De rui of het ruien is het periodiek vervangen van het vederdek of de vacht door vogels en zoogdieren.
Er zijn twee manieren van verharen, namelijk de blokrui en mozaïekverharing. Bij een blokrui vallen er tegelijkertijd veel haren uit, deze rui komt meestal voor in het voorjaar en in het najaar. Een ruiperiode duurt ongeveer 6 tot 10 weken als je het op een natuurlijk beloop laat.
Tijdens de rui verliezen vogels hun veren en zien ze er kalig en wat 'slonzig' uit. Je kunt dit duidelijk herkennen aan een kippenhok vol met veren. Het ruiproces duurt gemiddeld tussen de 4 en 8 weken, maar het kan ook langer duren en dat geval doe je er goed aan om de kippen te helpen.
Tijdens de rui vernieuwen vogels hun veren, wat voor hen een grote belasting is. Als hij de oude veren verliest, moet hij tegelijkertijd nieuwe veren aanmaken. Veel vogels zijn tijdens de rui ziekjes of onverzorgd.
Nee bij mensen bestaat er geen 'rui. De haargroei is een ritmisch proces en loopt verschillende stadia door: Groeifase, overgangsfase en rustfase. Bij de meeste zoogdieren verlopen deze fasen synchroon met elkaar: wanneer de haren uitvallen in de rustfase gebeurt dit ineens en dat staat bekend als 'de rui'.
Je vindt natuurlijk vaker veren. Maar in de periode dat vogels hun veren ruien, kan je goed zien hoe zo'n veer slijt in het dagelijks leven van een vogel. Let bij de eerstvolgende veer die u opraapt op de randen, en vooral de vleugelpunt. Vaak is die flink versleten.
Verenpikken staat los van het pikken om de rangorde te bepalen. De pikorde is een natuurlijk verschijnsel om de sociale relaties binnen een groep te bepalen en te bevestigen. Bij verenpikken kunnen kippen elkaar ernstig verwonden. Een verenpikkende kip trekt bijna elke soortgenoot die ze tegenkomt een veer uit.
Sinds kort kunnen mensen hun kip of haan waar ze spijt van hebben naar de fruittuin brengen. Voor een bedrag van rond de vijftien euro wordt de kip gecheckt op ziektes en andere aandoeningen, en na goedkeuring tussen de andere kippen gezet.
Veerluis is, samen met de bloedmijt, de meest voorkomende parasiet bij kippen. De veerluis voedt zich met de eiwitten die in de veren zitten van kippen. Kippen kunnen besmet raken met veerluis zoals eigenlijk elke luis zich verspreidt: door contact met andere kippen of hanen die besmet zijn.
In de ruiperiode kan wassen voor sommige honden verlichting bieden. Door het stromende water en het gebruik van een neutrale hondenshampoo week je dode haren los. Droog na afloop de vacht met een koele föhn om klitten te voorkomen, en borstel voorzichtig na. Dit kun je in de rui periode 1-2 keer doen.
Een aantal water- en moerasvogels zoals eenden, ganzen en rallen ruien een groot deel van hun verenkleed in één keer (volledige rui). Dit duurt wekenlang, kost veel energie en gaat ten koste van het vliegvermogen. Daarom houden de vogels zich in deze periode schuil in dichte vegetatie.
Gemiddeld twee maal per jaar gaat een kanarie in de rui en krijgt een nieuwe jas. Meestal is dat aan het einde van de zomer en als de winter voorbij is. Deze rui kost hem veel energie en extra eivoer en extra vitamines zullen hem goed doen. Een normale ruiperiode duurt gemiddeld 6 á 7 weken.
Een rui is een open stadsgracht, die dienstdoet/deed voor transport binnen de stad. In de middeleeuwen werd de rui eveneens gebruikt als open riool, waardoor epidemieën konden ontstaan.
Je hond, of toch zo goed als alle honden, verharen het hele jaar door. 2x per jaar gaat je hond echter nog eens extra in de rui. In het voorjaar en in het najaar. De wintervacht wordt een zomervacht en omgekeerd.
Maar hanen kraaien ook 's nachts. Dit doen ze wanneer ze schrikken. Van geluid, een bewegend object, van licht. Hij geeft daarmee een signaal af naar zijn harem kippen.
Een haan kraait 's ochtends wanneer het licht wordt en 's avonds als het donker wordt. Dit doen ze om te laten zien hoe sterk en gezond ze zijn, echt haantjesgedrag dus! Niet zo gek als je weet dat haantjes worden gekozen door hennen. De hennen selecteren hun haantjes op basis van hun kleuren en kraai.
Nooit vechten met de haan (herinner het feit dat je hem daarmee bevestigt in zijn idee dat jij een concurrent/ bedreiging bent), een haan is over het algemeen niet heel gevaarlijk, ja hij kan wat schade aanrichten maar het gaat niet om gevechten om leven en dood (zouden wij dan nog het gevecht aan gaan? -> kijk naar ...
Verenpikken en kannibalisme komen veelvuldig voor bij kippen en kunnen veel ongerief (pijn, verwondingen, uitval) veroorzaken. Deze gedragsproblemen komen, in alle houderijen voor; dus zowel in intensieve houderijsystemen, als in biologische en hobbymatige pluimveehouderijen.
Voeding voor legkippen die legkorrels of legmeel krijgen
Kippen worden er snel te dik van. Groenvoer is voor kippen die legkorrels krijgen niet essentieel, maar het bevat wel veel voedingsstoffen en bevordert het natuurlijke scharrelgedrag.
Als een kip een tekort heeft aan mineralen, kan dit zich uiten in het verenpikken naar zichzelf en naar anderen. Je kunt deze reden herkennen doordat nieuwe veren in deze situatie niet snel terug groeien. De kip is dan niet in balans en heeft gewoon simpelweg meer mineralen nodig.
Een vogel ruit, omdat nieuwe veren de taak van de oude, versleten veren kunnen gaan overnemen. Veren slijten doordat vogels met hun veren langs elkaar of tegen bomen en struiken schuren. Ook het UV-licht zorgt voor slijtage.
Pure frustratie eindigend in een verslaving…
Het uittrekken van de veren ofwel verenplukken komt vaak voor bij in gevangenschap gehouden papegaaien. Dit gedrag is veelal niet het gevolg van een ziekte, maar een vorm van afwijkend gedrag. Soms gaat het zelfs zover, dat de papegaai zichzelf tot bloedens toe kapotbijt.
Maar wat is die rui waar iedereen over praat? Om te beginnen worden tijdens de ruiperiode de veren van de vogel vervangen. Dit gebeurt 2 tot bij sommige soorten 3 maal per jaar. De kleuren van de nieuwe veren kunnen hierbij ook anders zijn dan de veren die uitvallen.