Bij endometriose zit er weefsel dat enigszins lijkt op baarmoederslijmvlies. Dit weefsel zit dan bijvoorbeeld op eierstokken of eileiders, maar het kan ook op darm, buikvlies, blaas en andere plekken in de buikholte voorkomen.
Oorzaken. De oorzaak van endometriose is nog onbekend, maar er zijn verschillende theorieën. Het is zeer waarschijnlijk dat bepaalde genen verband houden met deze ziekte. Vrouwen met een moeder of zus met endometriose hebben een verhoogd risico dat zij ook endometriose krijgen.
Endometriose komt vaak voor bij vrouwen in de vruchtbare leeftijd. Vijftien procent van de patiënten is onder de dertig jaar.
Prostaglandinen zijn weefselhormonen die een rol spelen bij veel lichaamsfuncties en waarschijnlijk verantwoordelijk zijn voor veel symptomen van endometriose. Toename van de klachtenIn het verloop van de tijd kunnen de klachten erger worden en vaker voorkomen.
Ruim 10 procent van de vrouwen heeft endometriose, maar dat wordt lang niet altijd herkend door huisartsen en specialisten. Ook vrouwen zelf hebben niet altijd in de gaten waar hun klachten vandaan komen.
Hormonale onderdrukking. Door het innemen van hormonale medicatie zal de werking van de eierstokken worden stil gelegd en bijgevolg zal de endometriose niet verder toenemen.
Aan de binnenkant van de baarmoeder zit een laagje slijmvlies. Als je endometriose hebt, zit er weefsel dat daarop lijkt ook buiten de baarmoeder. Het is een goedaardige aandoening, die niet vanzelf overgaat.
Vermijd zwaar verteerbaar, gefrituurd voedsel om menstruatiepijn te voorkomen. Laat koud voedsel (zoals yoghurt) en koude dranken (zoals smoothies) achterwege; je lijf heeft warmte nodig tijdens de menstruatie. Kies voor een warm ontbijt zoals havermoutpap zonder zuivel, met verwarmende kruiden als kaneel en kardemom.
Inwendig echo onderzoek
Omdat onze gynaecologen bekend zijn met endometriose herkennen ze de kenmerken op de echo. De uitslag van het echografisch onderzoek is direct beschikbaar. De gynaecoloog kan dus aan het eind van je afspraak aangeven of je of endometriose hebt en in welke mate.
Operatie. De gynaecoloog kan endometriose tijdens een buikoperatie of een kijkoperatie verwijderen. Met elektrische stroom of laserstralen wordt de endometriose weggesneden of weggebrand. Hoe meer endometriose de arts verwijdert, hoe kleiner de kans dat het terugkomt.
Het verloop van endometriose valt moeilijk te voorspellen. Bij een enkeling geneest het spontaan, bij anderen niet. Soms breidt het zich in de loop der jaren uit. Endometriose komt meestal alleen voor in de levensfase waarin vrouwen menstrueren.
Ongeveer een derde van de vrouwen met endometriose geneest spontaan, en bij twee derde blijven de klachten stabiel of verergeren ze. Bij de meeste vrouwen met endometriose verdwijnen de klachten na de menopauze.
Endometriose is niet volledig te genezen. In het Radboudumc werkt een aantal gynaecologen die gespecialiseerd zijn in endometriose en pijnklachten/kinderwens; je kunt via uw huisarts een verwijzing naar hen regelen.
Symptomen endometriose
Endometriose is een aandoening waarbij weefsel dat lijkt op het slijmvlies van de baarmoeder (het endometrium) zich buiten de baarmoeder bevindt. De goedaardige aandoening kan leiden tot een chronische ontstekingsreactie met pijn en verklevingen als gevolg.
Patiënten met endometriose of adenomyose hebben een verhoogde kans op het ontwikkelen van eierstokkanker en baarmoederkanker.
Bij endometriose zit er weefsel dat lijkt op baarmoeder-slijmvlies buiten uw baarmoeder. Bijvoorbeeld op uw eierstokken, eileiders, buikvlies, blaas of darmen. Bij pijn tijdens ongesteldheid kunnen pijnstillers helpen, zoals ibuprofen of paracetamol.
Bij endometriose graad 3 en 4 spreken we van diep invasieve endometriose. Ongeveer 10% van alle vrouwen met endometriose heeft deze vorm (naar schatting 40.000 vrouwen in Nederland). Hierbij kunnen oa de darm, blaas, eierstokken of middenrif aangedaan zijn.
Klachten die kunnen samenhangen met endometriose zijn o.a.: Bekken– en/of buikpijn (ook buiten de menstruatieperiode); Lage rugpijn; Pijn in de benen (met name in de bovenbenen tijdens de menstruatie);
Voorbeelden zijn gosereline, leuproreline, nafareline en triptoreline. Antihormonen gaan de werking van de geslachtshormonen oestrogeen en progestageen tegen. Hierdoor kan de groei van het van het weefsel dat lijkt op baarmoederslijmvlies worden geremd en endometriose verminderen.
Cyclische schouderpijn kan wijzen op endometriose op het middenrif. Cyclische zwelling en soms bloeden vanuit de navel kan het gevolg zijn van endometriose in de navel, en soms fout gediagnosticeerd als een navelbreuk.
Het liefst raadpleeg je hiervoor een deskundige, maar ik denk dat vrijwel iedereen met endometriose baat heeft bij extra magnesium. Neem 200 tot 400 mg per dag, je kan het ook alleen nemen in de dagen voor en tijdens je menstruatie.
In principe zijn drie vormen van endometriose te onderscheiden: (1) de peritoneale of oppervlakkige endometriose, (2) de endometriose van de eierstokken of endometriomen en (3) de diepe endometriose, waarbij de darm en/of de blaas betrokken zijn.
Vrouwen met een eerstegraads familielid met endometriose hebben een grotere kans dat zij ook endometriose krijgen. Erfelijke factoren, bepaalde genen dus, spelen ongetwijfeld een rol, maar het is nog niet duidelijk hoe precies. Hier wordt in meerdere landen uitgebreid onderzoek naar gedaan.
Verklevingen in de buik kunnen aanleiding geven tot buikpijn, opgezette buik, verstopping, krampen, misselijkheid, vermoeidheid, diarree, onregelmatige menstruatie, verminderde vruchtbaarheid, pijn bij gemeenschap, etc.
Endometriose kan op diverse wijzen worden vastgesteld. Echter de enige manier waarop een gynaecoloog met zekerheid kan vaststellen of een vrouw endometriose heeft, is het uitvoeren van een laparoscopie (kijkoperatie). Vaak wordt eerst een inwendige echo gedaan.