Ze zitten in verschillende producten. Bijvoorbeeld in smeermiddelen, voedselverpakkingsmaterialen, blusschuim, anti-aanbaklagen van pannen, kleding, textiel en cosmetica. Ook worden ze gebruikt in verschillende industriële toepassingen en processen.
Om precies te zijn gaat het om de chemische verbinding gepolymeriseerd polytetrafluoretheen, afgekort tot PTFE. Op de verbinding zit een patent, dus zie je vaak ™ achter de naam staan. Op sommige PFAS-pannen staat een Teflon-merkje.
Door producten te kopen waar geen PFAS in zitten, draagt u bij aan minder verspreiding van PFAS. Lees in welke producten PFAS kan zitten en hoe je die gebruikt op de website Waarzitwatin.nl. Als u producten met PFAS gebruikt, volg dan de gebruiksaanwijzing. Gooi producten met PFAS na gebruik in de juiste afvalbak.
Meeste PFAS via voedsel
Vis draagt het meest bij aan de blootstelling aan PFAS via voedsel, omdat daarin grote hoeveelheden van deze stoffen kunnen zitten. Daarnaast krijgen we PFAS binnen via koffie, thee, graanproducten, melkproducten, vlees, eieren, fruit en groenten.
Producenten gebruiken PFAS bijvoorbeeld bij het maken van regenkleding, buitensport- en skikleding. Maar ook bij het maken van pannen met een anti-aanbaklaag en om papier water- en vetafstotend te maken, zoals bij bakpapier en pizzadozen.
Er is geen behandeling mogelijk om PFAS Per- en polyfluoralkylstoffen (Per- en polyfluoralkylstoffen ) uit het lichaam te verwijderen. Alleen door verdere blootstelling zoveel mogelijk te beperken, zal de hoeveelheid PFAS in het lichaam langzaam afnemen.
Er bestaan zo'n 6000 verschillende PFAS, waarvan enkele bekende PFOA, PFOS, PTFE (Teflon) en GenX zijn. Deze stoffen komen van oorsprong niet in de natuur voor en worden chemisch gefabriceerd. Overheden verscherpen de regels omdat bekend is dat sommige PFAS risico's opleveren voor gezondheid en milieu.
Als je wilt weten of er PFAS in producten zitten die jij gebruikt of in huis hebt, dan kun je dit aan de leverancier vragen (bijvoorbeeld met deze voorbeeldbrief). Een leverancier moet je binnen 45 dagen informeren. Consumentenvragen verhogen ook de kans dat deze producenten hun producten zonder PFAS gaan maken.
FSC Bakpapier 1 rol van 19,8 meter
Dit bakpapier is FSC-gecertificeerd, chlorinevrij en bestand tegen temperaturen tot 220° Celsius. Ook bevat het geen PFAS.
Kabeljauw bleek de hoogste PFAS-concentraties te bevatten, gevolgd door zalm uit blik en vissticks.
Voor het verwijderen van PFAS heb je hele fijne membraanfiltratie nodig. Sommige bedrijven claimen dat hun waterfilters voor thuis dat kunnen, maar kunnen dat niet aantonen. Het heeft geen zin om drinkwater thuis te koken. Dit haalt de stoffen niet uit het water.
De hoogste concentraties PFAS-stoffen in drinkwater liggen nu in West-Nederland, waar drinkwater vooral van rivierwater wordt gemaakt. Concentraties in het milieu dalen langzaam omdat PFAS overal voorkomen, niet of nauwelijks afbreken en moeilijk zijn te verwijderen in de zuivering.
Wat zijn de beste pannen zonder teflon? Pannen met een keramische antiaanbaklaag. Deze pannen hebben óók een keramische antiaanbaklaag, waardoor je ingrediënten niet blijven plakken én je minder olie of boter hoeft te gebruiken.
Door de teflon-laag wordt water, vuil en vet afgestoten, maar het onderdeel PFOA kan bij blootstelling onder meer lever-, teelbal- en pancreaskanker veroorzaken. 'Bij dierproeven is de link tussen PFOA en kanker duidelijk aangetoond.
Onze anti-aanbakpannen zijn vrij van PFOA en absoluut veilig. Alle Tefal pannen zijn altijd geschikt voor gas, elektrisch en glaskeramisch als warmtebron.
Een van de meest gezonde koekenpannen is een RVS koekenpan. Hier zit niks in met stoffen en is puur gemaakt van Roest vrij staal (RVS). Maar koken met de Proline 7 is niet alleen gezond maar ook nog eens duurzaam. Deze pannen komen standaard met meer dan 20 jaar garantie!
Een koekenpan, een wokpan of een fijne stoofpot? Ook zijn er complete gifvrije pannensets. Daarnaast zijn er de gifvrije koekenpannen gemaakt van emaille. Deze zijn zeer krasbestendig en CO2 neutraal.
Gietijzeren pannen zijn veilig
Gietijzer als kookgerei is gedurende haar lange geschiedenis veilig gebleken. Dan kan helaas niet worden gezegd van zogenoemde “anti-aanbakpannen” die in vele huishoudens worden gebruikt. Dit type pan kan bijvoorbeeld PFOA of PFAS bevatten.
PFAS-verbindingen worden onder andere toegepast in anti-aanbaklagen, blusschuim en verpakkingen, maar ook in HFO- en HFK-koudemiddelen zoals R134a en R1234ze.
Zowel PFOS en PFOA zijn chemisch en kunnen niet door ons lichaam worden afgebroken. Ze blijven dus jaren in het bloed en de lever aanwezig.
Planten kunnen hoge concentraties PFAS uit de bodem of uit water filteren. Universiteit Antwerpen onderzoekt welke planten daar het meest geschikt voor zijn. Met name brandnetels scoren behoorlijk goed. Hiermee zouden planten een belangrijke rol kunnen spelen in sanering van vervuilde grond.
Een keramische antiaanbaklaag is een gladde structuur dat in laagjes wordt aangebracht in een pan of pot. Het voordeel van de keramische antiaanbaklaag is dat deze 100% gezond is. In tegenstelling tot andere antiaanbaklagen die bijvoorbeeld PFAS, PFTE, PFOA of Teflon bevatten.
Ook gietijzer behoort tot de beste keuzes als je opzoek bent naar een pan zonder anti-aanbaklaag. Deze gietijzeren pannen moeten wel goed worden onderhouden en worden ingebrand als je ze wil blijven gebruiken.
De beste pan uit de test is de WMF Durado. Met een rapportcijfer 7,7 scoort deze PFAS-loze pan het best, omdat de warmte gelijkmatig wordt verdeeld en de bodem niet vervormt. Je moet er wel voorzichtig mee omgaan, want de beschermlaag is kwetsbaar. Hij kost zo'n 56 euro.