Een vulpen is een pen die een reservoir met vloeibare inkt bevat dat in tegenstelling tot een balpen door de gebruiker zelf opnieuw gevuld kan worden. Dit kan gebeuren met inkt uit een inktpot maar gebeurt tegenwoordig meestal door het gebruik van kant en klare inktpatronen.
De Sumeriërs, van wie de vroegste geschriften dateren uit 3500 voor Christus, gebruikten driehoekige stokken om op kleitabletten te schrijven die vervolgens werden gebakken. Het waren echter de Egyptenaren die de pen introduceerden als de meest praktische methode in de meer dan bekende papyri.
De bekendste voorloper van de huidige vulpen is de ganzenveer. Door de log, het uiteinde van de ganzenveer, uit te snijden werd de dikte van de penpunt gevormd. Men moest erop letten of de veer afkomstig was van de linker of rechtervleugel van de gans.
Als de inkt op is doe je er een nieuwe vulling in, het kliksysteem kan niet kapot gaan en je moet wel erg veel moeite doen om 'm door midden te breken. Veel duurzamer dus dan die plastic balpennen. Een vulpen is gevarieerder dan een balpen. Je hoeft niet altijd met blauw te schrijven.
Het hart van een goede vulpen is de penpunt
Precisiewerk met oog voor detail. De punt wordt gekroond met een afgeronde tip. Deze is vervaardigd uit iridium, een metaal uit platina.
„In de tijd van ganzenveerpennen en vulpennen was blauw een kleur die geen permanente vlekken achter liet op je kleren. Je kon namelijk afwasbare blauwe inkt kopen. Dat kan ook de reden zijn geweest.” Toch was het een lekkende vulpen die leidde tot de uitvinding van de balpen.
Het principe van de balpen dateert reeds van 1888. De Amerikaan John J. Loud had toen een patent aangevraagd voor een soortgelijk apparaat om leer te merken. Dit patent werd echter nooit commercieel gebruikt omdat een goede inkt hiervoor ontbrak.
Ontleend aan Engels ball-point (pen) [1948; OED], ballpen, ball-pen [1946; OED], gevormd uit ball (zie → bal 1) en point (zie → punt 2 en → pen). Het balpenprincipe werd in 1938 gepatenteerd door de Hongaar László Biró, en in het Brits-Engels heet zo'n pen ook wel een biro [1947; OED] (nog in Collins Cobuild 1990).
Ieder seconde worden er over de hele wereld 125 pennen verkocht. Dit lijkt misschien veel, maar het aantal gekochte pennen is slechts een fractie van het aantal pennen dat jaarlijks in omloop is, namelijk 30 miljard.
Het antwoord komt van de fabrikanten: de houdbaarheid van adrenalinepennen wordt gegarandeerd voor 18 maanden, oftewel anderhalf jaar. Na anderhalf wordt geadviseerd de pen om te ruilen voor een nieuwe bij de apotheek.
Waterman ontwikkelde de vulpen in de werkplaats van zijn broer. Hij gebruikte het zogenaamde capillaire principe, waarbij lucht ervoor zorgt dat er een constante stroom inkt ontstaat. De Amerikaan kreeg in 1883 een vijfjarig patent op zijn uitvinding. Jaren later (1899) opende hij in Montréal een fabriek.
Wetten en belangrijke dingen schreef men op papyrus. Papyrus was erg duur. Als je het schrijven oefende, moest je oefenen op een houten plankje. Daar zat een zacht laagje overheen.
Houd de pen op de juiste manier vast.
Haal de dop van de pen en pak de pen vast met je dominante hand, waarbij je hem voorzichtig tussen je duim en wijsvinger knijpt. De pen zelf zou tegen je middelvinger moeten liggen. Leg je andere vingers op het papier om je hand stabiel te houden.
In 1944 begon Biro met de productie van de 'Eterpen'. De eerste grote klant bestelde direct 30.000 stuks. Aan het eind van de Tweede Wereldoorlog werd de balpen namelijk door de Britse luchtmacht gebruikt, waarna het woord over deze bijzondere pen als een lopend vuurtje verspreidde.
In een balpen is er geen direct contact tussen de inkt en de lucht: het balletje in de top van de pen zorgt ervoor dat het inktreservoir afgesloten is van de lucht. Als je een balpen een tijdje open laat staan, zal de inkt die zich aan de buitenkant het balletje bevindt wel uitdrogen, maar aan de binnenkant niet.
Balpen verwijdert u uit kleding met een speciale vlekverwijderaar, wasbenzine of alcohol. Hier kunt u daarnaast ook allerlei huis-tuin-en-keuken-middeltjes, zoals koffiemelk, tandpasta of citroen, voor gebruiken.
Het is aan te raden te starten met schrijven met potlood. Het gemaakte werk kan uitgegumd worden en een potlood is goedkoop en minder kwetsbaar dan een pen. Motorisch vaardige kinderen kunnen rond het zevende levensjaar vaak ook prima omgaan met een pen. In groep 4 wordt daarom vaak een pen aangeboden.
De eerste bronnen over een pen met een inktreservoir dateren uit de 10e eeuw, maar het is waarschijnlijk dat pogingen om een vulpen te maken nog van eerdere datum zijn. Het is immers tijdrovend om een pen steeds in de inktpot te dopen. Een van de eerste vulpennen is rond 953 in Egypte door Al-Mu'izz gemaakt.
Er zijn vele verschillende typen pennen, zoals een balpen, vulpen, fineliner, gelpen, marker en technische tekenpen. Ook zijn er pennen met uitwisbare inkt, gewoonlijk ballpoints met speciale vulling. Verder kunnen er snufjes in een pen zitten zoals een lampje, camera, laserpen of zakmes.
Reacties. In een normale balpen zit gemiddeld 2,5 ml inkt. In een grote balpen 3,5 ml.