Schildpadden komen op bijna alle continenten voor, maar alleen in tropische en subtropische gebieden. Vooral in Afrika leven veel soorten, in Europa leven schildpadden alleen in het zuiden rond het Middellandse Zeegebied, in Azië alleen in het zuidelijke deel.
Schildpadden hebben inheemse vertegenwoordigers op ieder continent behalve in de poolgebieden. Daar leven ze dan in tropische regenwouden, in meren en moerassen, in woestijnen en brakwatergebieden en in zeeën en oceanen.
Veel zeeschildpadden brengen hun hele volwassen leven door in een omgeving zonder natuurlijke vijanden. Dat komt door overbevissing op hun belangrijkste vijand, de tijgerhaai. Hierdoor is nauwelijks bekend wat de impact van haaien is op het graasgedrag van schildpadden.
In de natuur kunnen schildpadden meer dan een eeuw oud worden. Het langst levende exemplaar werd volgens sommige bronnen zelfs 256 jaar oud. Niet dat ze allemaal zo bejaard worden. De meeste exemplaren worden al vroeg opgepeuzeld, vaak zelfs nog voordat ze uit het ei zijn gekropen.
Als je een schildpad ziet, zorg er dan voor dat je hem niet aanraakt of oppakt. Schildpadden kunnen namelijk flink bijten! De bijtschildpad kan zoals zijn naam al doet vermoeden, flink bijten.
Deze moerasschildpadden kunt u als paartje houden of in een groepje van een mannetje met twee vrouwtjes. Het is ook mogelijk de dieren alleen te houden. Als u meerdere schildpadden samen houdt kan dit soms risico's geven op onderling vechten en elkaar verwonden, dus let daar op.
Bij de paring van landbewonende schildpadden gaat het mannetje op de achterpoten staan en hijst zich met de voorpoten gedeeltelijk op het vrouwtje. De pose lijkt nog het meest op de houding die bij mensen de hondjeshouding wordt genoemd. Het mannetje maakt schokkende bewegingen en spert de bek tijdens de paring open.
Het schildpadje klautert uit de nestkuil. Moeder en vader zijn nergens te bekennen. Een schildpadje moet het zich zelf zien te redden.
Waarom is het belangrijk om de zeeschildpad te beschermen? Zeeschildpadden zien er misschien niet uit als roofdieren, maar ze zijn het toch. Daarmee zorgen ze voor een goede balans in het ecosysteem van de oceaan. De karetschildpad eet bijvoorbeeld sponsdieren, dat zijn dieren die veel stukken van het koraal opeten.
Groot, groter, grootst
De Aldabra reuzenschildpad is zonder twijfel een enorme schildpad. Het schild van een mannetje kan wel 1,2 meter lang worden, meer dan twee keer zo groot als een gemiddelde landschildpad. Dit maakt de Aldabra reuzenschilpad de grootste landschildpad ter wereld.
Met 35 kilometer per uur is hij het snelste reptiel, sneller dan de snelste hagedis op het land. Hun voorflippers gebruiken zeeschildpadden om vaart te zetten.
De lederschildpad is de grootste en zwaarste schildpad ter wereld. Maar met zijn 500 kg is hij niet immuun voor bedreigingen…
Jonathan viert dit jaar dus zijn 190e verjaardag, begin 2022 kreeg hij een eerste verjaardagscadeau van Guinness World Records. Sinds 2019 wordt hij al erkend als oudste landdier ter wereld, maar nu is hij ook de oudste schildpad ooit.
Stevig schild
Bij gevaar kunnen ze hun poten en kop intrekken, waardoor het roofdier weinig kans maakt om de schildpad op te eten. Jonge schildpadden zijn een stuk kwetsbaarder, omdat hun schild nog niet volledig uitgehard is. Ze worden gegeten door ratten, eksters, slangen, zwijnen, vossen, dassen en egels.
Schildpadden zijn de enige reptielen zonder tanden. Ze snijden hun voedsel fijn met hun harde kaakranden. Opvallend aan schildpadden is het grote harde schild dat ze met zich meedragen. Dit beschermt ze tegen vijanden.
Kemp's ridley schildpad: de zeldzaamste
Lepidochelys kempii is de zeldzaamste en meest discrete. Het is ook de kleinste: van 45 tot 70 cm voor 30 tot 50 kg.
Nee, schildpadden kunnen niet leven zonder hun schild.
Zeeschildpadden eten voornamelijk kwallen, kreeftachtigen en inktvissen. Vijanden van zeeschildpadden zijn grote rovende vissen, maar jongere dieren die kleiner en zachter zijn worden door van alles belaagd en zelfs door watervogels als meeuwen uit het water gepikt.
Het is enorm sterk en er zijn soorten waarvan het schild zo sterk is, dat er een volwassen olifant op zou kunnen staan! Door het pantser is een schildpad wel beperkt in zijn beweging. Dat komt doordat de ruggengraat met het rugschild is vergroeid. De voorpoten staan aan de zijkant van het schild.
Landschildpadden, zeeschildpadden en moerasschildpadden zijn reptielen. Ze hebben allemaal een hoornen of lederachtig schild. Net als alle andere reptielen zijn schildpadden koudbloedige dieren.
Schildpadden hebben een schild als bescherming. Als er een hongerig roofdier langskomt, trekt een schildpad zich terug in zijn harde schild. Zo kan het roofdier er niet zomaar bij. Let maar eens op als je in Wildlands door de Vlindertempel loopt.
Schildpadden leggen hun eieren tussen april en juli, ook als ze niet bevrucht zijn. Ze leggen hun eieren in het zand. Zorg dus altijd, ook als je niet wilt kweken, dat je schildpadden een zandeiland ter beschikking hebben. Anders loopt je vrouwtjesschildpad kans op legnood.
Uitzonderingen daargelaten maar uiteindelijk zal iedere schildpad door verhongering sterven. Naarmate de weerstand afneemt neemt het risico op een virus- of parasitaire infectie snel toe, welke binnen enkele weken het dier dermate verzwakt dat al snel de dood zal intreden. Deze dieren sterven veelal in het water.
Vrouwtjes worden soms ieder jaar, maar meestal om de twee tot drie jaar zwanger en ze begraven de eieren op stranden.
Landschildpadden kunnen over het algemeen niet zo goed tegen de kou. Hou ze dus altijd binnen, of zet ze tijdens de warme maanden buiten en tijdens de koude maanden binnen. Heb je een buitenverblijf? Zorg dan voor een stevige omheining die deels ingegraven is.