Stamcellen komen overal voor in ons lichaam.De bekendste zijn die uit het beenmerg: dit zijn cellen die voortdurend nieuwe bloedcellen maken. Andere stamcellen maken bijvoorbeeld continu nieuwe huidcellen die de dode cellen (huidschilfers) vervangen. Iedere stamcel heeft een eigen taak in het lichaam.
Stamcellen geven
Ze komen voort in de beenmergholtes van onze botten. Een soort stamcel dat zich bezig houdt met de maak van cellen in het bloed is de bloedstamcel. Deze bloedvormende stamcellen maken alle cellen die je in je bloed kunt vinden: rode bloedcellen, witte bloedcellen en bloedplaatjes (trombocyten).
Er zijn twee soorten stamcellen: de embryonale stamcel en de volwassen stamcel. De embryonale stamcel is de moeder van alle stamcellen en wordt uit een blastocyst gehaald, een embryo die kort daarvoor in een reageerbuis is bevrucht. Volwassen stamcellen komen voor in organen, bloed en beenmerg.
In tegenstelling tot de pluripotente embryonale stamcellen komen deze volwassen of adulte stamcellen dus van nature voor in het lichaam en deze blijven gedurende ons hele leven aanwezig. Een voorbeeld van volwassen stamcellen zijn cellen in het beenmerg die zorgen voor de vorming van bloedcellen.
Stamcellen komen overal voor in ons lichaam. De bekendste zijn die uit het beenmerg: dit zijn cellen die voortdurend nieuwe bloedcellen maken. Andere stamcellen maken bijvoorbeeld continu nieuwe huidcellen die de dode cellen (huidschilfers) vervangen. Iedere stamcel heeft een eigen taak in het lichaam.
Bloedcellen worden aangemaakt in het beenmerg (het binnenste van je botten). Als de cellen rijp zijn, zwermen ze uit naar de bloedbaan waar ze door het plasma vervoerd worden door het lichaam. Eenmaal in de bloedbaan hebben bloedcellen een beperkte levensduur.
Stamcellen zijn hele bijzondere cellen. Ze kunnen nooit opraken. Je lichaam maakt gewoon steeds nieuwe stamcellen aan. Als iemand stamcellen krijgt van een donor noemen we dat een stamceltransplantatie.
Wanneer een zaadcel versmelt met een eicel, ontstaat een zygote. Een zygote is een voorbeeld van een totipotente stamcel; deze cel is namelijk in staat om (in het juiste milieu) uit te groeien tot een compleet organisme (alle meer dan 220 verschillende cellen) inclusief het extra-embryonaal weefsel zoals de placenta.
Stamcellen zijn cellen uit het lichaam die kunnen veranderen in een ander celtype van het lichaam. Dit wordt differentiatie genoemd. Deze cellen kunnen onbeperkt delen en produceren rijpe dochtercellen. Ze zijn dus bouwstenen van verschillende weefsels en organen.
Op het moment dat u uit het ziekenhuis wordt ontslagen, zijn uw conditie en uw afweersysteem nog niet hersteld. Gemiddeld duurt dit na een autologe transplantatie een halfjaar en na een allogene transplantatie een jaar. Daarom zult u gedurende dit halfjaar of jaar te maken krijgen met beperkingen in uw dagelijks leven.
Of je nu stamcellen doneert via bloed of via beenmerg, de afname is niet pijnlijk. Wel kunnen er voor en na de afname lichte bijwerkingen optreden. Stamceldonatie via het bloed doet niet meer pijn dan gewoon bloed geven. Het enige wat je kan voelen zijn de 2 prikjes in je armen.
Maar naast het feit dat ontwikkelende kankercellen tumoronderdrukkers verliezen, kan 85 tot 90% van de kankercellen oneindig blijven delen doordat ze het enzym telomerase aanzetten. Dat enzym verlengt de telomeren. Gewone cellen kunnen dat niet, omdat ze te weinig telomerase hebben.”
“Iedere inschrijving van een donor kost de stichting 35 euro. Wanneer we deze besteden aan een potentiële match, is dit rendabeler dan dat we dit aan mensen ouder dan 35 jaar uitgeven die minder kans hebben op een match,” legt Bert Elbertse van Stichting Matchis uit.
Iedereen die aan de gezondheidseisen voldoet, in Nederland woont en in de leeftijdscategorie 18 tot en met 35 jaar valt, kan zich kosteloos aanmelden als stamceldonor. Je kunt je kosteloos registreren als stamceldonor als je 18 tot en met 35 jaar bent.
Beenmerg is een sponsachtig weefsel dat rijk is aan voedingsstoffen. Het zit vooral in de holtes van lange platte beenderen zoals borstbeen en heupbeenderen. Er zijn twee soorten beenmerg: rood merg en geel merg.
Een stamceltransplantatie kost rond de 35.000 tot 40.000 euro.
De procedure. De patiënt moet eerst een voorbehandeling met chemotherapie ondergaan om de tumor zo ver mogelijk terug te dringen. Bovendien kan zo worden beoordeeld of de kwaadaardige cellen nog wel reageren op chemotherapie. Als na enkele kuren de respons bevredigend is, kunnen er stamcellen worden verzameld.
De belangrijkste bijwerkingen van een stamceltransplantatie zijn een verhoogd risico op infecties en bloedingen (hemorragie, bloeduitstortingen). Dat zijn niet de bijwerkingen van de stamceltransplantatie zelf, maar van het feit dat vóór de transplantatie je eigen (resterende) beenmerg volledig vernietigd moet worden.
Kleur van bloed
Zuurstofrijk bloed is helderrood, zuurstofarm bloed is donkerrood. In je lichaam is de kleur van je bloed dus niet overal hetzelfde. Het bloed in aderen stroomt onder enkele lagen weefsel, hierdoor lijkt het bloed donkerder. Aderen ogen daarom niet rood, maar soms blauw.
Je nieren spelen een belangrijke rol in de regulatie van je PH-waarde. Ze helpen je lichaam reinigen door afvalstoffen te filteren en toxines uit je bloed af te voeren via je urine.
Het oogsten van de stamcellen
De donor wordt met 2 infusen aan een leukaferese-apparaat, een speciaal centrifuge-apparaat, gekoppeld. Via het ene infuus komt het donorbloed in het leukaferese-apparaat terecht. Het leukaferese-apparaat centrifugeert het bloed. Hierdoor scheiden de stamcellen zich van andere bloedcellen.
Er worden vaak meerdere donoren opgeroepen voor een patiënt, om te kijken wie de beste match is. Je kan worden opgeroepen voor een patiënt overal op de wereld. In totaal staan er in de wereldwijde database ruim 32 miljoen stamceldonoren. Om de match te bepalen wordt er naar jouw HLA(weefsel)-typering gekeken.
Je kunt je aanmelden als stamceldonor via het online registratieformulier. Via het online aanmeldformulier kan je je aanmelden als stamceldonor. Je vult je persoonlijke gegevens in en doorloopt een medische vragenlijst, om te kijken of je stamceldonor kan worden.