Kometen kennen hun oorsprong wellicht uit de beginperiode van ons zonnestelsel. Het zijn brokken ijs die tussen de 1 en 100 kilometer groot zijn. Ze bestaan uit een kern met daaromheen een gaswolk en één of meerdere staarten. De gaswolk rondom de kern van een komeet kan tot 1 000 000 kilometer groot zijn.
Kometen zijn kleine hemellichamen die in elliptische banen rond de zon draaien en bestaan uit ijs, gas en stof. We zeggen ook wel eens dat het vuile sneeuwballen zijn. Kometen zijn meestal niet met het blote oog te zien.
Veruit de bekendste komeet is de komeet Halley, genoemd naar de Britse astronoom die er voor het eerst de omloopperiode van berekende (76 jaar). Recente met het blote oog zichtbare kometen waren die van Halley, Hyakutake, McNaught, die op het zuidelijk halfrond zelfs overdag zichtbaar was, en 17P/Holmes.
En voor de sterrenkundigen onder ons: Het verschil met meteoroïden is dat ze in hun baan niet zo dicht bij de zon komen dat ze door smelten licht gaan geven. Het verschil met kometen is dat er minder variatie is in chemische verbinding, en dat de baan rond de zon minder eivormig is.
De kometen die wij op aarde kunnen waarnemen, draaien in een elliptische baan om de zon. Wanneer dit kleine hemellichaam, dat uit ijs, gas en stof bestaat, dicht bij de zon komt, warmt het op en ontstaat uiteindelijk de zo kenmerkende staart. Daarom wordt een komeet in de volksmond ook wel staartster genoemd.
Om een (vaak) zwak en wazig object als een komeet te kunnen zien kan een verrekijker aanzienlijk helpen. Zelfs een simpele, goedkope verrekijker heeft een lens die veel groter is dan de pupil van je oog, waardoor deze meer licht opvangt en er zwakkere objecten te zien zijn dan met het blote oog.
Een komeet herken je aan zijn witte staart van stof en gas. Een meteoor kan afkomstig zijn uit een komeet en wordt pas zichtbaar als hij door de dampkring suist: een vallende ster.
Een meteoor (ook wel een vallende ster) is een lichtverschijnsel. Zo'n verschijnsel is te zien als een meteoriet de dampkring van de aarde binnenkomt. Gevaarlijk zijn meteorieten volgens Kriegsman absoluut niet. "De kans dat je er eentje op je hoofd krijgt, is echt veel kleiner dan dat je de bankgiroloterij wint.
Hoe groot is de kans dat een meteoriet op aarde inslaat? De kans dat zo'n stuk steen de atmosfeer inkomt en als een meteoriet inslaat op aarde, is heel erg klein. Een regenstorm aan meteorieten is dan ook extreem onwaarschijnlijk.
Met een diameter van 128 kilometer is komeet C/2014 UN271 de grootste die ooit werd waargenomen door astronomen. De nucleus van de komeet, de vaste kern, bijna vijftig keer groter dan het binnenste van de meeste gekende kometen.
Voorkomende snelheden zijn 10 km/s bij de kop tot 250 km/s aan het andere uiteinde van een komeet.
Met Giotto bleek de kern van Komeet Halley een langwerpig, taps voorwerp te zijn (ongeveer 16 × 8 km in projectie, dus vergelijkbaar met Texel), met stof/water-fonteinen op 10% van het oppervlak en een temperatuur van 320 - 400 K en albedo 0,04.
Het molecuul dat verantwoordelijk is voor de groene kleur van veel kometen, bestaat uit twee 'aan elkaar geplakte' koolstofatomen en komt alleen voor in extreem energetische of zuurstofarme omgevingen zoals sterren, kometen en het interstellaire medium.
Vaak hebben kometen twee staarten: een plasmastaart en een stofstaart, die allebei van de ster of de zon afgekeerd staan. Je ziet een komeet heel langzaam bewegen tussen de andere sterren. Elke dag een beetje verder. Het vaste deel van de komeet is de komeetkern en kan een doorsnede hebben van 1 tot 50 kilometer.
De komeet van Halley heeft een omlooptijd van ongeveer 76 jaar (variërend tussen de 74–79 jaar). De oudst bekende waarneming dateert waarschijnlijk uit 466 voor Christus. Onder andere Chinese, Babylonische en oud-Europese astronomen omschreven de komeet.
Een inslagwinter is een periode van langdurig koud weer door de inslag van een grote planetoïde of komeet op het oppervlak van de Aarde. Inslagen van uitstervingsgrootte gebeuren ongeveer elke 100 miljoen jaar op de Aarde.
De wetenschappers boorden voor hun onderzoek ongeveer anderhalve kilometer diep in de bodem op de plek waar de meteoriet insloeg, vlakbij het Mexicaanse schiereiland Yucatan: de Chicxulubkrater in de Golf van Mexico.
Op 13 april 2029 scheert de asteroïde Apophis op een afstand van 35.000 kilometer langs de aarde. Hoewel de asteroïde geen bedreiging vormt voor de aarde, zal onze planeet wel invloed uitoefenen op deze kleine asteroïde. Zo zullen er naar verwachting lawines plaatsvinden.
Om een idee te geven: een stukje teruggevonden Marsmeteoriet heeft vandaag een gemiddelde marktwaarde van zo'n 1.000 euro per gram. Dat is méér dan de gramprijs voor goud, overigens iets wat ook in meteorieten voorkomt.
Grootste meteorietinslag ooit op aarde
De bekendste is de Chicxulubkrater in Mexico, die waarschijnlijk het gevolg is van de gigantische meteorietinslag die 66 miljoen jaar de uitsterving van dinosauriërs veroorzaakte. De meteoriet die de dino's de das omdeed, had een doorsnede van ongeveer tien kilometer.
De kolossale reuzenmeteoriet die 66 miljoen jaar geleden een eind maakte aan de heerschappij van de dinosaurussen, was mogelijk niet alleen. Vrijwel tegelijkertijd sloeg er voor de kust van Afrika een kleiner hemellichaam in, dat een krater achterliet op de oceaanbodem.
De Hoba meteoriet is de grootste meteoriet ter wereld. De meteoriet weegt maar liefst 66 ton en is een waar monument voor de Namibiërs. Ze werd in 1920 ontdekt door een boer nabij Grootfontein.
Soms komen ze in de omgeving van een planeet waar ze worden aangetrokken door de zwaartekracht. In enkele gevallen slaan ze dan te pletter, zoals de komeet Shoemaker-Levy 9 die in 1994 aan zijn einde kwam op Jupiter.
Wil je zeker weten dat je een meteoriet in bezit hebt, dan kun je er het best een kopen in een geologisch museum of bij een publiekssterrenwacht of planetarium. De bijzondere stenen die vaak door mensen worden gevonden zijn niet meer dan dat: bijzondere stenen.