Achter in je borst liggen melkklieren. Die klieren maken de moedermelk. Vanuit de melkklieren lopen er kleine 'kanaaltjes' naar de tepel. In je tepel zitten veel kleine openingen waar de melk uitkomt.
De moedermelk wordt in de melkklier in de borst gemaakt. Vanuit de melkklier loopt de melk via kleine kanaaltjes naar de tepel. In de tepel zitten verschillende openingen waar uit de melk komt.
Normale tepelafscheiding
Bij zwangere vrouwen en vrouwen die borstvoeding geven, stroomt melk uit de tepel. Ook bij pasgeborenen, bij meisjes in de puberteit en bij het gebruik van de anticonceptiepil kan een melkachtige substantie uit de tepel komen.
Onder tepelafscheiding verstaan we het spontaan verlies van melkachtig (groen, bruin, geel), waterig of bloederig vocht langs de tepel.
Tepeluitvloed of tepelafscheiding komt veel voor en is meestal een onschuldig verschijnsel. Het is niet vreemd als er wat vocht uit de tepel komt, wanneer er in de tepel wordt geknepen. Tepeluitvloed kan op elke leeftijd optreden, maar wordt vooral opgemerkt bij hormonale veranderingen.
Induceren van lactatie betekent het op gang brengen van de melkproductie zonder zwanger te zijn. Als er wel ooit melkproductie was, spreekt men van relactatie. Door inductie of relactatie kan de melkproductie succesvol gedeeltelijk of zelfs volledig opgebouwd worden mits de juiste ondersteuning.
Wat kleur betreft: alle kleuren zijn normaal. Krijgen je tepels ineens een andere kleur of zijn ze gebarsten of rood door irritatie, ga dan naar je huisarts. Er gebeurt nogal veel bij je tepels. Bijvoorbeeld die kleine bobbeltjes die eruitzien als kippenvel en bijna alle vrouwen hebben.
Vocht uit de tepel noemen we tepelafscheiding of tepelvloed. Dit kan op elke leeftijd optreden, maar vooral in perioden van hormonale veranderingen. Denk bijvoorbeeld aan de menstruatie, het begin van de puberteit en het begin van de overgang. Tepelafscheiding komt veel voor en is in de meeste gevallen onschuldig.
Het wonderbaarlijke is dat je melk al klaar is in je borsten voordat je baby wordt geboren. Dat betekent dat er uit je tepels een beetje colostrum – de eerste moedermelk – kan lekken, dat nogal dik en kleverig is. Dat kan al bij 14 weken gebeuren, maar het komt vaker voor in de laatste fase van de zwangerschap.
Dan gaat het vaak om een onschuldig kwaaltje. Maar als het blijft doorzetten, dan kan er sprake zijn van eczeem, een schimmelinfectie of een borstontsteking. Als je dus voelt dat het niet helemaal in orde is na de zwangerschap, neem dan contact op met je huisarts.
Een ingetrokken tepel trekt in het midden naar binnen toe. De tepel kan er altijd zo uitzien of alleen indien gestimuleerd. Soms trekken ingetrokken tepels zich verder terug zodat ze helemaal niet meer boven de tepelhof uitsteken of ze kunnen zelfs nog dieper in het borstweefsel zinken.
Een areola is in de menselijke anatomie een rond of soms ovaal gebied dat meer gepigmenteerd is dan de omringende huid. De term wordt meestal gebruikt voor de tepelhof, de donkerdere huid rond de menselijke tepel (areola mammae), maar kan ook slaan op bijvoorbeeld een opgezet deel van de huid rond een pustel (puistje).
De meeste moeders, met een volledige melkproductie, kunnen zonder dat hun baby aan de borst drinkt, 6 a 8 keer per dag kolven en hun toch hun melkproductie handhaven. Mits je geen ernstige stuwing hebt, kan je best 8 uur slapen zonder te kolven.
Dit hangt af van het gewicht van je baby, het aantal voedingen en de samenstelling van de gekolfde melk. Een baby drinkt per dag gemiddeld ongeveer 150 ml per kilo lichaamsgewicht. Een baby van 5 kilo heeft dus elke dag 750 ml moedermelk nodig. Als hij zes voedingen krijgt is dat ongeveer 110 ml per voeding.
Colostrum, de eerste melk die je lichaam na de bevalling aanmaakt, is vaak geel van kleur. Je eet veel groentes met bètacaroteen. Groentes zoals wortel, pompoen en zoete aardappel zijn rijk aan deze vitamine en kunnen je moedermelk een lichte gele of oranje kleur geven.
Het formaat van je tepels kan veranderen
De grootte van tepels wordt hormonaal beïnvloed. Zo krijg je, door de grote hoeveelheid hormonen, vaak grotere tepels wanneer je zwanger bent. Ook tijdens andere hormonale periodes zoals de puberteit of de menopauze is het heel normaal dat de tepels wat groter kunnen worden.
Qua smaak is het lekker zoet en romig. Het doet een beetje denken aan amandelen. Maar soms smaakt moedermelk ook wel wat zuur, zeker als het al eventjes bewaard is geweest. Hoewel de melk dan gewoon nog goed is, valt deze niet altijd bij alle baby's meer in de smaak.
Soms kan het evenwicht tussen de aanmaak van vocht en de opname ervan verstoord raken en kan er vocht uit de tepel vloeien. Dit is helemaal niet vreemd want de borsten zijn immers gemaakt voor het produceren van melk.
Als de hormoonhuishouding voldoende verstoord is, bijvoorbeeld door een klierziekte, kan ook een mannenlichaam melk produceren. Prolactine, een hormoon dat de melkproductie stimuleert, komt ook bij mannen voor. Als het door ziekte overmatig aanwezig is, kan er melk gevormd worden.
Als er iets is wat je nóóit wil meemaken, is het wel dat je tepels eraf vallen. Maar, de combinatie van roken en plastische chirurgie kan deze grote nachtmerrie werkelijkheid laten worden, onthult een Amerikaanse plastisch chirurg.
Wanneer je altijd al een ingetrokken tepel hebt gehad, hoef je je geen zorgen te maken. In dit geval is de ingetrokken tepel veroorzaakt door de melkgangen in je borst. Deze zijn korter dan de dikte van de borst, waardoor de tepel naar binnen wordt getrokken. Dit is een aangeboren aandoening en verder onschuldig.
Tepelhoven die gedurende het leven in grootte en kleur veranderen, zijn normaal en bijvoorbeeld te wijten aan verschuivende hormoonspiegels in het lichaam (puberteit, menstruatie, zwangerschap en borstvoeding).
Paardenmelk lijkt het meest op moedermelk. Zwangere vrouwen kunnen deze vitaminen goed gebruiken om fit en gezond te blijven gedurende zwangerschap. Er zit meer dan 40 vitaminen en mineralen in paardenmelk, dus geen reden om tijdens je zwangerschap geen paardenmelk te gebruiken.
Massage. Masseren van de borst voor en tijdens het voeden of kolven zorgt ervoor dat de melk wat makkelijker richting de tepel gaat maar het kan ook een toeschietreflex opwekken. Ook het masseren van de nek en schouders tijdens het voeden of kolven kan ontspannend werken en zodanig een toeschietreflex opwekken.
De melk wordt nooit ongezond en blijft zich aanpassen aan de noden van het kind. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) raadt borstvoeding aan tot het kind 2 jaar oud is: tussen 0 en 6 maanden enkel moedermelk en erna moedermelk gecombineerd met vaste voeding.