In Nederland zijn stuwwallen vrijwel alleen ten noorden van de grote rivieren te vinden. Alleen het Rijk van Nijmegen ligt ten zuiden van de Waal. Het landijs is in Nederland niet verder zuidelijk gekomen.
Er zijn in het midden van Nederland heuvels te vinden. Die zijn ontstaan in de IJstijd, toen er een dikke laag ijs over het land lag. Het vooruit glijdende ijs duwde in de dalen de zijkanten omhoog. Dat zijn de stuwwallen.
In Nederland vindt men een aantal stuwwallen, allen gevormd in de Riss-ijstijd: de Utrechtse Heuvelrug (o.a. de Grebbeberg), op de Veluwe (bijv. de Wageningse Bergen) en in de plaatsen Nijmegen, Ubbergen, Groesbeek, Beek en Berg en Dal binnen het Rijk van Nijmegen.
Een stuwwal is een rug in het landschap, die bestaat uit door een ijstong opgestuwd materiaal. Stuwwallen bestaan vooral uit sedimenten die al afgezet waren vóór de ijsbedekking. In Nederland bestaan stuwwallen voornamelijk uit opgestuwde zandige en grindige rivierafzettingen.
Stuwwallen krijgen een beschermende bestemmingsregeling, gericht op instand- houding van de hoofdlijnen van het huidige reliëf.
Waarom zijn de Limburgse heuvels geen stuwwallen? Ze zijn niet door gletsjers gevormd.
Nederland is, op wat heuvels in Zuid-Limburg na, zo plat als een dubbeltje. De oorzaak hiervan is dat wij een sedimentatiebekken zijn, het zogenaamde Noordzeebekken. Een bekken is de geologische benaming voor een diep en langzaam wegzinkend stuk aardkorst.
De Utrechtse Heuvelrug is een stuwwal die is ontstaan in de voorlaatste ijstijd, het Saalien, zo'n 150.000 jaar geleden, geologisch gezien gisteren. De Heuvelrug bestaat vooral uit bos, afgewisseld met weilanden, akkers, heidevelden en zelfs een paar stuifzanden.
De laatste ijstijd eindigde zo'n 12.000 jaar geleden.
Nederland is lang geleden (20.000 jaar) bedekt geraakt met dekzand. In laag-Nederland is het dekzand verdwenen onder nieuwe sedimenten van zee en rivieren. In hoog-Nederland ligt het nog aan het oppervlakte. Het zand is hier terechtgekomen uit de Noordzee die in de laatste ijstijd (Weichselien) drooglag.
De Veluwe ligt in de Provincie Gelderland en is meer dan één groot natuurgebied. Zo bestaat de Veluwe uit twee nationale parken: Het Nationale Park De Hoge Veluwe en Nationaal Park Veluwezoom.
Het gebied strekt zich van het Gooimeer tot de Nederrijn uit over een totale lengte van circa 50 km. De totale oppervlakte is ongeveer 23 000 hectare. Daarmee is het na de Veluwe het grootste bosgebied van Nederland. De Heuvelrug is een van de vijf grote landschapseenheden in de provincie Utrecht.
Waar in Nederland is löss te vinden? Löss is in Nederland voornamelijk te vinden in Zuid-Limburg. Plaatselijk is ook löss afgezet langs de oostelijke kant van de stuwwal bij Arnhem en Nijmegen. De lössgordel loopt van Noord-België via Zuid-Limburg en Duitsland door tot in Rusland.
Gletsjers bedekken circa 15 miljoen km² aardoppervlak, dat komt overeen met ongeveer 10 % van het landoppervlak, voornamelijk op Antarctica, Groenland en het noorden van Canada. Ze bevatten 29 miljoen km³ ijs, ongeveer 87 % van alle zoet water op aarde.
Een gletsjer is een langzaam van een berg of over land schuivende 'ijstong'. De ijstong bestaat uit samengeperste en bevroren sneeuw. Zo'n ijstong kan tientallen kilometers lang worden. Soms kunnen sommige, erg ervaren skiërs, onder begeleiding van een gids, zo'n gletsjers af skiën.
De perfecte omstandigheden voor gletsjers bevinden zich in de hooggebergten en poolgebieden. Je vindt ze over de hele wereld. In totaal bedekken alle gletsjers samen zo'n 10% van het landoppervlak van de wereld, dat is ongeveer 15 miljoen km².
Nu leven we weer in een tussen-ijstijd: het Holoceen. Klimatologen verwachten dat dit interglaciaal over ongeveer tienduizend jaar afloopt: er staat dan weer een nieuwe ijstijd voor de deur.
In grote delen van Europa was er tijdens de ijstijd genoeg te eten voor een goede jager. Er waren op de steppe-toendra grote kudden dieren: paarden, bisons, en ook echt groot wild: mammoeten. Het is nauwelijks voor te stellen wat de invloed van de snelle klimaatveranderingen op de mensen geweest kan zijn.
Gemiddelde temperatuur
Gemiddeld lag de temperatuur in de Kleine IJstijd in ons land zo'n 1 tot 2 graden onder de temperaturen van tegenwoordig. In de Grote IJstijden lag de jaargemiddelde temperatuur in West-Europa rond minimaal 15 graden.
Vanwege het bosrijke karakter en de ligging aan de voet van de Heuvelrug is Leersum een populair vakantieoord. Veel vakantiegangers gaan naar het vakantiepark op landgoed Ginkelduin. De Rijksstraatweg verdeelt het dorp in een noordelijk, lommerrijk gedeelte en een zuidelijk stuk met dichtere bouw.
Nederland lag in een tropische klimaatszone, wat blijkt uit het voorkomen van fossielen van onder meer mangroves, koralen en palmen in onze ondergrond of in de ons omringende landen. Vermoedelijk is het ook vrij vochtig geweest. In het Laat-Eoceen koelde het enigszins af.
Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden
Deze krijgt de naam Bataafse Republiek (1795-1806). Onder Lodewijk Napoleon werd Nederland voor het eerst een Koninkrijk, het Koninkrijk Holland. Dit duurde slechts vier jaar (1806-1810). In 1813 herwon Nederland zijn onafhankelijkheid.
Waar lag Nederland op de wereldbol? Nederland lag vrijwel op de evenaar, aan de oostkant van het zich vormende Pangeacontinent, ongeveer ter hoogte van waar nu Congo ligt. Het schoof langzaam naar het noorden.