Risico op verzakken fundering
Veelal woningen met een houten palenfundering of een stalen-bak fundering op kleigrond. Doordat het grondwaterpeil zakt kunnen deze funderingspalen gaan rotten of de kleigrond gaan inklinken. Hierdoor verzakken de woningen.
Welk huizen lopen gevaar? Vooral huizen van voor 1970 die zijn gebouwd op veengrond of rivierklei. Die zijn vaak op houten palen gebouwd. Als de paalkoppen langdurig droogvallen, gaan zij rotten.
Door droge zomers klinkt de ondergrond in, met verzakkingen als gevolg. Andere oorzaken zijn bijvoorbeeld aard-gaswinning in Groningen, zout-winning in Drenthe en mijnbouw in Limburg. Ten slotte spelen ook zware trillingen mee, bijvoorbeeld van bouwwerkzaamheden in de buurt of van langsrazend verkeer.
Onder normale omstandigheden stort een huis niet zomaar in. Er moet wel écht iets aan de hand zijn zoals een gasexplosie of aardbeving. Laat je huis periodiek inspecteren op gaslekkage. Vooral in oudere woningen, en door slechte aansluitingen van een gastoestel kunnen er gevaarlijke situaties ontstaan.
In steden (grijze gebieden) staan de huizen soms op verschillende soorten bodems doordat de stad groter is geworden. Daardoor is de indeling vaak niet goed te maken. Maar in het algemeen geldt dat de fundering vooral in steden in West- en Noord-Nederland kwetsbaar is.
Dit risico treedt vooral op bij huizen die niet op palen, maar rechtstreeks op de ondergrond zijn gefundeerd. 'We ontvangen meldingen uit Friesland en van Zevenaar tot Geldermalsen, ook in de weinig zettingsgevoelige gebieden', zegt onze Business director Water Alex Hekman vandaag in de Volkskrant.
Veel huiseigenaren weten niet hoe hun huis is gefundeerd. Bij de afdeling Bouw- en Woningtoezicht van jouw gemeente kan je de oorspronkelijke bouwtekening van de woning opvragen om te achterhalen wat de fundering is van jouw woning. Daarnaast kan je informatie krijgen over grondwaterstanden.
In de zomer heeft Nederland vaker te maken met droge periodes, doordat er dan meer water verdampt dan dat er neerslag valt. Maar momenteel staat 2022 volgens het KNMI wel in de top-5 van droogste jaren sinds het begin van de metingen in 1901.
Ligt er een veengrond dan is het zeker aan te raden om heipalen te laten plaatsen om uw terras te onderheien. Bij een zware belasting door bijvoorbeeld een tuinmuur, aanbouw, serre, veranda en tuinhuis is het aan te raden om te heien.
Wie betaalt mee? Als een huis gestut moet worden, is de gemeente daarvoor verantwoordelijk; die moet volgens de bouwregels de veiligheid hand-haven. Maar de eigenaar is zelf verantwoordelijk voor de fundering. In de praktijk kunnen veel mensen een nieuwe fundering niet betalen.
Ook als de droogte lang duurt, is er in het algemeen geen probleem met de drinkwatervoorziening. Er zijn grote voorraden en die worden continu aangevuld. De natuur en landbouw hebben veel water nodig. Vergeleken daarmee is wat we nodig hebben voor drinkwater maar erg weinig.
Zoals elk jaar houden Rijkswaterstaat, waterschappen, drinkwaterbedrijven, provincies en betrokken ministeries de watertoestand sinds maart in de gaten. Sinds 13 juli 2022 is opgeschaald naar het niveau dreigend watertekort (niveau 1). Vanaf vandaag geldt een nationaal feitelijk watertekort (niveau 2).
Water verdampt vanaf het aardoppervlak, gaat vervolgens de atmosfeer in, koelt af en condenseert tot regen of sneeuw. Vervolgens verzamelt het water zich in oceanen, rivieren, meren en in de grond waarna de cyclus opnieuw begint.
Wel tot 500 jaar in een woning kunnen wonen. Uit onderzoek blijkt dat een jaren 30 woning wel tot 500 jaar mee kan gaan. Hoogleraar Peter Boelhouwer van de TU Delft zegt namelijk dat de technische duur van een woning enorm verlengd kan worden door het juiste onderhoudt uit te voeren.
“Een huis kan tussen de 55 jaar en 500 jaar mee, kregen we toen terug van experts.” De extreem korte en lange leeftijden heeft Van Nunen uit de onderzoeken gehaald. Daarmee kwam hij op een gemiddelde levensduur van 120 jaar.
Gemiddeld zijn de kosten van herstel tussen de €1.500,- en €1.600,- per m2 begane grond. De kosten zijn echter sterk afhankelijk van de situatie, specifieke wensen en economische omstandigheden.
Veel voorkomende funderingsproblemen
Door daling van het grondwaterpeil, bijvoorbeeld door bouwputten of lekkende riolen, kan funderingshout droog komen te liggen. Hierdoor ontstaat schimmelaantasting. De fundering verliest haar draagvermogen en de woning kan deels scheefzakken.
Funderingsherstel duurt zeker 8 weken.
Meestal niet verzekerd
Een opstalverzekering dekt schade aan een woonhuis en optioneel ook aan de fundering. Maar die schade moet plotseling en onvoorzien zijn ontstaan en bovendien vallen onder een in de polis genoemd voorval. En daarnaast mag die oorzaak dan weer niet expliciet zijn uitgesloten.
De vuistregel voor woningen is dat de aanlegbreedte 2,5 tot 3 keer de breedte van de muur is, dus ca. 70 tot 90 cm. De fundering moet op een vorstvrije diepte worden aangelegd, dus ca. 80 cm onder het maaiveld.
Maar alle oplossingen hebben één ding gemeen: herstel is kostbaar en ingrijpend. Een funderingsonderzoek alleen al kost 4.000 à 5.000 euro. De kosten voor funderingsherstel bedragen gemiddeld 54.000 euro tot zelfs 100.000 euro per woning. Funderingsproblemen kunnen op verschillende manieren hersteld worden.
Kan hier het water ook opraken? Gelukkig hoeven wij ons in Nederland, ook bij een tijdelijk watertekort op tropische dagen, geen zorgen te maken over de drinkwatervoorraad. Het water dat vandaag uit de kraan komt is honderden, soms wel duizenden jaren geleden gevallen als regen.