Een collectieve arbeidsovereenkomst (cao) is een schriftelijke overeenkomst waarin afspraken over arbeidsvoorwaarden staan. Bijvoorbeeld over loon, toeslagen, betaling van overwerk, werktijden, proeftijd, opzegtermijn of pensioen. Een cao geldt voor een grote groep mensen.
Met een cao krijg je vaak meer vakantiedagen, regelmatig een loonsverhoging, toeslag voor overwerk of doorbetaling bij ziekte. Ook regelt een cao vaak je pensioen. En ben je lid van de bond dan heb je inspraak in de cao. Met een cao ben je dus beter af.
Op de website over cao's van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) kunt u zien of een cao algemeen verbindend is verklaard. En voor welke periode dat het geval is. Let op: Het is aan cao-partijen om de vraag te beantwoorden onder welke cao u valt.
Er zijn twee soorten cao's: de bedrijfstak-cao (ook branche-cao genoemd) en ondernemings-cao. Een bedrijfstak-cao is een collectieve afspraak die binnen een sector geldt. Deze geldt voor alle bedrijven en werknemers in een branche, zoals de metaal-cao of de bouw-cao. In Nederland zijn er ongeveer 250 bedrijfstak-cao's.
Werkgevers, werkgeversorganisaties en werknemersorganisaties maken deze afspraken met elkaar tijdens cao-onderhandelingen. Daarbij behartigen werkgeversorganisaties de belangen van aangesloten werkgevers. Voorbeelden hiervan zijn VNO-NCW en MKB-Nederland. Werknemersorganisaties spreken namens werknemers.
Er zijn 2 soorten CAO's:
De minimum-CAO: hierin opgenomen afspraken vormen de ondergrens van wat een werkgever een werknemer mag bieden. Hiervan mag worden afgeweken, maar alleen ten gunste van de werknemer. De standaard-CAO: hierin opgenomen afspraken zijn standaard afspraken, waarvan niet mag worden afgeweken.
Nadelen CAO
Een CAO heeft voor sommigen ook een aantal nadelen: Als je niet tevreden bent over de CAO dan is het vaak wat lastiger om een uitzondering in je arbeidscontract te krijgen. De CAO geldt zeker niet altijd voor vakantiewerkers, uitzendkrachten en stagiaires.
Een cao is bij wet niet verplicht. Dit betekent dat als er geen cao (ondernemings-cao of bedrijfstak-cao) van toepassing is, jouw werkgever zich niet hoeft te houden aan cao-bepalingen. Wel moet je werkgever zich houden aan minimaal de wettelijke bepalingen van de arbeidswetgeving.
U ontvangt in het 1e ziektejaar minstens 70% van uw loon en minimaal het minimumloon. U kunt meer loon doorbetaald krijgen als hier afspraken over staan in uw cao of in uw arbeidsovereenkomst. Bent u ziek vanwege orgaandonatie, zwangerschap of bevalling? Dan krijgt u 100% van uw loon.
Indien er geen cao van toepassing is, dan is er binnen jouw organisatie mogelijk wel sprake van een personeelsregeling. Deze personeelsregeling is meestal opgesteld door de werkgever meestal in samenspraak met de ondernemingsraad. Hierin staan zaken zoals loonschalen, ziekteverzuim-reglement en gedragscodes.
Werk je in een bedrijf dat geen cao heeft? Dan kun je de hoogte van je loon vinden in de arbeidsovereenkomst. Soms heeft een bedrijf een aparte regeling met afspraken over je loon. Je hebt in ieder geval recht op het wettelijk minimumloon.
De sociale partners hebben een controleorgaan ingesteld dat de naleving van de cao controleert. Door het regelmatig uitvoeren van controles op basis van een protocol, en het opleggen van sancties als de cao stelselmatig niet wordt nageleefd, garanderen de sociale partners de naleving van de cao.
Als er geen cao's of eigen regelingen zijn, maakt u samen met uw werkgever afspraken over uw arbeidsvoorwaarden. Hierbij gelden de algemene regels van de arbeidswetgeving. Deze staan onder andere in de Wet minimumloon, de Arbeidstijdenwet, de Arbeidsomstandighedenwet, de Wet arbeid en zorg en in het Burgerlijk Wetboek.
Jaarlijkse salarisverhoging
De wet regelt niets over salarisverhoging. Heeft u geen cao? Dan is uw werkgever niet verplicht om elk jaar uw loon te verhogen.
Indien in uw branche een bedrijfstak-cao algemeen verbindend verklaard (AVV) is. De cao geldt dan automatisch voor alle werkgevers in de bedrijfstak. Check op de site van het Ministerie van SZW of er een cao in uw bedrijfstak of branche algemeen verbindend is verklaard. Cao in de arbeidsovereenkomst.
leefloon. Vanaf 18 jaar moet een werknemer minstens 1.806,16 euro bruto per maand verdienen (sinds 1 april 2022). "Het exacte bedrag hangt af van de sector, maar sectorale minimumlonen zijn altijd hoger dan het gewaarborgde loon", aldus Brecht Decroos van Hudson. Wat heb je gestudeerd?
De exacte hoogte van je loon is meestal afhankelijk van je functie en de schaal waarin je wordt ingedeeld. Die schaal hangt vervolgens weer af van je opgedane werkervaring, je leeftijd en je eventueel genoten opleiding. Je werkgever is verplicht om je minimaal het salaris te betalen dat in de cao vermeld staat.
Voor iedere deelsector in de zorg worden voor periodes van een tot vijf jaar aparte cao's afgesproken. Daarin staan arbeidsvoorwaarden als salaris, vakantiedagen, werktijden en bijscholing. Hier een overzicht van de belangrijke cao's in zorg en welzijn.
Als een goedbetaalde baan vinden voor jou erg belangrijk is, kun je als laatste kijken of de branche waarin je werkzaam bent jou wel genoeg (salaris) te bieden heeft. Volgens het onderzoek van RTLZ bieden de branches Techniek, ICT, Mondzorg en Bedrijfseconomie de beste (start)salarissen.