In 1945 is de Verenigde Naties (VN) opgericht. Eén van de belangrijkste doelen was het beschermen en bevorderen van de mensenrechten. De gruwelijkheden uit de Tweede Wereldoorlog moesten in de toekomst worden voorkomen. In 1946 startte de VN daarom de Commissie voor de Rechten van de Mens.
Pas in 1948 kwam er een echte wereldwijde verklaring: de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens (UVRM). De tekst is de uitwerking van een idee dat al sinds mensenheugenis bestaat: gemeenschappelijke fundamentele rechten zijn nodig, omdat de samenleving zonder die rechten niet kan bestaan.
De eerste 'echte' Nederlandse grondwet is de Staatsregeling voor het Bataafsche Volk uit 1798. Sindsdien zijn er vele nieuwe versies gevolgd en in al die grondwetten zijn de grondrechten van de Nederlandse burgers vastgelegd. Tegenwoordig telt de Grondwet 23 grondrechten.
De Universele Verklaring van de Rechten van de Mens (UVRM) is opgesteld door de Commissie voor Mensenrechten van de Verenigde Naties. Vooral Eleanor Roosevelt (1884-1962), de weduwe van de Amerikaanse president Franklin D. Roosevelt, heeft de verklaring gepromoot.
Klassieke en sociale grondrechten
Dit zijn onder andere het kiesrecht, vrijheid van meningsuiting, recht op privacy, godsdienstvrijheid en het discriminatieverbod.
Burgerrechten en politieke rechten
Integriteitsrechten (bescherming van de persoon en van zijn of haar privacy, huis en familieleven, martelverbod); Vrijheidsrechten (vrijheid van meningsuiting, van godsdienst en levensovertuiging, van vereniging).
Behalve Saudi-Arabië stemden de landen met een moslimmeerderheid vóór: Afghanistan, Egypte, Iran, Irak, Jemen, Syrië, Indonesië en Turkije. Later hebben alle landen van de wereld de UVRM bevestigd.
Zonder enige beperking op grond van ras, nationaliteit of godsdienst, hebben mannen en vrouwen van huwbare leeftijd het recht om te huwen en een gezin te stichten. Zij hebben gelijke rechten wat het huwelijk betreft, tijdens het huwelijk en bij de ontbinding ervan.
Mensenrechten zijn er om mensen te beschermen tegen de macht van de staat en moeten ervoor zorgen dat iedereen kan leven in menselijke waardigheid. Mensenrechten betekenen bijvoorbeeld dat iedereen een eigen vrije mening mag hebben en die kan uiten en dat de overheid niet zomaar geweld tegen burgers mag gebruiken.
Op 29 maart 1814 keurde een 'Grote Vergadering representerende de Verenigde Nederlanden ' het door een commissie ontworpen Grondwet goed. Deze ontwerp-Grondwet was gemaakt door een commissie onder leiding van Gijsbert Karel van Hogendorp.
Nu gebeurt dat onder meer in Saudi-Arabië , de Verenigde Arabische Emiraten , Bahrein en China, landen die mensenrechten op grote schaal schenden. In sommige landen die een groot internationaal sportevenement organiseren, nemen de mensenrechtenschendingen bovendien toe.
Mensenrechten erkennen de inherente waarde van elke persoon, ongeacht achtergrond, waar we wonen, hoe we eruit zien, wat we denken of wat we geloven. Ze zijn gebaseerd op principes van waardigheid, gelijkheid en wederzijds respect , die worden gedeeld door culturen, religies en filosofieën.
Rechten zijn een soort regels en afspraken.Die moeten ervoor zorgen dat mensen het goed hebben. Je hoeft er niets voor te doen. Die rechten heb je gewoon.
In artikel 10 van de Grondwet is opgenomen dat iedereen recht heeft op eerbiediging van zijn of haar persoonlijke levenssfeer. Dit betekent dat iemands persoonlijke vrijheid niet wordt gehinderd en/of beïnvloed door externe factoren, en dat iemand zelf kan bepalen wie welke informatie over hem of haar verkrijgt.
De Grondwet van Thorbecke uit 1848 staat bekend als een belangrijke mijlpaal in de democratisering van Nederland in de negentiende eeuw. Het brein achter deze grondwet was de liberale politicus Johan Rudolph Thorbecke (1798-1872).
De Engelse rechtsfilosoof John Locke (1632-1704) formuleerde basisbeginselen zoals deze: De mens bezit het recht op leven, vrijheid en veiligheid, het recht op eigendom en vrije meningsuiting: ieder individu heeft universele rechten.
In het rapport van 2022 (data van 2021) staat Zwitserland bovenaan en Zuid-Soedan onderaan. De index verdeelt landen in vier groepen: laag, gemiddeld, hoog en heel hoog ontwikkeld. De jaarlijkse rapporten worden gepubliceerd op de website van de UNDP .
Volgens Amnesty International is de vrijheid van meningsuiting in China en Noord-Korea aanzienlijk beperkt. De vrijheid van meningsuiting is de afgelopen jaren in Myanmar verbeterd, maar er blijven aanzienlijke uitdagingen bestaan.
Het tegenovergestelde daarvan zijn negatieve rechten, wat inhoudt dat men het recht heeft onbelemmerd zijn gang te gaan, bijvoorbeeld, de vrijheid van meningsuiting, religie, drukpers, en dergelijke.
Artikel 28 geeft burgers het recht op rechtssystemen en organisaties, nationaal en internationaal, waardoor mensenrechten ook daadwerkelijk worden beschermd. Binnen staten zelf, maar ook door samenwerking tussen staten wereldwijd.
Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden (EVRM) - EUR-Lex.