In Nederland blijft vooral het optreden van zeer zware windhozen nabij Chaam en Tricht nog lang in de herinnering van velen. Dergelijke zware windhozen - geheel vergelijkbaar met de Amerikaanse tornado's - behoren tot de meest gevreesde stormen die aan het aardoppervlak kunnen optreden.
Schade door tornado's
Tornado's komen vooral in het centrale deel van Verenigde Staten voor, gemiddeld zo'n duizend per jaar. In Nederland bereikt een windhoos zelden de kracht van een Amerikaanse tornado. In de twintigste eeuw gebeurde dat slechts enkele malen.
Een actieve regenzone trok op 20 mei vanuit het zuidwesten het land in en liet regionaal een flinke plens regen los. Vooral in Limburg vielen bovendien enkele zware onweersbuien, waarbij er bij een enkele zelfs sprake was van een tornado. De schade was er aanzienlijk.
De meest destructieve exemplaren ontwikkelen zich in de zogenaamde "Tornado Alley", een gebied in de VS dat zich uitstrekt in delen van Texas, Oklahoma, Nebraska en Kansas. De windsnelheden lopen uiteen van 100 tot 400 km/u of zelfs meer.
Op 1 juni 1927, was bij Neede sprake van een tornado van klasse 4, waarbij tien doden vielen. Bijna even krachtig was de tornado op 23 augustus 1950 die een spoor van 46 kilometer lengte trok met vooral schade aan de bossen van de Veluwe.
Het duurt meestal enkele tientallen seconden tot 2 á 3 minuten, bij zware tornado's soms wel een minuut of 5 á 10. Een F4 of F5-tornado kan een levensduur hebben van enkele uren en kan daarbij een spoor van vernieling van zo'n 100 km veroorzaken.
Mart Verhees maakte de dodelijkste tornado in Nederland van nabij mee. Het is even geleden, maar ook Nederland is ooit getroffen door een hevige tornado. Het was op 25 juni 1967 nabij Chaam en Tricht. Als negenjarig jongetje zag Mart Verhees het van dichtbij gebeuren.
In Amerika komen vaak tornado's voor. Warme, vochtige lucht van de oceaan botst daar op droge woestijnlucht uit Mexico en koude lucht uit Canada. In Nederland is de kans op zo'n verwoestende storm erg klein, omdat de omstandigheden hier anders zijn. Kapotte huizen, winkels en auto's, alles is verwoest.
Vrijdag kans op tornado in zuidoosten
De kans op zware of zeer zware valwinden is vrijdag aanzienlijk. Volgens Weerplaza is er dan zelfs een kleine kans op een zwakke tornado in het zuidoosten van het land.
Rond en in de wolk moet er ook sprake zijn van windschering: winden met veranderende windsnelheid en/of windrichting op verschillende hoogtes. De windschering zorgt voor een draaiende luchtstroom rond een horizontale as en zo ontstaat een horizontale wervelwind.
Vrijdag zal het vanaf 11.00 uur beginnen met regenen en in de middag zijn er onweersbuien en mogelijk de supercell te verwachten. Om die reden is het volgens Snoek verstandig om donderdagavond voorzorgsmaatregelen te treffen.
Tornado's komen doorgaans vooral in het centrale deel van de Verenigde Staten voor, gemiddeld zo'n duizend per jaar. De meeste zijn niet sterk, maar sommige wel. Vooral de Tornado Alley, van midden-Texas tot het oosten van Nebraska en Iowa heeft last van tornado's.
Wanneer storm
Een zware storm bereikt windkracht 10 en een en zeer zware storm windkracht 11. Windkracht 12 staat voor een orkaan. Een echte orkaan komt in ons land zelden voor en dat is maar goed ook.
Over het algemeen is het erg moeilijk om tornado's te voorspellen, omdat het nog niet helemaal duidelijk is hoe ze ontstaan en omdat de condities perfect moeten zijn. Het is dus heel goed mogelijk dat alles er op wijst dat er een tornado zal ontstaan en dat het toch niet gebeurt. Andersom is ook zeker mogelijk.
Bij windkracht 12, de hoogste categorie, waait de wind harder dan 117 kilometer per uur. De Fujitaschaal loopt van 0 tot 5. Een tornado met 'F0' heeft een windsnelheid van ongeveer 60 tot 111 kilometer per uur, een 'F5' haalt meer dan 400 kilometer per uur.
In het kort: een orkaan kan je het beste zien als een gebied met op grote schaal veel regen en veel wind. Een tornado is een wervelwind van meestal enkele tientallen tot enkele honderden meters breed. Hij is zichtbaar als 'slurf' en komt soms voor bij zeer sterke onweersbuien.
De Tri-State Tornado was een tornado die op 18 maart 1925 de Amerikaanse staten Missouri, Illinois en Indiana trof. De tornado staat bekend als de dodelijkste en zwaarste tornado uit de geschiedenis van de Verenigde Staten, waarbij de windsnelheid 416 km/uur haalde.
Maar hoe zou het zijn om niet te vluchten, om al dat geweld gewoon op je af te laten komen? Maar zo'n tornado kan auto's en koeien optillen en de lucht in slingeren, dus in dit laatste geval moet je maar net hopen dat je niet aan de andere kant van een weiland het prikkeldraad in geworpen wordt.
Bij een windhoos of tornado gaat het om een kolom lucht die snel rondwervelt en waarin zich grote drukverschillen voordoen. Zo ontstaat een soort draaikolk met een grote opwaartse kracht. De windhoos wordt zichtbaar omdat hij (net als de onweerswolk waar hij onder hangt) bestaat uit fijne waterdruppels.
Probeer in ieder geval nóóit weg te rijden van de storm, deze kan snelheden van wel 200 kilometer per uur bereiken dus daar is geen ontkomen aan. Het beste is om gewoon uit je auto te stappen. Zoek greppels en riolen langs de weg. Als je hier in gaat liggen ben je veilig voor naderende draaikolken.
Tornado's zijn onvoorspelbaar, maar een donkere lucht met naderende regen en onweer is voldoende om op z'n minst even de radio aan te zetten. Spreekt men over een Tornado Watch, dan wordt de mogelijkheid tot een tornado open gelaten en kun je relatief rustig onderdak zoeken.
Tao legt in zijn onderzoek uit dat het mogelijk is om met gigantische muren steden te beschermen tegen de verwoestende tornado's. Zo'n tornado werende muur zou volgens hem minstens 300 meter hoog moeten zijn en 50 meter breed om de tornado af te breken.