Stoommachines werden gebruikt om allerlei andere machines aan te drijven. Van alle soorten stoommachines die er zijn uitgevonden, is de stoomlocomotief het meest bekend.
Stoomreinigers worden al jaren met veel succes gebruikt voor huishoudelijke harde vloeren overal in de woning, de keuken (bijv.kranen, spoelbak, afzuigkap, werkblad) en badkamer (bijv.douchecabine, kranen, wastafels, tegels, voegen).
Het eerste patent op een stoommachine werd op 2 juli 1698 verleend aan de Engelse uitvinder Thomas Savery. Zijn Engine to Raise Water by Fire was bedoeld om water uit mijnen te pompen, zodat mijnwerkers dieper konden graven en geen natte voeten kregen.
De stoommachines werden gebruikt om het grondwater weg te pompen. In Nederland werd in 1781 een stoommachine gebruikt om een vijver leeg te pompen. De stoommachines werden steeds beter en krachtiger. Daardoor lukte het een paar jaar later om een polder droog te houden.
Door de stoommachine, een uitvinding van James Watt, kon er sneller en efficiënter worden geproduceerd. Naast stoommachines was de komst van stoomtreinen en stoomschepen ook erg belangrijk. Zo werd de eerste spoorlijn gebouwd in Engeland in 1825.
In 1712 bouwde Thomas Newcomen het eerste werktuig, dat wij tegenwoordig een stoommachine zouden noemen. De machine had namelijk twee onderdelen - een stoomketel en een cilinder met zuiger - die kenmerkend zijn voor een stoommachine.
Ergens in 1763 repareerde Watt een stoommachine van Newcomen en begon hij manieren te bedenken om deze te verbeteren. In 1769 kreeg hij een patent op deze verbeteringen. Een specifieke toepassing van de stoommachine van Watt is te vinden in de stoomlocomotief, waar hij in 1784 een patent op kreeg.
De aeolipile is het vroegst bekende voorbeeld van een stoommachine, uitgevonden door Heron van Alexandrië in de 1e eeuw. De naam is afgeleid van Aeolos (Oudgrieks: Αἴολος) de Griekse god van de wind en het Latijnse woord pila wat 'bal' betekent (gebaseerd op de bolvormige drukkamer).
De stoommachine van Newcomen, ook wel atmosferische machine genoemd, is de praktisch werkende stoommachine, door Thomas Newcomen (1663-1729) ontworpen in 1712 in het Zuiden van Engeland.
James Watt, de Schot die de moderne stoommachine uitvond. Voor hij zijn uitvinding deed bestonden er al stoommachines, maar Watt verbeterde deze dusdanig dat ze echt goed gebruikt konden worden.
Rendement van een stoommachine
Er geldt dan Q1 – Q2 = W. Alles overziend, kun je zeggen dat een gedeelte van de energie die opgeslagen zat in de kolen, die de stoommachine ingaan, dat is Q1 , omgezet wordt in gewenste energie, W én de warmte Q2. Er geldt dus: Q1 = Q2 + W.
Om de Wilesco stoommachines echt te zien werken of te verwarmen, wordt de droge brandstof Esbit of de zogenaamde Witabs gebruikt.
Een stoomreiniger is multifunctioneel. Naast het reinigen van vloeren, hout en laminaat, zijn ook tegels in no-time schoon. Badkamers zijn vaak geen pretje om schoon te maken, maar met een stoomreiniger in een handomdraai gebeurt. En zelfs de voegen worden brandschoon, zonder speciale schoonmaakmiddelen.
Gestoomde gerechten zijn niet alleen gezond, maar ook altijd lekker sappig, mooi én boordevol smaak. Eigenlijk kun je vrijwel alles stomen; van groente, aardappelen, vlees en vis, tot rijst en bijvoorbeeld couscous.
Zijn machine werkt zo: stoom uit de ketel duwt de zuiger omhoog zodat er beweging ontstaat. Als de zuiger op zijn hoogste punt is spuit er een klein straaltje water in de cilinder. Hierdoor verandert de stoom weer in water, en ontstaat er onderdruk. Die onderdruk zorgt ervoor dat de zuiger weer naar beneden zakt.
De stoommachines werkten op de verbranding van steenkool. Omdat de machines erg warm konden worden, moesten ze gemaakt worden van hittebestendig materiaal. Daarom werden de stoommachines gemaakt van ijzer. Voor het maken van stoommachines was dus steenkool en ijzererts nodig, wat uit de mijnen gehaald moest worden.
In 1875 werden in Tilburg 142 fabrieken geteld. Ook in Twente bloeide de textielindustrie. In deze regio kwam de eerste stoomspinnerij in 1830 en de stoomweverij volgde in 1852. De techniek hiervoor kwam aanvankelijk uit Engeland.
De locomotieven hebben een maximale snelheid van 80 km/h. Vanwege hun enorme afmetingen en kracht verbruikten de locomotieven veel kolen en water.
De industriële revolutie begon in Engeland, rond 1750. De stoommachine was het resultaat van een reeks uitvindingen van achtereenvolgens Denis Papin, Thomas Savery, Thomas Newcomen en John Cally. De eerste Newcomen stoommachine werd in 1702 gebouwd.
Rond 1760 begon in de Industriële Revolutie. Eerst kwamen er verbeteringen in de landbouw. Dit noemen we de . De stoommachine werd verbeterd zodat konden worden aangedreven.