Karmijn is ook wel bekend onder de namen karmijnzuur, cochenille en E120. Je vindt het in allerhande producten: snoep, koek, ijs, pudding, vruchtenhagel, limonade, en andere producten met rode of roze kleur (wat dacht je van de beruchte roze koeken?).
Karmijn in voeding
Karmijn wordt in veel voedingsmiddelen gebruikt, bijvoorbeeld in de hierboven al genoemde roze koeken. Maar ook in veel rode vruchtensappen, zuiveldranken, kant-en-klare tomatensoep, roze muisjes en snoepgoed zoals rode M&M's wordt karmijn gebruikt als kleurstof.
De gedroogde en vermalen luizen worden dus van oudsher gebruikt om de kleurstof voor allerlei roze en rode producten van te maken. Die kleurstof zien we niet alleen terug in eten zoals aardbeienijs, roze koeken of snoepjes, maar bijvoorbeeld ook in make-up, verf, textiel, alcohol en shampoo.
In elk gezelschap zijn er wel mensen die niet weten dat het roze van bijvoorbeeld roze koeken wordt gemaakt van luizen. De cochinilleluis om precies te zijn, een soort die wordt gekweekt om massaal te worden geplet voor de rode kleurstof die daarbij vrijkomt en als karmijn oftewel E120 ons eten kleur geeft.
Binnen de Europese Unie is het gebruik van Karmijn als kleurstof in voedingsmiddelen, onder vermelding van het E-nummer E120, toegestaan. E120(i) (Karmijn) is een poeder van gemalen luizen wat ongeveer 20% aan karmijnzuur bevat. In zuivere vorm heeft karmijnzuur (of cochenille-extract) het nummer E120(ii).
luizen! Wanneer je karmijnzuur tussen de ingrediënten van een product vindt, dan heeft het zijn kleur te danken aan de cochenilleluis. Het diertje wordt ook gebruikt in cosmetica. En Fristi bevat meer luizen dan fruit, aangezien er slechts 0,01 procent aardbeien in het drankje zitten.
Insecten, evenals stoffen gewonnen uit insecten, zijn 'haram' oftewel verboden voor moslims. Op appels, peren en citrusvruchten zit regelmatig een coating van schellak om ze een mooi glanslaagje te geven. Schellak wordt gemaakt van de afscheiding van luizen, maar bevat in de praktijk ook vaak gemalen luizen.
De neet (het ei), is het eitje van een hoofdluis. De grootte van een neet kan je vergelijken met een speldenkop en vind je tussen de 3 en de 4 mm van de hoofdhuid. De nimf (of larve), vormt de basis voor een nieuwe luis. Een volwassen luis, welke tot wel tien eitjes per dag kunnen leggen.
Was (mogelijk besmet) beddengoed in heet water (60 graden). Bewaar kleding die (mogelijk) besmet is met hoofdluis twee weken lang in een gesloten, plastic verpakking. Kook kammen, borstels en haarbanden 5 minuten lang in kokend water om de luizen en neten te doden.
Die luizen kunnen complicaties veroorzaken, zoals secundaire bacteriële infecties aan de wonden die door het onophoudelijk krabben ontstaan.Hoofdluizen veroorzaken pediculosis, een aandoening met intense jeuk. Tijdens de besmetting zijn de luizen gemakkelijk met het blote oog waar te nemen.
Wie last heeft van hoofdluis, moet al het haar in een haarnetje doen en onder de muts drukken, een liter olie via de tuit in de muts laten lopen zodat er een badje ontstaat en de olie tien minuten zijn werk laten doen. Daarna kunnen alle dode en versufte luizen met een luizenkam uitgekamd worden.
De enige mogelijkheid om neten te hebben zonder luizen is dat de neten al dood zijn. De dode neet zit vaak halverwege het haar, een dode neet is te herkennen aan een leeg hulsje en is vaak licht/ doorzichtig van kleur.
Zo krijgen roze koeken, rode M&M's en rode vruchtensaus hun kleur door karmijnzuur. Deze kleurstof wordt gemaakt van vrouwelijke schildluizen. Ze wordt trouwens ook gebruikt voor cosmetica – zoals lippenstift – en in olie- en aquarelverf.
Zo zouden luizen wegblijven door lavendelolie aan te brengen achter de oren, in de nek en op het hoofd. Ook kussens, dekens, sjaals en mutsen kunnen met lavendel besprenkeld worden in de hoop dat de luizen wegblijven. Daarnaast wordt lavendelolie soms toegevoegd aan het wasmiddel.
Verder zoeken mensen ook vaak hun toevlucht in zogenaamde 'repellents'. Dat zijn middelen die luizen zouden afstoten. Die middelen zijn vaak op basis van essentiële oliën, zoals rozemarijn, lavendel of pepermunt. Een ander product waar luizen niet tegen zouden kunnen is tea tree oil.
Waar kunnen luizen niet tegen? Malathion, permetrine en dimeticon. In de praktijk blijkt dat luizen steeds ongevoeliger worden voor malathion en permetrine. Aanbevolen door het RIVM: middelen met dimeticon.
2. Planten met een sterke geur. Bladluizen houden niet van sterk geurende planten, zoals lavendel, dille, knoflook, salie, uien, bieslook… Je kunt ook de bladluizen naar één plant lokken om de andere planten in je tuin te ontzien.
Kam elke dag het haar met een luizenkam.Doe dit 2 weken. Daarna zijn de luizen weg. Een lotion tegen luizen is meestal niet nodig.
Azijn heeft een zure pH waardoor het geschikt is om luizen te bestrijden. Meng een hoeveelheid witte azijn met een gelijke hoeveelheid water.Was uw haren en laat 15 tot 30 minuten inwerken.Spoel nadien overvloedig uit.
Als je goed kijkt, kan je de luizen zelf zien. De eitjes of 'neten' van de luizen zitten stevig vastgekleefd aan de zijkant van de haren.Die kan je ook gewoon zien, en zelfs voelen als je het haartje tussen je vingers laat glijden.
Hoe vaak komt hoofdluis tegenwoordig voor? Uit onderzoek blijkt dat zo'n 3% van de 0-18 jarigen last heeft van hoofdluis. De beestjes komen het meest voor bij basisschoolkinderen, met name meiden. Vermoedelijk hebben vooral meiden er last van omdat ze vaak langer haar hebben.
Bij kamertemperatuur kunnen luizen 2 tot 3 dagen overleven zonder bloed. Hoe lager de temperatuur, hoe lager de stofwisseling en hoe langer een hoofdluis kan overleven. Luizen kunnen overleven in een bed door zich te verbergen in de naden en plooien van het beddengoed en in de randen van het kussen.
LET OP: met een föhn is het niet mogelijk om neten effectief en veilig dood te drogen! Een föhn is gemaakt om haren te drogen. Neten daarentegen zitten bij de huid.
Zijn er extra maatregelen in de omgeving nodig? Nee, luizen verspreiden zich door van het ene haar naar het andere haar te lopen. Een hoofdluis die niet meer op een hoofd zit, kan niet lang overleven. Er zijn daarom weinig aanwijzingen voor verspreiding via beddengoed of jassen.
Dirk Devroey: "Nee, luizen kruipen. Ze kunnen ook geen kilometers afleggen. In water kunnen ze even overleven maar in zwembaden zit chloor en daar kunnen ze niet gedijen. Er is ook een verschil tussen hoofdluizen en schaamluizen.