer als voorheen. Reukveranderingen zijn meestal tijdelijk.
Adviezen bij vermindering van de smaak of smakeloos eten
Voeg limoen, citroen, mint toe aan erg zoete dranken/milkshake. U kunt soms uw smaak verbeteren door goed te kauwen. Zo komen veel voedseldeeltjes achter op de tong en de smaak van het eten kan zich verspreiden in uw mond en keel.
Als ontlasting lang in de darm blijft zitten (verstopping), kan het gaan gisten door het inwerken van de bacteriën in de darm. Hierdoor ontstaat extra gasvorming. Dit gas kan door de wand van de darm in de bloedbaan worden opgenomen en via de longen worden uitgeademd. Dit kan een slechte adem veroorzaken.
Wanneer je flossdraad vies ruikt na het schoonmaken, dan is dat een teken om vaker te flossen tussen je tanden en kiezen. De vieze geur wordt veroorzaakt door afvalproducten van bacteriën en of een ontsteking. In het begin kan flossen gevoelig zijn en kan het tandvlees gaan bloeden.
Meer precies: in het ontstoken tandvlees zitten bacteriën die stank produceren. De meeste van de 700 verschillende soorten bacteriën in uw mond veroorzaken geen problemen maar enkele zijn “kwaadaardig”. Zij zorgen voor zowel tandvleesontsteking als onfrisse adem.
De meeste smaakpapillen zitten op je tong. Je kunt de smaakpapillen uit elkaar houden door te kijken waar ze op de tong liggen.
Op onze tong bevinden zich duizenden smaakpapillen. In zo'n smaakpapil bevinden zich 50 tot honderd smaakcellen met specifieke receptoren voor de vijf verschillende smaken, zoet, zuur, bitter, zout en umami. Die smaakcellen heb je zeker niet voor het leven, ze worden om de twee weken vervangen.
De ontwikkeling van smaak
Ongeveer eens in de twee weken komen onze smaakpapillen te vervallen en regenereren ze, net zoals alle andere cellen in ons lichaam. Zo rond de leeftijd van 40 jaar gaat dit proces langzamer. Smaakpapillen blijven verdwijnen, maar er groeien er minder voor terug.
De vier primaire smaken proeven we elk door een ander deel van de tong. Zoet wordt door de punt geproefd, zout door de voorste zijkanten, zuur door de achterste zijkanten en bitter door het achterste gedeelte van de tong. In deze gebieden liggen vele papillen met daarin smaakcellen.
Zout, pittig, zuur, vet, umami, bitter en zoet zijn de zeven smaken die je wilt gebruiken in de keuken.
Smaakpapillen zijn zenuwuiteinden op de tong en op het achterste (zachte) deel van het gehemelte die door stoffen in voedsel worden geprikkeld en daarmee de smaakzin vormen. De zenuwen sturen deze informatie door naar de hersenen. De hersenen vertalen dit als een smaakwaarneming, men proeft iets.
Om de adem te controleren is het veel eenvoudiger om een slechte adem tester te kopen. Dit is een klein apparaatje dat in slechts 10 seconden laat zien hoe je adem ruikt. Hierbij blaas je een aantal seconden in de sensor. Vervolgens laat het apparaatje zien of je uit je mond stinkt (of niet).
Bacteriën produceren de stank
Vaak zijn tanden en tandvlees de boosdoener. 'Bij gaatjes of ontstekingen komen veel bacteriën kijken. ' Die produceren de gassen die je kunt ruiken. Pak de ontsteking aan en het ademprobleem is verholpen.
Soms kun je ruiken of iemand ziek is. De adem van iemand die verkouden is ruikt, eh, ziek. En in de adem van iemand met ernstige suikerziekte zit vaak een vleugje aceton. Honden kunnen bij mensen zelfs sommige vormen van kanker ruiken, zoals huidkanker.
Begin met het reinigen altijd achter op de tong en schraap vervolgens langzaam naar voren. Voorkom kokhalsneigingen door in te ademen wanneer je bij het achterste gedeelte van de tong bent. Herhaal deze schraapbeweging totdat er geen plaque meer op de reiniger achterblijft. Maak de tongreiniger na gebruik goed schoon.
Mondgeur in de ochtend
De vieze mondgeur waar je soms 's ochtends mee wakker wordt, ontstaat door uitgedroogde slijmvliezen in je mond. Tijdens het slapen maak je namelijk veel minder speeksel aan. Sommige bacteriën krijgen door de afwezigheid van speeksel de kans zich uit te breiden en zwavelgassen te produceren.
De meeste mensen kunnen na een tijd weer helemaal goed ruiken en proeven. 9 van de 10 mensen die minder goed ruiken door corona, ruiken weer goed binnen 1 maand na corona. Soms duurt het langer.