In de schemering verzamelen de vogels zich en vliegen naar een hoogte van 3 km of meer, waar ze slapen, zwevend in de lucht.
De meeste vogels slapen met hun kop naar achter gedraaid en onder de veren gestoken. Ze slapen vaak waar ze overdag ook zijn. Dat is op een tak verscholen tussen de bladeren, of zoals spechten, hangend aan een boomstam. Watervogels slapen meestal op het water, waar ze veilig zijn voor landroofdieren.
Soms verblijft een gierzwaluw 10 maanden aan één stuk in de lucht! Deze luchtacrobaat eet, sekst en slaapt dus zonder daarvoor ook maar één voet aan land te zetten.
Wanneer vogels op een stijgende luchtstroom zweefden, was de hersenhelft die verbonden was aan het oog dat in de richting keek waarin de lucht zich bewoog, wakker. In andere woorden: de vogels hielden tijdens hun slaap met één hersenhelft in de gaten waar ze naartoe gingen.
Weetjes over de gierzwaluw
In de winter legt de gierzwaluw duizenden kilometers af en bereikt hij soms zelfs Zuid-Afrika. De gierzwaluw is een enorm snelle vlieger. In vlucht haalt de vogel een snelheid van wel 120 kilometer per uur. Tijdens een duikmanoeuvre kan dit oplopen tot maar liefst 200 kilometer per uur.
In de schemering verzamelen de vogels zich en vliegen naar een hoogte van 3 km of meer, waar ze slapen, zwevend in de lucht.
Gierzwaluwen doen het allemaal in de lucht. Volgens een recent wetenschappelijk onderzoek uit Zweden kunnen de vogels tien maanden achterelkaar vliegen, zonder te landen. Geen enkele andere vogel blijft zo lang in de lucht.
De gierzwaluw is de vogelsoort die veruit het langst onafgebroken door de lucht kan zweven. Onderzoekers aan de Universiteit van Lund hebben aangetoond dat de dieren maar liefst 10 maanden aan één stuk kunnen vliegen, zonder tussenlanding om pakweg te rusten of zich voort te planten.
Het lijken misschien steeds dezelfde individuen, maar gedurende de winter zoeken koolmezen voedsel in groepen die van samenstelling kunnen wisselen. 's Nachts slapen de koolmezen individueel in nestkasten, indien die beschikbaar zijn. Zolang een koolmees niet verstoord wordt zal hij deze nestkast blijven gebruiken.
Die vogels hebben thermiek nodig", zegt hij. Dat betekent dat ze warme lucht nodig hebben om op te vliegen. "En grote vogels hebben ook goed zicht nodig en oriënteren zich op de landsgrenzen.
Hang de nestkast bij voorkeur op aan de scha- duwrijke noord- of oostgevel. Dat is de zijde van de woning waar de zon nauwelijks komt. Als de kast namelijk in de volle zon hangt wordt het binnen te warm voor de jongen. Hang de nestkast zo hoog mogelijk op, het liefst onder de dakrand, maar minimaal op 3 meter hoogte.
Voor hun nestgelegenheid zijn gierzwaluwen afhankelijk van beschikbaarheid van gebouwen met geschikte holtes. Ze jagen boven uiteenlopende habitats in dorpen en steden. Al het voedsel wordt gevangen in de lucht, ze zijn gespecialiseerd in het vangen van insecten in volle vlucht.
Daarbij heeft hij een voorkeur voor schemerdonkere en beschutte plaatsen. Zijn belangrijkste belagers, kerkuilen en eksters, hebben een hekel aan kleine ruimtes: daar kunnen ze hun vleugels niet goed uitslaan.
Laag, in de luwte van groenblijvende naaldbomen en in dichte hagen en riet. Daar zijn ze beschermd tegen regen en wind. Daarbij geldt: hoe lager hoe warmer. Holenbroeders, zoals mezen, schuilen ook in holtes.
Waar bomen zijn, leven roodborstjes. Liefst verblijven de tuinvogels in (stekelige) struikgewassen of een goede laag kruiden, want dan kunnen ze zich goed verschuilen. Ze maken hun nest namelijk op de grond of net erboven, bijvoorbeeld in een boomstronk, een heg, tussen klimplanten of tussen de wortels van een boom.
Veel vogels gebruiken graag een nestkast. Niet alleen om in te nestelen; ze gebruiken de kasten ook om in te slapen. Met een nestkast lokt u vogels naar uw tuin of balkon, wat veel leuke bedrijvigheid met zich meebrengt. En met een groene, vogelvriendelijke tuin, helpt u de vogels om hun jongen groot te brengen.
De ouders verblijven 's nachts wanneer de kuikens nog klein zijn ook in het nestkasje om de jonegn warm te houden. Wanneer de jongen groter zijn kunnen ze en is het niet echt meer nodig om ze warm te houden. Ze verblijven dan vaak wel in het nestkasje of er vlak bij in de buurt.
Vreemde nesten van pimpel- en koolmezen. Mezen nestelen en slapen niet alleen in nestkasten en boomholtes, maar ook in brievenbussen, ongebruikte regenpijpen, kruiken en andere bijzondere plekken. Mezen brengen dan vaak met succes een nest jongen groot!
Verrassingsaanval Mezen hebben heel wat vijanden: roofvogels zoals valken en uilen en roofdieren zoals marters en katten en zelfs slan- gen.
Vogels vliegen vaak in een V-vorm. Dat doen ze niet alleen omdat het zo leuk allitereert, maar om energie te sparen. Bij een vliegende vogel is de druk onder de vleugel hoger dan de druk erboven. Die lucht wil dus opstijgen en die stuwt de vogel omhoog.
Wetenschappers dachten dat zwaluwen gemiddeld zo'n 500 kilometer per dag aflegden. Dat is al een flinke afstand, maar ze blijken nog veel verder te vliegen: tijdens een negendaagse tocht haalde een groep gierzwaluwen een daggemiddelde van 830 kilometer.
In 2022 minstens 29 bezet. Maar veel bleef dus bij het (onbezette) oude. In Leidsche Rijn is nog steeds geen gierzwaluw te vinden in een van de 13 projecten met totaal 285 neststenen.
Het gehoorbereik van vogels verschilt per soort, maar is vergelijkbaar met dat van mensen (20-20.000 hertz). Vogels kunnen tóch veel beter horen, want ze kunnen beter details onderscheiden (grotere gehoorscherpte). Vogels zijn vooral ontvankelijk voor geluiden die dezelfde toonhoogte hebben als hun eigen geluiden.
Vooral vogelsoorten die bekendstaan als monogaam en intelligent, zoals papegaaien en parkieten, hebben daar last van. Er ontbreekt wetenschappelijk bewijs dat vogels rouw ervaren. Gedrag dat mensen associëren met rouw zou ook andere oorzaken kunnen hebben.
Helaas nemen duiven die taak voor ze waar. Wat eten betreft mogen het vliegende ratten lijken, qua poepen zijn het vliegende honden. Omdat poep en plas bij duiven tegelijkertijd uit dezelfde opening komen, bombarderen ze je met een tweecomponentenproduct dat door elke hoed of jas bijt.