Eten en drinkenDe naam van dit gerecht verwijst naar het feit dat het doorgaans wordt gegeten bij een bittertje of een borrel. Een bittertje is een sterk alcoholisch kruidendrankje. De populairste mix is bitterballen, mini-frikandellen, kipnuggets en bamihapjes.
Bitterballen zijn zelf niet bitter. De naam verwijst naar het feit dat ze vroeger gegeten werden als hapje bij een bittertje: een glaasje sterke drank. Er bestaan verschillende soorten bitter(tjes).
De bij het bittertje geserveerde hapjes werden vervolgens bittergarnituur genoemd, met als meest specifieke vertegenwoordiger het gefrituurde balletje, dat de naam bitterbal kreeg. Bitterballen lijken iets te zijn van direct na de Tweede Wereldoorlog.
Ronde kroket Meer dan honderd jaar geleden werden van de eerste bitterballen gesmuld in cafés. Daar dronken mensen een glas jenever, wat ook wel een bittertje wordt genoemd. Het woord bitter komt namelijk van het woord bijten. Iets wat bitter is, heeft een snijdende smaak, net zoals een glas jenever.
Hoewel bitterballen vooral geliefd zijn in Nederland, is het geen oer-Hollands product. De bitterbal zou tijdens de Tachtigjarige Oorlog ontdekt zijn door een Spaanse scheepskok. Spanje is wereldwijd bekend voor zijn tapa's, dat was ook vroeger zo.
Ze worden 'bitterballen' genoemd omdat ze traditioneel samen met 'bitter' werden gegeten , een sterke alcoholische drank die met kruiden op smaak is gebracht.
De bitterbal danken we vermoedelijk aan de Spanjaarden die tot halverwege de zeventiende eeuw in (delen van) ons land heersten. Zij frituurden balvormige hapjes met een korst van oud brood waar ze ragout in stopten.
Tijdens de toenemende populariteit van pale ales in het 19e-eeuwse Groot-Brittannië, begonnen bierdrinkers de term "bitter" te gebruiken om te verwijzen naar deze hoppige en scherpe bieren in contrast met de minder hoppige milds die destijds populair waren . De bijnaam bleef hangen.
Een bitterbal is van alles maar niet bitter. Het is een vraag die een ieder zich wel eens heeft afgevraagd en het antwoord hierop is verbazend simpel. Het mag duidelijk zijn dat het bitter-gedeelte in de naam van de bitterbal niet slaat op de smaak. Het gaat er hier om waar de bitterbal bij gegeten wordt.
Wieteke is afgeleid van Wide. Wide is een Friese naam, het is een eenstammige verkorting van een langere Germaanse naam. Het is echter niet geheel duidelijk welke naam de oorsprong van Wide is geweest. Mogelijk is de naam terug te voeren op 'widu', dit betekent 'woud' of 'boom', maar ook 'wit, blond'.
De frikandel wordt in 1954 uitgevonden door slager Gerrit de Vries uit Dordrecht. In dat jaar verandert de wetgeving rond de gehaktbal, waardoor zijn eigen gehaktbal niet meer aan de eisen voldoet. Op aanraden van een Duitse klant verandert hij zijn bal daarom in een staaf en geeft er de naam frikadel aan.
Bittergarnituur komt oorspronkelijk uit Nederland en is in de loop der jaren uitgegroeid tot een traditionele lekkernij bij sociale gelegenheden. Het wordt vaak geserveerd in cafés, bars, restaurants en op feestjes.
De roots van de kroket liggen in Frankrijk. Het woord 'kroket' komt van het Franse 'croquer', dat knabbelen betekent. In een receptenboek uit 1651 (Le cuisinier royal et bourgeois) van de kok van Lodewijk XIV werd hij al beschreven.
Bitterballen lijken qua ingrediënten, bereidingswijze en smaak erg op de gewone kroketten . De grotere kroketten hebben echter een kenmerkende langwerpige worstvorm, maar wel een vergelijkbare diameter .
Een bitterbal is een gefrituurd klein (vlees)ragoutballetje van zo'n 3 à 5 cm doorsnee. Het is in feite een kleine, ronde versie van de vleeskroket, maar met een andere verhouding tussen korst en ragout.
Is er echt geen verschil tussen de kroket en de bitterbal? Qua vorm lijken ze niet echt op elkaar, maar eigenlijk zijn de bitterbal en de kroket precies hetzelfde.
De naam van dit gerecht verwijst naar het feit dat het doorgaans wordt gegeten bij een bittertje of een borrel. Een bittertje is een sterk alcoholisch kruidendrankje.
Een bitterbal is een klein gebakken vleesragoutballetje van ongeveer 3 tot 5 cm. Je zou kunnen zeggen dat het een kleine, ronde variant is van de bekendere kroket. En feit is dat een bitterbal nooit alleen komt. Je bestelt altijd een portie bitterballen of bittergarnituur. Het is dus een gebakken gehaktballetje.
De bitterbal heet zo vanwege zijn perfecte aanvulling op 'het bittertje': jenever. Tijdens het drinken van jenever had men regelmatig de behoefte om iets kleins te eten. En het liefst een hapje dat paste bij de smaak van jenever.
Bitter goed voor spijsvertering en darmen
Bittere voeding bevat namelijk relatief veel vitamine A, D, E en K en zwavel die je galblaas en maagzuurproductie stimuleren en de bewegingen van je darmwand verbeteren, waardoor voedingsstoffen beter worden opgenomen. Bitter voedsel ontgift en stimuleert je lever.
Ales zijn goud- of bruingekleurd en hebben een sterkere, bittere smaak dan pils. Daarom worden ze vaak 'bitter' genoemd. 'Echt bier' betekent dat het is gefermenteerd in dezelfde container als waarin het wordt geserveerd. Het bevat dus levende gist en is van nature een beetje bruisend .
De kroket komt waarschijnlijk uit Frankrijk. Daar werd in 1705 een eerste recept neergeschreven in Le cuisinier royal et bourgeois, het kookboek van de kok van Lodewijk XIV. Het is het oudste, bekende recept van de vleeskroket.
Het is een typisch Nederlandse snack met een ragoutvulling, die je terugvindt op bijna iedere borrelkaart. Meestal serveer je er wat mosterd bij om te dippen. Bitterballen zijn ontzettend populair in Nederland en België, maar ook in Suriname en Indonesië.
Het begon allemaal in 1954 toen de eerste frikandel werd geïntroduceerd in de Nederlandse stad Dordrecht. Gerrit de Vries maakte toentertijd gehaktballen die hij vervolgens verkocht aan de horeca. Veel mensen waren groot liefhebber van zijn ronde gehaktwonderen.