De middernachtzon is een natuurlijk fenomeen waarbij de zon om middernacht boven de horizon staat, en dus ook gedurende de rest van de dag en nacht. Dit fenomeen komt jaarlijks tijdens een bepaalde periode in gebieden rond en vooral ten noorden van de
De aarde draait met een gekantelde as ten opzichte van de zon, en in de zomermaanden is de Noordpool naar de zon gericht. Daarom gaat de zon voor enkele weken niet onder boven de poolcirkel. In Noorwegen is Spitsbergen de plek waar de middernachtzon het langst te zien is.
Bewoners van het Noorse Svalbard leven van november tot eind februari in duisternis. Alleen het noorderlicht, de maan en bouwlampen beschijnen de eilanden. Wat voor de één een tijd van depressies is, blijkt voor de ander een periode vol gezelligheid. Longyearbyen baadt in een zee van licht.
Tijdens de winterzonnewende op het noordelijk halfrond staat de noordelijke as van de aarde het verst van de zon weg gekeerd – waardoor het het minste daglicht krijgt.
Het vroegst met het verschijnsel middernachtzon is Svalbard; daar gaat de zon al niet meer onder vanaf 20 april. Tot maar liefst 23 augustus blijft het 24 uur licht op Svalbard, daarna worden de dagen langzaam weer korter om in de winter op nul uur licht uit te komen.
Middernachtzon is wanneer de zon in de zomer nooit ondergaat. De middernachtzon is een periode van 24 uur zonlicht die kan worden ervaren boven de poolcirkel in Zweeds Lapland. Het hoge noorden van Zweden weet het hele jaar door een fantastische lichtshow te presenteren dankzij de wonderen van moeder natuur.
De schemering duurt daardoor dus langer op hogere breedtegraden. In landen als Spanje of Italië duurt de schemering daardoor bijvoorbeeld aanzienlijk korter dan in verder van de evenaar gelegen landen als Nederland en België.
24 uur daglicht in unieke landen en regio's
In Noorwegen is de middernachtzon te zien in de noordelijke regio's, waaronder Tromsø, de Lofoten-eilanden en de Noordkaap. Wandelen op de Lofoten-eilanden onder de zon die nooit ondergaat, omringd door majestueuze fjorden en kleurrijke vissersdorpjes.
Vanaf 21 maart is het op de noordpool 6 maanden lang constant dag. Vanaf 23 september valt daar de duisternis in en blijft het de volgende 6 maanden donker. Op de zuidpool gebeurt het omgekeerde. In ons voorjaar en zomer is het daar donker en vanaf 23 september breekt daar voor de volgende 6 maanden de zon door.
Zonsopkomst & zonsondergang Lapland
Zo gaat de zon eind juni niet onder in Lapland en is het 24 uur per dag licht. Je kunt dan optimaal genieten van je verblijf en het aangename weer. In de wintermaanden is het juist andersom: eind december is de zon vrijwel niet zichtbaar en is het zo'n 21 uur per dag donker.
De minste zonuren in Nederland vind je dan in het Oosten. Hoe meer landinwaarts, hoe verder het aantal zonuren afneemt. Zo hebben Venlo, Nijmegen en Enschede circa 1450 zonuren per jaar. Een stuk minder dan aan de kust dus!
Yuma is een stad in het Zuiden van Arizona, aan de grens met Mexico, en telt het meeste aantal zonuren ter wereld. De zon schijnt er maar liefst 4015 uren per jaar, dat is gemiddeld elf uur per dag. In juli schijnt de zon er zelfs bijna veertien uur per dag, het dubbele van in België.
In het zuiden van Noorwegen en Zweden is het iets langer licht dan in het noorden. Het aantal lichturen in december is 7 uur en iedere maand komt er weer een uurtje bij. Zo is het in januari 8 uur, februari 9 uur en maart 11 uur.
De middernachtzon is een natuurverschijnsel waarbij de zon om middernacht zichtbaar is in de poolcirkel. Dit natuurlijke fenomeen wordt veroorzaakt door de kanteling van de aardas, waardoor er langere uren zonlicht zijn op de hogere breedtegraden, zoals in IJsland.
Wel zo handig om te weten hoe lang het licht is in de periode dat jij naar IJsland wil. In de zomer loopt het aantal lichturen op tot 24 uur per dag terwijl het in de winter wel 21 uur donker per dag kan zijn.
Het aantal lichturen per dag verschilt in IJsland enorm per maand. Hartje winter is het maar 4,5 uur licht per dag en hartje zomer is het wel 21 uur licht per dag. Het aantal lichturen bepaald dus hoeveel tijd je hebt om dingen te bezoeken in IJsland.
Naast het noorderlicht heeft Groenland met nog een bijzonder natuurverschijnsel te maken: de middernachtzon. De meeste landen zijn bekend met het fenomeen van dag en nacht. Overdag is er daglicht, 's nachts is het donker.In de poolgebieden gaat dit ritme niet altijd op.
De zomerzonnewende, ook wel midzomer genoemd, is met 16 uur, 16 minuten en 47 seconden zonlicht, de langste dag op het noordelijke halfrond. Tijdens een schrikkeljaar valt deze dag op 20 Juni, anders bijna altijd op 21 Juni. De astronomische zomer start op deze dag en wordt in een aantal landen nog steeds gevierd.
In de zomer staat de aarde niet dichter bij de zon, maar juist verder weg. In juli is het noordelijk halfrond het verst van de zon verwijderd en in januari het minst. Dat het in de zomer toch warmer is, heeft alles te maken met de hoek van de aarde ten opzichte van de zon.
Zijn de nachten op de evenaar gedurende alle jaargetijden even lang? Ja, op een plaats op de evenaar duurt een nacht altijd 12 uur (en de dag dus ook).
In de zomermaanden blijft het ten noorden van de poolcirkel, zoals IJsland en in het noorden van Noorwegen, Zweden en Finland zelfs altijd licht. In landen ten noorden van de poolcirkel gaat de zon in juni en juli niet onder. Op Spitsbergen gaat de zon zelfs van 20 april tot 23 augustus niet onder.
En de kortste nacht? Dat is de nacht van 21/22 juni 2023.
In het meest noorderlijke puntje van Finland, tegen Noorwegen aan, duurt de kaamos bijna twee maanden. Meer naar het zuiden, rondom Rovaniemi en Kuusamo, is de kaamos periode een aantal weken lang.
In Spanje en Italie is de zonkracht veel sterker dan in Nederland. In ons land is de zonkracht bijna nooit boven de 7. In de zomer is zij het sterkst tussen 12 en 15 uur 's middags.
En dat is precies wat we 's ochtends en 's avonds ook merken. Het tijdstip van zonsopgang komt iets later, het tijdstip van zonsondergang evenzeer. Samengevat: bij het begin van de astronomische winter (bvb.op 21 december 2022) hebben we wel degelijk de kortste dag van het jaar.